De eerste zin

Dit is de tweede zin van dit stukje. Ok, zult u misschien denken, dan telt hij de titel zeker ook mee. Nee, dat doe ik niet. “Maar waar is dan de eerste zin van dit stukje?” Simpel, die staat gewoon aan het begin. Hij luidt: ‘Dit is de tweede zin van het stukje.” Dat hij inhoudelijk niet juist is, is misschien wat verwarrend, maar het is wel degelijk de eerste zin van dit stukje.

U begrijpt deze blogpost gaat over eerste zinnen van boeken. Schrijvers willen graag hun boek met een geweldige openingszin laten beginnen. Daar wordt soms uren op gepuzzeld. Er zijn een paar klassiekers:

‘Vele jaren later, staande voor het vuurpeloton, moest kolonel Aureliano Buendia denken aan die lang vervlogen middag, toen zijn vader hem meenam om kennis te maken met het ijs. Uit ‘Honderd Jaar Eenzaamheid’ van Gabriel Marquez)

Iemand moet Josef K. belasterd hebben, want zonder dat hij iets kwaads gedaan had, werd hij op een ochtend gearresteerd” uit ‘Het Proces’ van Franz Kafka.

En een bekend Nederlands voorbeeld: “Behalve de man die de Sarphatistraat de mooiste plek van Europa vond, heb ik nooit een wonderlijker kerel gekend dan de uitvreter.” Uit:  ‘De uitvreter’ van Nescio

Begint een boek met een goede openingszin, dan zit je gelijk in het verhaal, maar helaas, lang niet altijd lukt het de schrijver om een goede eerste zin te produceren. Even een stukje zelfreflectie met de openingszinnen van mijn vijf boeken.

  • ‘De Oranje Rapporten: “Er is een verband tussen voetbal en seks.”
  • Het Nutteloze Kennisparadijs: “Tweeduizend jaar geleden schreef de Romeinse filosoof Seneca: ‘Het is natuurlijk veel beter nutteloze dingen te weten dan helemaal niets.”.
  • Heel het land is van streek: “In 1998 scoorde de groep The Super Furry Animals een bescheiden hitje in Engeland.”
  • Een kleine geschiedenis van het voetballen: “Wie heeft er als klein kind niet op straat gevoetbald?”
  • De Titanic: “April 1912: vraag van senator Williams Smith, voorzitter van de Amerikaanse onderzoekscommissie die de ramp met de Titanic onderzocht, aan Harold Lowe, de vijfde stuurman op de Titanic: ‘Waaruit bestaat een ijsberg?”

Die laatste openingszin is natuurlijk veel te lang, ik had veel beter met het antwoord van Harold Lowe “Ik vermoed ijs, meneer” kunnen beginnen. Maar nu ik die openingszinnen zo terug lees, moet ik zeggen dat die uit De Oranje Rapporten wel een goede openingszin is. Ik heb gelijk de neiging om verder te gaan lezen.

Nu is het strikt formeel zo dat mijn openingszinnen niet de echte openingszinnen van mijn boeken waren. Voor elk boek van mij schreef de journalist-schrijver Bert Wagendorp namelijk een voorwoord en eigenlijk zijn de openingszinnen uit die voorwoorden daardoor de openingszinnen uit mijn boeken. Dan kan krijg je het volgende rijtje:

  • ‘De Oranje Rapporten: “In december 2000 kwam ik voor de eerste keer in contact met de VIENO (Vereniging voor Interessante Edoch Nutteloze Onderzoeken).”
  • Het Nutteloze Kennisparadijs: “Ergens eind maart 2005 stuurde Martin van Neck mij een opmerkelijk verhaal voor zijn Nutteloze-Kennisrubriek in de Volkskrant.”.
  • Heel het land is van streek: “De mensheid kan ruwweg opgedeeld worden in twee soorten.”
  • Een kleine geschiedenis van het voetballen: “Boeken met een titel als ‘Een kleine geschiedenis van het voetballen’ verschenen tot dusver alleen in Engeland.”
  • De Titanic: “Er zijn van die onderwerpen waarover je beter geen boek kunt schrijven.”

 Vooral die laatste is leuk. Maar goed, heb je als schrijver niet echt een goede eerste zin, dan kan je nog altijd de suggestie van de Amerikaanse schrijver Marc Laidlaw gebruiken. Deze twitterde onlangs namelijk dat je de eerste zin van elk verhaal kan verbeteren door deze te laten volgen door de zin ‘And then the murders began’.

