Billy Fiske, 1911 -1940; Olympisch kampioen bobsleeën; vloog als Amerikaanse piloot in dienst van de Engelsen tijdens de Battle of Britain in 1940

William Meade Lindley Fiske III, beter bekend als Billy Fiske, wordt op 4 juni 1911 in New York geboren als zoon van rijke ouders (Beulah en William Fiske). Zijn vader is bankier in Chicag. Als hij dertien jaar oud is, verhuist het gezin naar Frankrijk. Billy  krijgt privéonderwijs in Engeland, in de winter vertoeft hij meestal met zijn ouders in Zwitserland. Hij leert daar niet alleen skiën maar ook bobsleeën.

In 1928 wordt Billy, inmiddels 16 jaar oud, uitgekozen om één van de twee Amerikaanse vijfmans-bobsleeën te besturen op de Olympische Spelen van St. Moritz. Hij heeft echter niet voldoende ploeggenoten en zet daarom in een Parijse krant een advertentie, waarin hij Amerikanen die Olympisch kampioen bobsleeën willen worden, oproept om zich bij hem te melden. Drie van zijn uiteindelijke teamgenoten – geen van allen had ooit eerder een bobslee gezien –  dankt hij aan deze advertentie. Ze gaan samen trainen en Fiske, hij bestuurt de bob, en zijn teamgenoten winnen met een halve seconde voorsprong op het andere Amerikaanse team.

Vier jaar later tijdens de Olympische Spelen van Lake Placid herhaalt hij dit kunststukje. In tegenstelling tot 1928 – toen zaten er  vijf man in de bobslee – zitten er in 1932 nog maar vier mensen in een bob.

Billy’s pasje als lid van het Olympisch team voor de Spelen van 1932.

Billy Fiske  – hij is in 1932 bij de openingsceremonie de Amerikaanse Olympische vaandeldrager -heeft een aantal opvallende nieuwe teamgenoten: Clifford Grey, tekstschrijver van honderden Broadway- musicalliedjes (waaronder de hit ‘Dream Lover’), Jay O’Brien, met zijn 48 jaar liefst 28 jaar ouder dan Fiske, en Eddie Eagan, de Olympisch kampioen boksen in het halfzwaargewicht van 1920, en tot op de dag van vandaag nog steeds de enige atleet die zowel een gouden medaille op de zomer- als op de winterspelen heeft gewonnen.

Billy Fiske heeft Eddie Eagan ontmoet in Cambridge, waar Billy sinds 1928 staat ingeschreven bij het Trinity College als student economie en geschiedenis. Erg hard studeert Billy niet. In de jaren dertig kan men hem ’s zomers in Hawaii of Californië aantreffen of in Frankrijk waar hij met zijn Bentley de wegen van de Cote d’Azur onveilig maakt. Ook rijdt hij in 1931 mee in de 24 Uur van Le Mans. Daarnaast golft hij fanatiek. Na zijn studie gaat hij werken voor de internationaal opererende bank Dillon, Reed, & Co en reist voor hen veelvuldig door allerlei landen in Europa en heen en weer naar New York, waar de bank zijn hoofdkantoor heeft.

Ook is hij in 1934 als een soort filmproducer betrokken bij het tot stand komen van de film ‘White Heat’, die op Hawaii wordt opgenomen. Zijn voornaamste bezigheid bij de film bestaat uit het flirten met Virginia Cherill, niet alleen de hoofdrolspeelster uit de film, maar tevens de verloofde van acteur Gary Grant. Zie hier in de rode cirkel Billy’s naam staan op de filmaffiche.

Hoewel Fiske in 1936 nog steeds de beste is met bobsleeën laat hij de Olympische Spelen in Garmisch-Partenkirchen van 1936 aan zich voorbij gaan. De voornaamste reden is zijn enorme afschuw van het Hitler-regime.

In 1936 en in 1937 is hij veelvuldig te vinden in Aspen, Colorado. In de Zwitserse skioorden heeft hij het idee opgedaan om samen met wat vrienden Aspen in de Rocky Mountains, in die tijd een grotendeels verlaten mijnwerkersstadje, om te toveren in een skioord. In Castle Creek Valley vlakbij Aspen openen ze in 1937 ‘The Highlands-Bavarian Lodge’ en vandaaruit  organiseren ze ski-tochten in de omgeving.  Als gids huren ze de Zwitserse ski-kampioen André Roch in, die op dat moment studeert aan het Reed College in Oregon.

