De Argentijnse striptekenaar Quino is gisteren op 88-jarige leeftijd overleden. U kent hem misschien niet maar hij is de bedenker en de tekenaar van de strip Mafalda.

Quino zoals hij zichzelf tekende.

Quino in 1984; foto Bruno Barral

Tussen 1966 en 1974 verschenen er bijna 2000 stripjes met Mafalda als hoofdpersoon. Ze is de dochter van een Argentijns stel uit de middenklasse, aan wie ze vaak opmerkelijke vragen stelt.  Mafalda heeft daarnaast een hekel aan soep en wil wereldvrede, om nog eens twee zaken te noemen. In het begin van de strip is ze vijf jaar oud en gaat ze naar de basisschool.

Haar humor en haar scherpe observaties van de volwassenewereld maken haar onweerstaanbaar. Zie hieronder bijvoorbeeld één van de vragen die Mafalda aan haar moeder stelt. (De tekening stond in een mooi portret over Quino dat vandaag in de Volkskrant verscheen.)

“

Mama, wat zou je willen zijn als je zou leven?” 

In 1973 hield Quino op met het tekenen van Mafalda. Gevraagd naar de reden zei hij jaren later dat hij herhaling wilde voorkomen. Ook vreesde hij dat de maatschappijkritische strip hem in moeilijkheden zou brengen,

“Na de staatsgreep in Chili werd de situatie in Latijns-Amerika zeer bloederig”, zei hij over de verdrijving van Salvador Allende in 1973 door generaal August Pinochet in het buurland. Als ik haar was blijven tekenen, hadden ze me één of wel vier keer neergeschoten”, daarmee verwijzend naar de aanvallen op kunstenaars en intellectuelen die zich verzetten tegen rechtse militaire regimes in Latijns-Amerika. (aldus  Quino op de site van BBC)

Mafalda heeft hij na 1973 niet meer getekend. Nadat in 1976 een militaire junta de macht in Argentinië had gegrepen, vertrok hij naar Italië. Pas na de val de junta in 1983 keerde Quino terug naar Argentinië.

De Mafalda-strips zijn verzameld in een twaalftal boekjes.

Marianne heeft ze allemaal. Helaas in het Spaans. Niet mijn sterkste taal maar Marianne, die wel Spaans spreekt – wat kan ze toch veel -, heeft (heel lief) de leukste stripjes voor mij vertaald, al ging dat meestal wel met enige vertraging omdat ze eerst uitgelachen moest zijn.

De boekjes zijn overigens in vele talen vertaald, tot in het Chinees toe.

“Mama, wat knip je uit de krant?”, “Een recept”, “Is het lekker?”, “Vissoep”, “VERDOMDE PERSVRIJHEID!”

De boekjes zijn weliswaar in het Chinees vertaald, maar ik weet ik niet zeker of ze ook in China verkrijgbaar zijn. Persvrijheid is bijvoorbeeld niet zo’n groot goed in China. Dus of een strip met het woord ‘persvrijheid’ er in ook in China te verkrijgen is, weet ik niet.

Ook geldt dat niet alle stripfiguren in China worden gewaardeerd. Zo is bijvoorbeeld  Winnie de Pooh in China in de ban gedaan nadat er afbeeldingen verschenen, waarin de Chinese leider Xi Jinping met de beer werd vergeleken. Zie bijvoorbeeld hoe hij hier toenmalig premier Abe van Japan de hand schudt in vergelijking met  het handen schudden van de de ezel Iejoor met Winnie de Poeh.,

p.s. Door dit plaatje hier te plaatsen is mijn site waarschijnlijk nu niet meer vanuit China te bekijken, maar “Leve de persvrijheid!” zou Mafalda zeggen.

Op twitter zag ik deze leuke tweet van Herman van de Zandt die een vraag op een Pickwick-theelabeltje beantwoordt.

Ook als je wel een afbreekstreepje zet, moet je even uitkijken. Neem bijvoorbeeld het woord ‘bestedingen’.  Als je dat afbreekt als beste-dingen dan geeft dat enige verwarring. Het zelfde geldt als je het woord ‘reservering’ afbreekt als ‘reserve-ring en zo zijn er nog wel meer voorbeelden. Het geeft misverstanden als je ‘geleend’ als gel-eend afbreekt.

Zie hier de gel-eend, ook wel bekend als kuifeend.

Op de onvolprezen site van OnzeTaal staat een stukje uit 2011 hoe je afbreekstreepjes moet gebruiken. Om te zorgen dat mijn blog dit jaar voldoende educatiepunten (educa-tiepunten) haalt, ben ik zo vrij om dat hieronder te citeren. Van de site van OnzeTaal:

Bij het afbreken van woorden is soms de uitspraak van een woord doorslaggevend, soms de etymologie (de herkomst) en soms de morfologie (de opbouw van een woord). Meestal leiden deze drie principes tot dezelfde opvatting over waar de lettergreepgrens (en dat is vaak de plaats om af te breken) ligt. Hieronder geven we de hoofdregels voor woordafbreking.