000 tweet

Zijn tweet werd massaal gedeeld en mensen begonnen spontaan op Twitter deze ‘Laidlaws Rule’ toe te passen op allerlei bekende boeken. Vooral bij kinderboeken krijg je dan opmerkelijke verhalen. Zo kwam ene Trevor Rines aanzetten met het kinderboek ‘Charlotte’s Web’ van E.B. White. Dat begint met:  ‘Where’s Papa going with that axe?’ said Fern to her mother as they were setting the table.” Laat je dat nu echter volgen door: “And then the murders began”, dan is het niet echt meer een boek dat je je kinderen gaat voorlezen.

Ook kan het invoegen van de zin een boek een heel andere invalshoek geven. Zo zag ik bij de Bruna een biografie over Nick en Simon liggen. Niet echt een boek dat ik zou kopen. Maar had de schrijver ‘Laidlaws Rule’ gebruikt en was hij zijn boek als volgt begonnen: “De eerste keer dat ik Nick Schilder en Simon Keizer ontmoette was als docent Nederlands op het Don Bosco College in Volendam. En toen begon het moorden.” dan had ik gedacht  ‘hé, een spannende thriller”

Er zijn ook boeken waarin je de zin probleemloos kan opnemen zonder de strekking van het verhaal aan te tasten. Neem  de Bijbel. Had je de openingszin: “In den beginne schiep God hemel en aarde’ laten volgen door ‘En toen begon het moorden.’ dan had die zin daar niet misstaan.

Maar goed, nu nog een trucje voor de laatste zin. En toen hield het moorden op?

de 100-jarige

“Is vader thuis?” vroeg ik aan het oude mannetje, dat opendeed. Hij knikte, en liet mij in een kamertje waar een nóg ouder mannetje zat, dat al bijna dood was. Haastig rukte ik een spreekhoorn van de wand en schreeuwde in zijn oor: ,,Wel gefeliciteerd!’ ,,U bent abuis’, zei de oude man met doffe stem, ,,vader is boven’. Ik vloog de trap op, want ik begreep dat het nu een kwestie van seconden was. Daar hing de honderdjarige aan de touwen: hij was bezig een vogelnestje te maken. Ik kroop bijna in zijn oor en gilde: ,,Wel gefeliciteerd!!’ De jubilaris schudde het hoofd, maakte een dubbele salto en sprong op de grond. ,,Ik ben niet doof’, zei hij, zijn jas aantrekkend, ,,ik ben alleen maar oud.’

Het bovenstaande is het begin van het verhaal ‘De 100-jarige’, geschreven door Godfried Bomans. Het is afkomstig uit diens boek ‘Kopstukken’. De reden dat ik hier opeens aan moest denken, is dat ik gisteren op nu.nl las dat de acteur Kirk Douglas samen met zijn vrouw een boek over zijn leven gaat schrijven. Dat doen wel meer bekende mensen, maar het opvallende aan dit berichtje was de opmerking dat Kirk Douglas inmiddels al 100 jaar oud is.

Ik wist helemaal niet dat Kirk Douglas al zo oud was. Ik dacht eerlijk gezegd dat hij al dood was.

00 kirk douglas

Kirk Douglas, hier in 1978 samen met zijn vrouw op bezoek bij president Jimmy Carter – deze leeft ook nog steeds; hij is inmiddels 92 jaar – was een Amerikaanse filmacteur. Hij is onder meer bekend van films als Spartacus en Lust for Life, waarin hij de rol van Vincent van Gogh speelde. Hij is de vader van de acteur Michael Douglas. (In het begin van zijn carrière beschreef men Michael Douglas vaak als de zoon van Kirk Douglas, tegenwoordig is het andersom en moet Kirk Douglas het doen met de opmerking dat hij de vader is van Michael Douglas.) Maar goed, Kirk Douglas is dus al 100 jaar oud en nog steeds ‘still going strong’.

Dat zie je steeds vaker, bekende mensen die oud worden – kan ook zijn dat ik steeds ouder word. Twee weken geleden was er opeens het berichtje dat Vera Lynn die dag honderd werd. Bij haar had ik helemaal het gevoel van “Hè, leeft die nog steeds?”. Voor de jonge lezertjes hier: Vera Lynn is een beroemde Engelse zangeres die vooral tijdens de Tweede Wereldoorlog immens populair was bij de geallieerde troepen. Ze trad overal ter wereld voor de troepen op en gold als de ‘the Sweetheart of the Forces’. Ze is onder andere bekend van liedjes als ‘Land of Hope and Glory, ‘The White Cliffs of Dover’ en We’ll meet again. Zie hier haar tijdens het Grand Gala du Disque van 1962.

000 vera lynn

Het filmpje wordt overigens ingeleid door Willem Duys. Voor wederom voor de jonge lezertjes: Willem Duys – hij is wel dood; hij overleed in 2011 op 82-jarige leeftijd – was, zeg maar, de Matthijs van Nieuwkerk van vroeger. Hij presenteerde onder andere ‘Voor de vuist weg’, een soort van ‘De Wereld Draait Door’ in de jaren zestig en zeventig. In de 1000-ste uitzending van ‘De Wereld Draait Door’ in 2011 was Willem Duys dan ook de eregast.

