Mars, Pluto en Cheesecake

Gisteren las ik in de krant dat de NASA overtuigend bewijs had gevonden dat er ook vandaag de dag nog af en toe water op Mars stroomt. Ik citeer even uit een artikel van Govert Schilling in de Volkskrant:

Voor het eerst is er nu hard bewijs: af en toe, hier en daar, stroomt er ook nu nog water op Mars – een klein beetje. Pekelwater is het – volledig verzadigd met verschillende zouten. Dankzij die smeltpuntverlagende zouten kan het water bij de extreem lage temperaturen op Mars vloeibaar blijven. Eventjes.”

 Het is inderdaad erg koud op Mars. Deze niet zo grote planeet  – de middellijn van de aarde is bijna twee keer zo groot als die van Mars – staat verder weg van de zon dan de aarde. Het is vanaf de zon geteld de vierde planeet van ons zonnestelsel (de aarde is de derde). De gemiddelde temperatuur op Mars bedraagt 63 graden Celsius onder nul. Wel kan het overdag op de evenaar van Mars plus 20 graden Celsius worden, maar als de zon ondergaat daalt de temperatuur daar zo weer naar 70 graden onder nul. Op de beide polen kan het zelfs 150 graden vriezen. Toekomstige astronauten moeten dus wollen wanten aan en een muts op.

640px-5_Terrestrial_planets_size_comparison

Een NASA compilatiefoto om de verhoudingen weer te geven van Mercurius, Venus, de Aarde, Mars en Ceres (dat is het grootste voorwerp dat ronddraait in de planetoïdegordel tussen Mars en Jupiter)

Govert Schelling vervolgt zijn artikel over het water op Mars met:

“Dat er miljarden jaren geleden zeeën en oceanen op Mars waren, is al langer bekend. Maar stromend, vloeibaar water aan het huidige oppervlak was nog nooit definitief aangetoond. Juist die vondst is wetenschappelijk gezien interessant, want het betekent dat de omstandigheden op Mars tot op de dag van vandaag gunstig zijn geweest voor het bestaan van leven.  Zij het heel sporadisch en zeer lokaal. Dat er in de pekelstroompjes daadwerkelijk micro-organismen voorkomen is overigens extreem onwaarschijnlijk: Mars heeft geen beschermend magnetisch veld en slechts een zeer ijle dampkring, waardoor dodelijke kosmische straling vrijwel ongehinderd het oppervlak bereikt…. “

Dat de kans op leven in de vorm van micro-organismen op Mars nu wat groter wordt ingeschat dan eerst – hoewel nog steeds ‘extreem onwaarschijnlijk’ – vind ik zowel fascinerend als een beetje beangstigend. Fascinerend in die zin dat er een tweede planeet zou kunnen zijn met een vorm van leven. Als dat zo is, waarom zouden er dan niet veel meer planeten in het heelal zijn waar leven is. Misschien zit er wel iemand aan het andere einde van het universum dit blog te lezen.

Ik vind het ook een beetje beangstigend die mogelijkheid van onbekende micro-organismen. Denk maar eens aan de klassieker ‘War of the Worlds’ van H.G. Wells. De Marsmannetjes en vrouwtjes die de aarde aanvielen gingen dood als gevolg van bacteriën hier op aarde waar ze niet tegen konden. Wie zegt me dat dit omgekeerd ook niet kan gebeuren: namelijk dat er op Mars bacteriën o.i.d voorkomen waar de mens niet tegen kan.

Het is deze week sowieso de week van de planeten. Een paar dagen geleden  verschenen er foto’s van de dwergplaneet Pluto. De foto’s zijn  gemaakt door de sonde New Horizon die op 14 juli na een reis van tien jaar Pluto bereikte. De sonde maakte bij het passeren duizenden foto’s die naar de aarde werden teruggestuurd. Het duurde even voordat deze daar aankwamen – de WIFI in de ruimte houdt niet over – en het bewerken van de foto’s nam ook enige tijd in beslag maar nu is er een kleurenfoto van Pluto. We zien een planeet met kilometers hoge bergketens, kraters en uitgestrekte vlaktes in diverse kleuren.

Pluto sept 2015

Links onder op de foto zie je een rode vlakte met scheuren. En die scheuren herkende ik! Cheesecake! Vorige week heb ik namelijk voor het eerst van mijn leven een cheesecake gebakken. Inderdaad; onder de invloed van ‘Heel Holland Bakt’; een gezellig programma dankzij het o zo leuke commentaar van Martine Bijl (ik hoop zo dat ze volledig hersteld van haar hersenbloeding).