• Afbreken kan tussen de delen van een samenstelling: bij-val, circus-act, fiets-pad, tand-arts.
• Woorden op -achtig, -baar, -heid, -rijk, -dom en -loos (achtervoegsels waarmee afleidingen worden gevormd) gedragen zich als samenstellingen: aap-achtig, bereik-baar-heid, ei-wit-rijk, prins-dom, werke-loos.
• Afbreken kan aan het einde van een lettergreep: cir-cus, be-las-ting, me-de-wer-ker, Ge-noot-schap On-ze Taal, er-ger-nis, klap-lo-per.
• Medeklinkers gaan zo veel mogelijk naar de volgende regel, maar beide stukken van het afgebroken woord moeten uitspreekbaar blijven en uit normale lettergrepen bestaan. Dus: dui-ker, lei-den, mor-gen, be-schrij-ven, reu-ze-fla-ter. Ambten wordt amb-ten, want bten kun je niet zeggen; haasten wordt haas-ten en troosten wordt troos-ten, omdat haa en troo geen normale lettergrepen zijn.
• Uit andere talen afkomstige lettercombinaties die als één lettergreep klinken, worden niet afgebroken. Voorbeelden: bite, cake, gra-tuit, house, ma-noeu-vre, race. Afbrekingen van uit het Frans afkomstige woorden als crè-me, pati-ent, stati-on en terti-air zijn in principe niet onmogelijk, maar worden toch vrijwel altijd vermeden: crème, pa-tiënt, sta-tion en ter-tiair.
• Eén losse letter aan het begin of einde van een regel is niet toegestaan. Dus niet a-linea of aline-a, maar alleen ali-nea; oven wordt nooit o-ven en kan dus niet worden afgebroken. Deze regel geldt ook als zo’n woord deel is van een samenstelling. Bakoven kan dus alleen na bak worden afgebroken: bak-oven. IJverig wordt wel ij-ve-rig, omdat de ij als een tweeklank wordt beschouwd, niet als letter.
• Rondom de x wordt niet afgebroken: sexy, faxen, mixer. Op grond van deze en de vorige regel kan de naam Alexia niet worden afgebroken.
• Ch, sh en sj als één klank blijven bij elkaar: ka-che-len, ca-shew-noot, pu-shen, an-sjo-vis, ram-sjen (maar: vis-haak, vis-je).
• Bij ng en nk wordt afgebroken na de n: vin-ger, wan-gen , han-gen, an-ker, ver-len-gin-kje, win-ter-ko-nin-kje. Maar Frank-rijk wordt als een samengestelde naam beschouwd. Ook in ko-nink-rijk en ko-nink-lijk blijft de nk bijeen.
• Een achtervoegsel dat met een klinker begint, krijgt een medeklinker mee (aar-dig, hoes-ten, krui-pen); bij een medeklinker + st zelfs twee (oog-sten). Dat geldt niet voor -achtig (koorts-achtig) en de meeste woorden op -aard (bei-aard, dronk-aard, snood-aard). Uitzonderingen zijn bas-taard, Span-jaard en stan-daard.
• Bij afbrekingen verdwijnen apostrofs en trema’s, en bij de verkleinvorm ook een eventuele dubbele letter: baby’tje wordt baby-tje, ruïne wordt ru-ine, colaatje wordt cola-tje.
• Bij het afbreken van een woord waar een koppelteken in staat, wordt maar één streepje gebruikt (dus niet
  sms-
  -bericht, maar
  sms-
  bericht).

Tot zover een stukje educatie.

Gisteren was de duizendste blogpost en schreef ik dat het bootje met blogposts vandaag weer verder zou varen. Maar voordat we koers zetten eerst een blogpost over mijn passagiers en wat ze onderweg aan boord doen. Zie hier de passagiers in mijn blogpost-bootje.

Oké, zoveel passagiers heb ik niet mijn blogpostbootje.  Dit zijn uit Europa terugkerende Amerikaanse soldaten aan boord van de Queen Elisabeth bij aankomst in de haven van New York in 1945 (Photo credit: New-York Historical Society.)

Ik ben in september 2015 met dit blog begonnen. De eerste maand had ik 25 unieke bezoekers per maand. Nu zit ik op zo’n 2500 bezoekers per maand (met een uniek IP-adres). Echter ruim 85% van deze bezoekers blijft minder dan 30 seconden op mijn site en nog zo’n 3% is binnen twee minuten al weer weg. Deze bezoekers tel ik daarom niet mee. Gemiddeld zit ik nu op zo’n 270 unieke bezoekers per maand die langer dan 2 minuten per bezoek blijven. (De corona-crisis waardoor veel mensen thuis zitten heeft voor een toename van zo’n 20% van het aantal bezoekers gezorgd.)