De bekendste persoon in Nederland die de grens van 100 jaar heeft gehaald, is denk ik oud minister-president Drees. Hij werd 101 jaar oud. Dat hij degene is die in Nederland de AOW heeft ingevoerd zal beslist geen toeval zijn.

Okkie

Vorige week was ene Okkie opeens in het nieuws. Okkie was één van de twee inbrekers die in 2002 twee schilderijen van Vincent van Gogh uit het gelijknamige museum had gestolen. Ik bedoel dan uiteraard het Van Gogh-museum, niet het Okkie-museum. Echter gezien alle publiciteit rondom Okkie leek het er wel op alsof er net een Okkie-museum was geopend. Okkie was namelijk op één avond liefst drie keer op de televisie te zien: bij de DWDD, in een Brandpunt-special en bij Pauw.

Okkie presenteerde zichzelf als een soort superinbreker. Niet direct de eerste omschrijving waar ik aan zou denken. In de Volkskrant stelde iemand bijvoorbeeld de terechte vraag waarom Okkie dan – als hij zo’n goede inbreker was – zijn petje met DNA in het museum had achtergelaten?

Ook van kunst bleek Okkie niet zo veel verstand te hebben. Zo zei hij dat hij de Aardappeltelers van Gogh had gestolen in plaats van de Aardappeleters. Op de vraag waarom hij maar twee schilderijen had mee genomen, antwoordde Okkie dat ze maar met zijn tweeën waren. Dat klinkt logisch.

Maar misschien is Okkie toch wel een buitengewoon slimme inbreker en heeft hij de avond gebruikt om tussen de uitzendingen door het Kaasmeisje van Vermeer te stelen. “Ik was het niet. Ik heb een alibi. Ik was de hele avond op televisie”.

Vroeger was ik overigens een heel grote fan van Okkie. Maar niet van Okkie de Inbreker maar van Okkie Pepernoot. Deze kabouter was de hoofdpersoon in een serie boeken van de kinderboek-schrijver Leonard Roggeveen. Deze Nederlandse onderwijzer, hij leefde van 1898 tot 1959, heeft heel veel Nederlandse jeugdboeken geschreven, waaronder de Okkie Pepernoot reeks. De Okkie-serie bestond uit:

  • Okkie Pepernoot, 1934
  • Okkie en zijn vriendjes, 1934
  • Okkie weet raad, 1934
  • Okkie in de kou, 1934
  • Okkie gaat verhuizen, 1940
  • Okkie en de vogels, 1940
  • Okkie’s verrassing, 1941
  • Okkie en Klaasje, 1941
  • Okkie en Moortje, 1946
  • Okkie waar zit je?, 1946
  • Okkie kan toveren, 1959
  • Okkie en de rups, 1959
  • Okkie gaat naar het museum, 2002

Okkie Pepernoot1957; Leonard Roggeveen geeft een klein jongetje een Okkie Pepernoot boek. Foto Eric Koch; Nationaal Archief.

Behalve de Okkie Pepernootreeks schreef hij ook ‘De ongelooflijke avonturen van Bram Vingerling’. Dat was niet alleen één van mijn favoriete jeugdboeken maar ook van collega-schrijver Harry Mulisch.

Maar goed, al die aandacht op tv voor Okkie, was wel een beetje overkill en met dat woord zijn we weer terug bij de misdaad. Je zult zien dat volgende week Okkie’s partner in crime Peppie in allerlei tv-programma’s opduikt.

Rare droom

Ieder mens droomt, ook ik. Meestal weet ik ’s morgens niet meer, wat ik ’s nacht heb gedroomd, maar een heel enkele keer weet ik als ik wakker wordt nog wel wat ik heb gedroomd. Zo ook vandaag. Het was wel een rare droom.

Vannacht droomde ik namelijk dat ik een journalist was die op het Binnenhof met een aantal collega’s op Pechtold stond te wachten. Hij zou daar op bezoek komen bij Edith Schippers, de verkenster van het nieuwe kabinet. Plotseling kwam hij aanlopen en mijn collega’s en ik keken met grote verbazing naar hem. Pechtold was opeens drie meter lang!