In 1938 is Fiske weer in Engeland en trouwt dat jaar met Rose Bingham, de voormalige Hertogin van Warwick – ze was eerder getrouwd met Charles Greville, de zevende Hertog van Warwick

1938: Billy Fiske en Rose Bingham stappen voor hun huwelijksreis aan boord van een vliegtuig naar Parijs;  foto: Illustrated London News Ltd/Mary Evans

Hij heeft ondertussen leren vliegen en als de Tweede Wereldoorlog uitbreekt, meldt hij zich direct als vrijwilligeraan bij de RAF. Omdat Amerikanen van de Amerikaanse overheid in 1940 niet mee mogen vechten in een andere leger, doet hij zich voor als Canadees. (Ging je als Amerikaan toch in dienst bij het Engelse leger dan verloor je het Amerikaans staatsburgerschap; in 1944 kwam hier een pardon voor.)

Paspoort van Billy Fiske. Let op het gestempelde in de rode cirkel, waarin expliciet staat vermeld dat het paspoort niet geldig is om te reizen om in dienst te treden bij een vreemde mogendheid. (bron: RAFmuseum.org)

Hoewel hij al kan vliegen, krijgt hij eerst nog een militaire vliegopleiding.

Oktober 1939: een klas met Canadese piloten in opleiding. “Canadees” Billy Fiske zit in het midden van de voorste rij. Foto: Friends of the Battle Of Britain Monument / BBM.org

Hij wordt ingedeeld bij het No.601 Squadron. Op 14 juli maakt Billy Fiske zijn eerste vlucht voor dit squadron. Op 20 juli vliegt hij zijn eerste operationele vlucht. Gedurende de volgende 27 dagen vliegt hij in totaal 42 keer, vaak meerdere malen per dag. Zo neemt hij op 8 augustus zelfs deel aan vier verschillende operaties, waarbij in totaal 5 uur en 20 minuten in de lucht is om konvooien in het Engelse Kanaal voor het Isle of Wight te beschermen.

Op 16 augustus 1940 raakt hij zijn toestel tijdens luchtgevechten  beschadigd. Hij besluit geen noodlanding te maken, maar om zijn Hurricane-vliegtuig naar de basis terug te vliegen opdat het toestel weer hersteld kan worden.  Vlak voor de landing breekt er echter brand uit. Billy slaagt er in om het toestel veilig aan de grond te zetten, maar loopt brandwonden op.  Zijn commandant Flight Lieutenant Sir Archibald Hope landt pal naast het toestel van Fiske,  vertelt hier later over:

“Ik taxiede naar zijn toestel toe en stapte toen uit. Er waren twee ambulancemannen aanwezig. Ze hadden Billy Fiske al uit de cockpit gehaald. Ze wisten echter niet hoe ze zijn parachute moesten afdoen, dus dat deed ik. Billy was verbrand aan zijn handen en enkels. Ik zei tegen hem: ‘Maak je geen zorgen. Het komt wel goed.’ Onze adjudant ging die avond naar hem toe in het ziekenhuis in Chichester. Billy zat rechtop in bed, parmantig als de hel. Het volgende dat we echter hoorden was dat hij dood was. Overleden aan een shock.” (bron: RAFmuseum.org)

De begrafenis van Billy Fiske: Foto: Friends of the Battle Of Britain Monument / BBM.org

Billy Fiske sterft op 29-jarige leeftijd. Hij is de eerste Amerikaanse piloot die het leven laat tijdens de Battle of Brittain. Hij zou niet de laatste zijn. Van de ongeveer 250 Amerikaanse piloten die tijdens de beginjaren van de Tweede Wereldoorlog voor de Engelsen vlogen sterven er 78.

In de St. Paul’s Cathedral in London wordt in 1941 te zijner ere een bord onthuld met de tekst: ‘Williams Meade Lindsley Fiske, an American citizen who died that England might live.’

Sir Archibald Sinclair, de ‘Secretary of State for Air’ in 1941, sprak bij de onthulling “Here was a young man for whom life held much. Under no kind of compulsion he came to fight for Britain. He came and he fought, and he died.” Hij noemde Billy Fiske ‘One of The Few’. Hiermee verwijzend naar de beroemde uitspraak – ‘Never in the field of human conflict was so much owed by so many to so few’ – van Winston Churchil, waarmee deze in het Engelse parlement op 20 augustus 1940 de piloten eerde die in de luchtslag om Engeland vochten.

Terug naar het overzicht van het museum van opmerkelijke mensen.

Voor meer informatie over Billy Fiske: zie de site van Friends of the Battle Of Britain Monument / BBM.org, die van de Billy Fiske Foundation en die van het RAF-museum.