Veel van die korte  bezoeken (minder dan 30 seconden) zijn van bezoekers uit Rusland, die vooral bezig zijn met het automatisch plaatsen van links in een reactie op de blogposts, waar woorden als ‘porn’ en ‘sex’ in domineren; om misverstanden te voorkomen, die woorden staan in de links in die reacties, niet in de blogposts zelf (behalve in deze).

Deze spam is ook de reden dat ik reacties van onbekende reageerders niet automatisch meer laat plaatsen, maar ze eerst wil goedkeuren, en dat men na zeven dagen niet meer op een blogpost kan reageren, omdat ik anders maar afgekeurde reacties blijf weggooien. Nu valt het nog te behappen.

De meeste unieke bezoekers per maand  had ik in oktober 2017 (477 stuks). Dat waren vooral lezers van een blogpost die ik op 5 oktober 2017 schreef over Mondriaan en de Stijl. Dat jaar waren er in Den Haag allerlei tentoonstellingen over Mondriaan en zochten veel mensen informatie over hem en de tentoonstellingen en belandden daardoor ook op mijn site. Die blogpost over Mondriaan was dan ook mijn meest gelezen blogpost in 2017.

Gemeten over de hele periode 2015 – 2020 is de meest gelezen blogpost op mijn site een blogpost over de vraag waarom het wasgoed bij het wassen altijd in een dekbed kruipt? Deze blogpost, geplaatst op 5 juni 2016 zorgde zelfs meer dan drie jaar later (op 11 december 2019 om precies te zijn) nog voor een grote piek in het bezoek. Ik vermoed dan ook dat er die dag ergens (online of op de radio) een quiz was waarbij deze vraag werd gesteld.) Zie hier dus mijn lezerspubliek, ze zijn het meest geïnteresseerd in de vraag waarom het wasgoed bij het wassen in het dekbed kruipt.

Om het rijtje met meest gelezen blogposts per jaar even af te maken. In 2016 was een blogpost over een tv-programma waarin mensen vertelden over doodgaan de meest gelezen blogpost van dat jaar, in 2017 die over Mondriaan dus, in 2018 over de tentoonstelling ‘Hyperrealisme Sculptuur’ in de Kunsthal in Rotterdam en in 2019 de blogpost uit 2016 over het wasgoed  (een gouwe ouwe dus; dankzij de piekvraag van 11 december 2019).

Morgen maar eens kijken waar het bootje dan heen vaart en wie er aan boord zitten.

Dit is blogpost nr. 1000. Gebruikten we het binaire getallenstelsel dan had ik al na acht dagen blogpost nr. 1000 gehad, maar nu heeft het bijna 4,5 jaar geduurd voordat ik bij nr. 1000 was.

(In het binaire getallenstelsel wordt het getal duizend als  1111101000 weergegeven.)

Duizend blogposts dus. Confucius zou zeggen “Het is beter een mijl te reizen dan om duizend blogposts te lezen”, maar dit zijn niet de tijden om te reizen.  (Op de voorpagina van The New York Times staan toevallig vandaag de namen van duizend mensen die zijn overleden aan corona. Dit omdat één van deze dagen de honderdduizendste corona-dode in Amerika wordt verwacht.)

(Een bekende tegeltjeswijsheid luidt: ‘Als je gezond bent, heb je 1000 wensen, als je ziek bent maar één wens.)

Duizend keer heb ik dus iets voor u geschreven. Oké, de  duizend blogposts waren niet allemaal even goed  (er zaten inderdaad drie zwakke tussen). U moet ze maar als bootjes zien.

1000 bootjes in de baai bij Seattle in 1913

Het ene bootje is wat mooier, een ander bootje is wat groter en een derde bootje heeft wat meer diepgang, maar ze varen wel allemaal. Oké, dit is niet waar, een hoop van die bootjes liggen zo te zien voor anker. Maar als we  toch symbolisch bezig zijn, morgen lichten we het anker weer en vaart bootje nr. 1001 uit. We zien wel waar het schip strandt.

Even weer een paar taalvoutjes tussendoor afkomstig van het twitteraccount van Taalvoutjes.

Wij auteurs hebben het ook moeilijk, zo lees ik in een stuk in de krant. Boekpresentaties worden uitgesteld dan wel virtueel gehouden. Nu heb ik ook vijf boeken geschreven, dus ik beschouw mezelf daarom als een expert op het gebied van boekpresentaties.

Het hoogtepunt van mijn boekpresentaties betrof de presentatie van  ‘Een kleine geschiedenis van het voetballen’.