Hijzelf snapte er ook niks van, zo vertelde hij. Hij wou een tweetje versturen en toen hij op het beeldscherm keek waren de letters opeens anderhalf keer groter dan normaal. En nadat hij het tweetje verstuurd had, was hijzelf opeens ook anderhalf keer zo groot. Wat er aan de hand was, wist hij nog niet. Dat moest hij nog uitzoeken. Maar omdat hij nu een afspraak had met de verkenster had hij daar nog geen tijd voor gehad. Verbaasd zagen we hoe hij zich vervolgens door het poortje van het Binnenhof naar binnen wurmde.

pechtoldPechtold vraagt zich af hoe het kan dat hij drie meter hoog is geworden. Foto Evertjan Hannivoort; Wikipedia

Er zal ongetwijfeld een diepere betekenis achter deze droom zitten, maar vooralsnog vind ik het maar een rare droom.

Taalles

Gisteren was ik even in de bibliotheek. Aan een tafeltje zat een duo zachtjes te praten, een man en een vrouw. De vrouw probeerde de man iets uit te leggen. Het ging over taal. Ik nam aan dat het een vluchteling c.q. een immigrant was die taalles kreeg. Even verder op, achter de Engelse boeken, zat nog zo’n koppel, net zoals boven bij ‘het taalhuis’.

taalles

Ik had voor allemaal bewondering. Voor de buitenlanders die probeerden om onze lastige taal eigen te maken en voor de vrouwen die met veel geduld het hen probeerden bij te brengen.

Een valk in ruste

Graham Greene schreef ooit eens: “Hoe langzamer de vlucht des te gevaarlijker de roofvogel.” Die redenatie volgend moet deze valk heel gevaarlijk zijn. Hij zat namelijk vorige week dinsdag doodstil boven in een boom op de Vlakte van Waalsdorp in Scheveningen.

valk 0

In het topje van de boom

valk 1

Als je goed kijkt, dan zie je hem boven in zitten.

waalsdorp

Een wandelpad en een ruiterpad in de Vlakte van Waalsdorp.

waaldorp 2

De onderhoudsmonteur van Dunea in het gebied.

De stemming

Gisteren wezen stemmen en daardoor in het ziekenhuis beland. Klinkt erger dan het is. Het stembureau bij ons in de wijk was verplaatst van een kerkgebouw naar het ziekenhuis. Ik ben een zwevende kiezer. In de loop van de jaren heb ik wisselend op D66, de PvdA en Groen Links gestemd. Deze keer heb ik op een 50-plusser gestemd. Niet op iemand van de partij 50-plus maar op de 62-jarige Bram van Ojik, de nummer tien van Groen Links. (Aan hem zou ik wel de sleutels van mijn huis durven toe te vertrouwen, bij Jesse Klaver ben ik bang dat hij in mijn afwezigheid een houseparty in mijn huis organiseert.)

Groen Links sprak me deze keer het meeste aan, vooral hun visie en hun voorstellen op het gebied van klimaatbeheersing. Dat is echt iets voor de lange termijn dat veel geld kost maar dat je als echte politicus nu wel voor toekomstige generaties zou moeten doen. Van Trump en Amerika zal het niet komen, dus moeten Europa en China het voortouw nemen. Bij de VVD zit je daarvoor niet goed. Kijk maar eens hoe ze hun standpunt over ‘klimaat’ omschrijven.

vvv klimaat

“….Bij het uitvoeren van de afspraken die we hebben gemaakt, hebben wij oog voor de gevolgen van Nederlanders. Huizenbezitters, automobilisten, boeren en andere ondernemers: iedereen wil graag bijdragen aan het bestrijden van klimaatverandering. Maar iedereen wil ook gewoon zijn of haar leven kunnen blijven leiden.” Tja, als je er zo in staat. Ook opmerkelijk: je kan Nederland duurzamer maken door geld naar de VVD over te maken.

Enfin, de VVD is de grote winnaar van de verkiezingen geworden. Ook al zijn ze een vijfde van hun kiezers kwijt geraakt. Dat de PvdA zo verloren heeft, verbaast me niet. Als je in een kabinet met de VVD gaat zitten en je trapt niet voldoende op de rem bij allerlei bezuinigingen op sociaal gebied en op gebied van de gezondheidszorg, dan moet je niet verbaasd zijn dat je bij de volgende verkiezingen uit de bocht vliegt. Ze reden veel te hard. Komt natuurlijk door die borden van 130 van de VVD. Negen zeteltjes heeft de PvdA nog over. Dat hadden ze denk ik niet zien aankomen toen ze met hun kandidatenlijst van 80 man kwamen aanzetten. (Ook de VVD had 80 kandidaten opgegeven. De andere grote partijen allemaal 50.)

Overigens ik schrijf hierboven 80 man maar daarmee bedoel ik uiteraard 80 mensen. Kijk je namelijk naar de man-vrouw verhouding, dan zie je dat die bij de PvdA vreselijk politiek correct is: 40 mannen om 40 vrouwen. Bij de VVD is die verhouding 52 mannen – 28 vrouwen.  De Partij voor de Dieren was de enige partij met meer vrouwen dan mannen op de lijst, 20 mannen om 30 vrouwen. De mannenbroeders van de SGP hebben geen enkele vrouw op hun lijst staan: dertig mannen. Ik zou bijna zeggen: moge God verhoede dat ze in de regering komen. (De mensen in Urk zullen daar ongetwijfeld anders over denken. Daar stemde 56% van de mensen op de SGP.)