In het recept dat ik volgde voor mijn citroen-cheesecake stond, dat als je de taart uit de oven haalde, je de rand direct los moest snijden van de wand van de bakvorm om scheuren te voorkomen. Omdat ik in andere cheesecake-recepten dit niet zag staan, dacht ik dat dit wel mee zou vallen en volgde ik dit advies niet direct op. Nou dat heb ik geweten. Terwijl ik mijn eigen baksel stond te bewonderen zag ik de scheuren ontstaan. Gelijk alsnog los gesneden maar ik was al te laat. Ik heb later de scheuren bedekt met Lemon Curd zodat ze niet meer zichtbaar waren (net zoals een architect een klimop tegen een huis laat aangroeien om een ontwerpfout te maskeren.)

cheesecake IMAG0592

Planeet Cheesecake bedekt met zeeën van Lemon Curd

Maar goed, de scheuren op mijn cheesecake zagen er dus net zo uit als de scheuren op Pluto. Nu wil dat niet zeggen dat Pluto een reuze cheesecake is. Om die conclusie te kunnen trekken is eerst nader onderzoek nodig.

Gespreksflarden

Afgelopen zondag zijn we even naar de sluisjes gelopen. We hadden er een behoorlijk tempo in. Onderweg kwamen we niet alleen wat mensen tegen, maar we haalden we er ook een paar in. Soms hoor je dan flarden van een gesprek.

Zo stond bij de Vliet een verzorgster in een wit uniform gebogen over een oude dame in een rolstoel.
De oudste dochter was er echter op tegen en toen heeft die moeder nog jarenlang….” hoorden we haar tegen de oude dame zeggen. Heel intrigerend. Wat heeft die oudste dochter tegen gehouden en wat heeft die moeder daardoor nog jarenlang moeten doen? Ging het om een levensvraagstuk als euthanasie of een opname in een verzorgingstehuis? Of was het iets simpels als een nieuwe telefoon en heeft die moeder nog jarenlang met een oude telefoon met een draaischijf moeten bellen?

Buiten bij de apotheek hoorden we even later een jonge vrouw bellen: “Ik bel in verband met de echo” zei ze. Welke echo? Was ze zwanger of was de gebelde zwanger? Of ging het om een andere lichaamsecho? Of hadden ze net een put in de tuin laten graven en deed de echo het niet? Ook dit zullen we nooit weten. Je hebt toch de neiging om wat vaart te minderen of om stil te gaan staan om de rest van het gesprek te kunnen horen, maar dat is een beetje gênant.

Op twitter zie je onder de hashtag #gespreksflarden ook wel eens van die gespreksflarden voorbij komen. Vooral gespreksflarden in treinen zijn populair. Twee voorbeelden:

This train is good. This train no problems. But other trains. Other trains many problems.”

Die mevrouw naast me in de trein moet nog 14,5 jaar leven, da’s gunstig ivm de erfenis”

Maan-dag

Het is vandaag maandag maar eigenlijk is het Maan-dag, want vannacht was er een zogenaamde ‘superbloedmaan’ of te wel een combinatie van een bloedmaan en een supermaan.

Maanverduistering

De verschillende fases van een maansverduistering uit 2004 (foto afkomstig van de Wikipedia: copyright: Antonio Cerezo, Pablo Alexandre, Jesús Merchán y David Marsán)

Een bloedmaan is een  volledige maansverduistering, waarbij de hele maan in de kernschaduw van de aarde valt.  In principe zou de maan daardoor tijdelijk donker moeten zijn. Maar doordat het zonlicht, wat pal langs  de aarde straalt, door de dampkring van de aarde wordt afgebogen, valt er toch wat licht op de maan,  waardoor deze een rode gloed krijgt,  de zogenaamde bloedmaan. Dit verschijnsel is vrij zeldzaam. De vorige bloedmaan in Nederland was in 2011 en de volgende zal in 2018 zijn

Daarnaast is er ook sprake van een supermaan. Dat is een verschijnsel wat ontstaat als de maan extra dicht bij de aarde staat. De maan draait niet precies in een cirkel om de aarde heen, maar in een soort ellips. Daardoor staat de maan soms wat dichter bij de aarde dan anders waardoor hij dan groter lijkt. Niet dat hij daadwerkelijk groter is – hum, hum –  maar hij lijkt gewoon groter. Zo’n situatie noem je een supermaan. Dit is niet zo’n zeldzaam gebeuren. Sterker nog, het  gebeurt vrijwel elke maand. In Nederland is het zo’n drie keer per jaar goed zichtbaar.

De combinatie supermaan en bloedmaan is wel heel zeldzaam.  De vorige keer dat deze combinatie optrad was in 1982 en de volgende superbloedmaan zal pas in 2033 te zien zijn.  Dus vannacht om vier uur toch maar het bed uit om dit natuurwonder te bekijken. Even tussendoor: heel hinderlijk dat ze deze dingen ’s nachts organiseren en niet overdag. Maar goed het lukte ons om wakker te worden en vanaf ons balkonnetje zagen we de superbloedmaan.  We hebben er een foto van gemaakt.

IMG_7045

Nu lijkt het net alsof de foto bewogen is. Maar wij houden het er op dat het de maan is die beweegt en anders is het wel de aarde die beweegt, maar het is beslist niet ons fototoestel dat beweegt.  Maar goed, wij hebben de superbloedmaan in ieder geval live gezien.