Ik citeer nu mijzelf even (daar heb ik toestemming aan mijzelf voor gevraagd en gekregen).

“Voor geen van mijn boeken is er een door de uitgeverij georganiseerde boekpresentatie geweest. Mijn “boekpresentaties” bestonden er altijd uit dat ik thuis een grote doos ontving met de twintig exemplaren van mijn boek, waar ik volgens het contract recht op had.

Hoogtepunt van deze “boekpresentaties” was het ontvangen van mijn twintig exemplaren van ‘Een kleine geschiedenis van het voetballen’. Toen ik aan het einde van de middag thuis kwam van het werk, trof ik in de brievenbus een briefje van de postbode aan. “Ik trof u niet thuis aan. Een pakketje voor u heb ik bij de vuilnisbak gezet.

Inderdaad, achter de vuilnisbak stond een doos met mijn twintig boeken.”

Dus, collega-auteur, bent u teleurgesteld in uw boekpresentatie, bedenk dan dat het altijd erger kan.

Even een paar tweets met voorbeelden van ongelukkig taalgebruik  afkomstig van het Twitteraccount van Taalvoutjes.

Nu veel mensen thuis zitten, wordt er veel meer gelezen. Zo heb ik sinds half maart 50% meer bezoekers op mijn site, die ook nog eens een stuk langer op de site blijven dan voorheen.

Ook de site van de VNV – dat staat voor de Vrouw van de Neef van mijn Vrouw –  krijgt nu drie keer zo veel bezoekers als eerst. Nou is dat in haar geval niet zo verwonderlijk, want zij heeft een site https://dasanderekoek.wordpress.com/  met allerlei tips voor baksels e.d. en eerlijk is eerlijk als ik zoiets als dit zie:

dan wil ik ook gaan bakken. Twee dingen houden mij hierbij tegen: a) ik kan helemaal niet bakken en b) eieren. Ik geloof dat zo’n beetje iedereen in Nederland aan het bakken is geslagen, want onze Albert Heijn heeft tegenwoordig vaker niet dan wel eieren. (Even tussen haakjes, op de eerste dag dat de scholen sloten, was in onze Albert Heijn prompt alle chips uitverkocht.)

Tot slot, nog een tip voor wie iets ongebruikelijks wil lezen, ik kreeg een LinkedIn verzoek van Eric Kastelein, hij is een oud-KPN-collega van mij, of ik wat aandacht wilde geven aan een boek dat hij heeft geschreven ‘Oog in oog met Paramaribo; Herdenken en herinneren in de historische hoofdstad van Suriname‘, waarin hij  allerlei gedenktekens  in Paramaribo bespreekt. Op 23 april verschijnt het. Het boek is onder andere te koop bij bol.com.

Ik heb geen idee of het een goed boek is, maar dat iemand een boek schrijft over monumenten in Paramaribo – dat wordt nooit een bestseller –  kan ik wel waarderen, dus bij deze, mensen bent u in deze tijd op zoek naar iets origineels, koop zijn boek!

Ik maak wel eens een taalfoutje. Gelukkig zei Voltaire zo’n 250 jaar geleden al: “De mooie fouten van een genie zijn mij meer waard dan de keurige en koude taal van een academisch purist.”

Ik heb gelukkig nog nooit de site van Taalvoutjes gehaald, dus ik sta dan ook niet in hun top 10 van 2019 met de meest opmerkelijke taalfouten, vergissingen en mededelingen. Hieronder wat  voorbeelden uit de lijst die ze vorige week publiceerden.

Dit waarschuwingsbord won de verkiezing.  Iemand had een hekel aan Duitsers.

De nummer zes uit de lijst valt trouwens in dezelfde categorie als de nummer één, maar alleen waren het bij deze gemeente niet de Duitsers die niet welkom waren maar de Fransen.

Er staan ook echte taalfouten in de top tien. Wat dacht u van deze op nummer acht.

Ook aardig is de nummer vier van de lijst. Het betreft hier overigens geen taalfout maar een verkeerde uitgevoerde opdracht. Je ziet helemaal voor je, wat er mis kan gegaan als je aan iemand die je echt maar dan ook echt alles moet voorkauwen, vraagt om een reclamebord te maken.

Enfin, over 2020 zal er ongetwijfeld ook een top tien verschijnen, want gelukkig gaan ze ook dit jaar vrolijk door met het laten zien van taalfouten en dergelijke (zie hun Twitteraccount) 

Tot slot, mocht u een taalfout in mijn blogpost menen te zien, dan vergist u zich. “In de taal is niets onveranderlijk vastgelegd: de grootste schrijvers veranderen haar voortdurend.” aldus Charles Edward  Montague,  Engels journalist en schrijver, 1867-1928,