Ik heb ook altijd de neiging om even de namen op de kandidaten-lijsten te bestuderen  – thuis hoor, niet in het stemhokje. Dan zie je dat de VVD wel erg in zette op de zogenaamde “premierbonus” . Zowel op nummer 1 als op nummer 20 stond een Rutte. (Ene Mark Rutte op 1 en ene Arno Rutte op 20.) Ook opmerkelijk: het CDA had zowel de heer De Haan, mevrouw Kip en mevrouw Kuik op hun lijst staan (sorry flauw). En nu we het toch over dieren hebben, de Partij voor de Dieren had de meeste bekende Nederlanders als lijstduwers. Ik zag behalve Georgina Verbaan en Babette van Veen ook een hoop schrijvers, zoals AFT van de Heijden, Charlotte Mutsaers, Jan Siebeling en Maarten Biesheuvel (en of nummer 46 van hun lijst Annemiek Schrijver ook een schrijver is, weet ik niet).

Anyway, Nederland is weer een stukje verder naar rechts op geschoven. De PVV heeft er vijf zetels bij, het rechtse clubje van Thierry Baudet is met twee zetels in de kamer gekomen en de PvdA, Groen Links en de SP hebben samen nu minder zetels dan de PvdA de vorige keer in zijn eentje had. Ik had het liever anders gezien, maar we zullen het er mee moeten doen. Nederland heeft democratisch gekozen.

vvd 1970

Hans Wiegel en Haya van Someren van de VVD vieren een procentje winst tijdens een verkiezingsavond in 1970; foto Rob Mieremet Nationaal Archief.

P.S. Dionne Sax, gisterenavond ook al niet zo gelukkig met het presenteren van de exitpolls, gaf vanochtend in het acht-uur-journaal een prognose “gebaseerd op 95% van de getelde stemmen”. Waarom geen prognose op basis van 100% van de getelde stemmen?

Stem

Vandaag mag je stemmen. Ga dat vooral doen.

stem

Een pianostemmer aan het werk; foto Barbara Mürdter

Ik bedoel natuurlijk niet dat je de piano moet gaan stemmen maar dat je beslist moet gaan stemmen voor de Tweede Kamer.

dreesMinister-President Drees wachtende in de rij om te kunnen stemmen.

Het is een democratisch goed om dat te mogen doen . Maak er dan ook gebruik van zou ik zeggen. De jongste dochter is voorzitster van een stembureau in Rotterdam. Eén minuut nadat het stembureau open was gegaan, hadden er al tien mensen gestemd. Ok, vijf van die tien waren leden van het stembureau zelf, maar toch heel goed dat er al vroeg zoveel stemmers waren.

Ga dus vooral stemmen.

Het gebruik van hoofdletters

Op de site van het AD stond gisteren een artikel aangekondigd met de volgende kop: ‘De Mol handelde niet altijd met voorkennis’.

Pardon? Handelt John de Mol zo vaak met voorkennis dat de keren dat hij dit niet doet in de krant komt?

mol dierEen andere mol. Foto Dieder Plu; Bron: Wikipedia

Nieuwsgierig opende ik het bericht. Het bleek echter niet om John de Mol te gaan, maar om Thomas Cammaert, de mol van het tv-programma ‘Wie is de Mol?

mol

Een misverstand dus. Het kwam  door het gebruik van de hoofdletter M in de Mol.

Op de site van ‘woorden.org’ staat een overzicht met de regels voor het gebruik van hoofdletters. Altijd heel leerzaam. Voorkomt misverstanden.

  • Regel 1: Het eerste woord van een zin krijgt een hoofdletter. Als de zin met een apostrof of ander teken begint, krijgt het tweede woord een hoofdletter. Voorbeelden: In de ochtend; ’s Ochtends.
  • Regel 2: Personen en zaken die als heilig worden beschouwd, krijgen een hoofdletter. Voorbeelden: het Opperwezen; Allah; het Koninkrijk Gods.
  • Regel 3: Aanduidingen van vorstelijke personen, staatshoofden en kabinetsleden krijgen een hoofdletter als de staatsrechtelijke functie bedoeld is. Voorbeelden: Hare Majesteit, de Koningin, de Staatssecretaris, maar: De president.
  • Regel 4: Persoonsnamen krijgen een hoofdletter. Het voorzetsel of lidwoord krijgt een hoofdletter als er geen naam of voorletter aan voorafgaat. In Vlaanderen behouden lidwoorden en voorzetsels van persoonsnamen altijd hun originele schrijfwijze. Voorbeelden: Jan, mevrouw De Jong, A. de Vries, de heer en mevrouw Jansen-Van Dijk.
  • Regel 4a: Als de persoonsnaam niet meer als zodanig fungeert, vervalt de hoofdletter. Dit geldt ook voor samenstellingen en afleidingen. Voorbeelden: een colbert; brailleschrift; sint-bernardshond. Maar wel een Rembrandt; de Nobelprijs; het Mariabeeld. (Regel 4a laat enige vrijheid, omdat men van mening kan verschillen over de vraag of de persoonsnaam nog als zodanig fungeert.)
  • Regel 5: Aardrijkskundige namen krijgen een hoofdletter. Deze regel is ook van toepassing op namen van hemellichamen en namen van gebouwen en vervoermiddelen. Voorbeelden: Brussel; Leidseplein; Zuid-Afrika; de Poolster; Westertoren
  • Regel 5a: Afleidingen van en samenstellingen met aardrijkskundige namen krijgen eveneens een hoofdletter. Voorbeelden: Nederlands; de Nederlandse taal ; Franstalig;
  • Regel 5b: Als de aardrijkskundige naam niet meer als zodanig fungeert, vervalt de hoofdletter. Dit geldt ook voor samenstellingen en afleidingen. Voorbeelden: cognac; moezelwijn; neerlandistiek; balkaniseren. (Regel 5b laat enige vrijheid, omdat men van mening kan verschillen over de vraag of de aardrijkskundige naam nog als zodanig fungeert.)
  • Regel 6: Namen van talen en dialecten krijgen een hoofdletter. Voorbeelden: Brabants; Engels
  • Regel 7: Namen van feestdagen en historische gebeurtenissen krijgen een hoofdletter, tenzij de naam onderdeel uitmaakt van een samenstelling of afleiding. Voorbeelden: Koninginnedag; Pasen (maar paasnacht); Hemelvaart (maar hemelvaartsdag); de Tweede Wereldoorlog; oudejaarsavond.
  • Regel 8: Namen van culturele, maatschappelijke en religieuze stromingen krijgen een kleine letter. Dit geldt ook voor de aanhangers van deze stromingen. Voorbeelden: beatgeneratie liberalisme christendom rooms-katholieken.
  • Regel 9: Namen van organen, instellingen, verenigingen, diensten, bedrijven, enz. krijgen een hoofdletter. Voorbeelden: Europese Unie; het Rijk; Nederlandse Taalunie; Koninklijke Marechaussee; Universitaire Instelling Antwerpen; n.v. Nederlandse Spoorwegen; Comité Oranjefeesten.
  • Periodes en tijdperken Namen van periodes en tijdperken (bv. middeleeuwen, renaissance, oudheid) in onze geschiedenis krijgen in de praktijk een kleine letter. In het Groene Boekje van 1995 kregen tijdperken nog een hoofdletter. De editie-2005 beperkt het schrijven van hoofdletters tot specialistische teksten over de verschillende periodes in onze geschiedenis (zoals een geschiedenisboek): daarin mogen wél hoofdletters geschreven worden. (meer op onzetaal.nl)

Voor meer tips over het gebruik van hoofdletters zie ook de site van ’Onze Taal’.

De voorpagina van de Volkskrant

Wij zijn al dertig jaar geabonneerd op de Volkskrant. De krant is in die tijd behoorlijk veranderd. Nu is het zo dat je tegenwoordig het nieuws veel eerder op internet leest dan in de krant. De rol van de krant verandert daarmee. Naast het brengen van het nieuws is die tegenwoordig vooral het geven van de achtergronden en het  duiden van het nieuws, plus het doen van onderzoeksjournalistiek. Afgelopen zaterdag liet de Volkskrant weer een nieuwe stap in de ontwikkeling van de krant zien. Kijkt u  even mee naar de voorpagina van de Volkskrant van zaterdag. Valt u iets op?

Volkskrant za

Het nieuws is helemaal  van de voorpagina verdwenen! Er staat niet één nieuwsbericht, artikel of nieuwsfoto op de voorpagina van de krant meer. Alleen een zestal advertenties, een column van Arnon Grunberg en een hoop aankondigingen voor artikelen elders in de krant en in bijlages. De voorpagina is verworden tot een inhoudsopgave van de krant. Tja.

Er hoeft voor mij niet altijd een nieuwsbericht op de voorpagina te staan. Ook een nieuwsfoto, zoals de Volkskrant van vandaag laat zien met een foto van de tegen gehouden Turkse minister, kan volstaan.

Volkskrant ma

Maar een voorpagina zonder een enkel nieuwsbericht of foto, en die alleen als inhoudspagina dient zoals afgelopen zaterdag, dat gaat mij toch nog wat te ver. Maar goed, dat vind ik en dat zal geen nieuws zijn dat de voorpagina haalt.

 

Donald Duck en de politiek.

Doordat Geert Wilders vorig jaar per ongeluk een openbare tweet verstuurde van een andere account dan zijn normale account werd ontdekt dat hij naast zijn gewone account ook nog een ander account had. Hij bleek daarop een veertigtal accounts te volgen. Liefst zeventien van die accounts betroffen figuren uit de Donald Duck. Zo volgde Wilders onder andere de tweets van Donald Duck, Katrien, Kwik, Kwek, Kwak, de Zware Jongens en Bertus Bolderbast.

Nu zijn wij ook al jaren abonnee op de Donald Duck  – voor de kinderen hoor –  dus dat Wilders graag de Donald Duck leest, kan ik wel begrijpen. Voor de politiek hoeft hij het niet te doen, want dat onderwerp probeert de Donald Duck meestal te vermijden. Soms zie je wel eens politieke figuren in de Donald Duck opduiken. Zo zijn Donald en de neefjes wel eens bij Rutte op bezoek geweest.

dd

Maar politieke standpunten zal je meestal in Donald Duck niet aantreffen. Echter in de aflevering van deze week staat een opvallend verhaal. Donald Duck wil daarin alle bewoners van Duckstad mee laten beslissen over besluiten van de gemeenteraad door middel van een stemscherm.  Dat lijkt wel heel veel op wat de nieuwe partij ‘Geen Peil’ wil. De politiek leider daarvan tweette dan ook enthousiast “Epic. Een GeenPeil-endorsement in de Donald Duck. #GeniaalWillie #WijWel”. Blijkbaar tweette hij dat echter voordat hij het verhaal had gelezen, want het experiment loopt op een gigantische mislukking uit.

Overigens in de lezersrubriek van de Donald Duck wordt melding gemaakt dat er ook in Puindorp verkiezingen zijn. Stemmen doen ze daar echter niet om de vier jaar maar om de vier uur. Dit in verband met de eendagsvliegen.

Geen anijs in de griesmeelpudding

Het is verkiezingstijd. Dus onthullen de lijsttrekkers de meest verrassende zaken. Zo lezen we onder het kopje ‘Mark Rutte staat open voor relatie’ bijvoorbeeld op de site van Nu.nl:

“Mark Rutte (50) staat open voor een relatie. De premier laat echter weten dat hij, ondanks het gemis van een partner, een gelukkig leven leidt. “Ik heb een rijk leven met mooi werk en leuke vrienden, maar je weet nooit wat er gebeurt”, zegt Rutte in gesprek met Privé. “Ik sta ervoor open en als het gebeurt, gebeurt het. Je moet er gewoon voor openstaan, maar het is niet zo dat ik niet happy ben.” Mocht de premier, die nog nooit met iemand heeft samengewoond, een geschikte vrouw tegen het lijf lopen, dan hoeft ze zich niet te verheugen op zijn kookkunsten. “Ik kan een ongelooflijk goede rösti maken. Ik vind dat heel lekker. En griesmeelpudding met bessensap kan ik ook fantastisch maken, en dan doe ik er geen anijs in, wat heel veel mensen wel doen. Maar eerlijk is eerlijk, het is lang geleden dat ik deze gerechten heb bereid.”

Breaking news! De premier doet geen anijs in de griesmeelpudding! Dat gaat hem beslist stemmen kosten.

Snel door naar het volgende bericht: “Premier Rutte trakteert Patty Brard op handkus”  staat er op de site van het AD. Ik kan niet wachten om het te lezen. Mark Rutte en Patty Brard?

patty bard1986: Patty Brard biedt toenmalig staatssecretaris Van Zeil een glaasje melk zonder anijs aan. Foto: Nationaal Archief.

Rutte en de bijstand

Mark Rutte stelt als VVD-lijsttrekker voor om de bijstandsuitkering met 5% te verlagen. Hij vindt het namelijk onzin dat iemand met een bijstandsuitkering ook vakantiegeld krijgt en wil daarom deze post afschaffen.

Even los van de discussie of mensen in de bijstand recht op vakantiegeld hebben – ze zullen toch ook kinderen hebben die wel eens op vakantie willen; al zal het vakantiegeld hier waarschijnlijk niet vaak voor worden gebruikt –  komt de afschaffing van het vakantiegeld de facto neer op een verlaging van de bijstandsuitkering met ongeveer 5%.

Nu geldt de bijstand als een bestaansminimum, dus dat daar nog eens 5% van af kan in deze tijden waarin de inflatie weer naar de 2% kruipt is opmerkelijk. De reden dat Rutte de bijstand wil verlagen, is dat mensen dan “harder gaan lopen” om uit de uitkering te geraken.

protest1982: Demonstratie tegen verslechtering van de positie en inkomen van vrouwen met bijstand in Den Haag; foto Marcel Antonisse; Nationaal Archief

Nu citeer ik even een stukje van NU.nl: ‘Volgens Rutte zal de werkloosheid verdwijnen door de economische groei en de vergrijzing. Daarom moet de bijstandswet worden aangepast. “We sleuren iedereen de arbeidsmarkt op. Om te beginnen krijgen jongeren tot 27 jaar géén bijstand meer. Uiterlijk over vier jaar sluiten we de bijstandswet voor iedereen die niet arbeidsongeschikt is, want dan is er letterlijk werk voor iedereen”. […] ‘De VVD’er denkt met zijn aanpak circa 300.000 mensen aan het werk te helpen. Slechts 25.000 tot 30.000 personen zullen er ook dan niet in slagen aan de slag te komen. “Voor hen treffen we een nette regeling.”

Dit is overigens geen recent citaat. Rutte zei dit in 2006. Een groot ziener was hij toen duidelijk niet, want twee jaar later begon de economische crisis en liep de werkloosheid op tot bijna 700.000. Maar goed, de VVD denkt ook vandaag de dag nog steeds dat iedereen die in de bijstand zit aan het werk kan.

Ik heb daarom even naar de cijfers op de CBS-site gekeken. Dan zien we dat er in december 2016 516.000 personen een bijstandsuitkering ontvangen. Daarvan hebben er 49.500 mensen ook een AOW-uitkering. Nu wist ik eerlijk gezegd helemaal niet dat je naast je AOW-uitkering ook bijstand kon krijgen, maar er blijken omstandigheden te zijn waarin een AOW-uitkering niet voldoende is om van te leven (bijvoorbeeld in die gevallen dat je geen volledige AOW-uitkering krijgt; dat treft vooral mensen die niet vanaf hun vijftiende in Nederland hebben geleefd. Dat zal voor veel immigranten gelden). Deze 65+ mensen met een (gedeeltelijke) bijstandsuitkering zullen zeker niet meer aan het werk raken, dus voor deze 10% van de bijstandsgerechtigden is de afschaffing van het vakantiegeld sowieso een verlaging en echt niet een stimulans om harder te gaan lopen.

Daarnaast zitten er nog behoorlijk veel mensen in de bijstand die (soms deels) arbeidsongeschikt zijn of vanwege andere reden geen werk kunnen vinden. Onderzoek van Divosa – dat is de vereniging van leidinggevenden in het sociaal domein – toont aan dat “grofweg twee derde van de bijstandsgerechtigden serieuze belemmeringen heeft om aan het werk te komen. Mensen in de bijstand kampen relatief vaak met psychische of lichamelijke klachten. Anderen hebben een verouderde of geen opleiding of kunnen bijvoorbeeld niet goed genoeg lezen, schrijven of rekenen. Ook leeftijd is een grote belemmering. Mensen van 50 jaar en ouder komen nauwelijks meer aan het werk.” Ook deze groep zal ondanks een verlaging van de bijstand niet snel werk vinden.

Dan houden we nog maar ongeveer 25% over. Ongetwijfeld zullen er in deze groep best een hoop mensen zitten die niet willen werken, maar om specifiek deze mensen te ‘stimuleren om ‘harder te gaan lopen’ is een algemene verlaging van de bijstandsuitkering voor alle mensen die in de bijstand zitten geen goed idee. Daarmee straf je een veel grotere groep bijstandstrekkers die best zouden willen werken maar niet aan het werk komen. Dat is in deze tijden – Rutte: ‘Alle mensen moeten voelen dat het beter gaat’ – een beetje raar om het voorzichtig te zeggen.

 

Trumptowergate

Trump beschuldigt Obama er van dat hij hem heeft afgeluisterd. Een soort Watergate zeg maar. Trump heeft tot nu toe – zeer ongebruikelijke voor hem  – geen bewijs gegeven voor deze beschuldiging. Nu roept u misschien: “dat komt omdat er ook geen bewijs is”, maar  – en nu aarzel ik wel een beetje, want ik ben niet zo’n Trump-aanhanger  – er is wel degelijk bewijs. Bekijk deze foto van de Trump Tower maar eens. In eerste instantie lijkt er niets aan de hand.

Knipsel 2

Maar met speciale software kan je de spiegeling van de ramen wegnemen en als je dat met één van de ramen van de benedenverdieping doet, dan zie je dit:

Knipsel

Hoe noemen de Amerikanen dit ook al weer? O ja,  ”Caught red handed!”