Het getal nul

Herkent u de volgende symbolen: I, V, X, L, C, D en M? Inderdaad, het zijn de Romeinse cijfers. Valt u wat op aan deze cijfers? Er is geen symbool voor het getal nul. De Romeinen kenden net als de oude Grieken geen getal nul.

000000-klokfoto Philip James; Wikipedia

Als men u deze klok probeert te verkopen als een originele tweeduizend jaar oude Romeinse klok, trap er niet in! De Romeinen kenden geen getal 0.

Het getal is pas in het jaar 628 door een zekere Brahmagupta gedefinieerd. Over hem gaat het achttiende portret dat ik in mijn serie over ‘de mensen achter de computer‘ heb geschreven. Het verhaal begint als volgt:

Brahmagupta, 598 – 668, definieerde als eerste het getal nul en gaf rekenregels hoe je met het getal nul moest rekenen.

Computers leven van enen en nullen. Ok, ook van een beetje stroom en algoritmes (instructies) maar verder draait het bij een computer vooral om enen en nullen. Het getal nul is één van de belangrijkste getallen in de wiskunde die er bestaan. Daarom is het eigenlijk een beetje vreemd dat pas in de zevende eeuw na Christus iemand met een definitie voor het getal nul kwam en rekenregels opstelde hoe er met het getal nul gerekend moest worden. Alle wereldrijken daarvoor zoals het Oud-Perzische Rijk, de Grieken (kenden wel de stelling van Pythagoras maar hadden geen getal 0); en het Romeinse rijk kwamen op en gingen ten onder zonder dat ze over rekenregels met betrekking tot het getal nul beschikten. (Misschien gingen ze daarom wel ten onder.)

De persoon die als eerste het getal nul definieerde en er rekenregels voor bedacht, was Brahmagupta. Hij leefde van 598 – 668 in wat nu India is en was een wiskundige en astronoom. Hij schreef over het getal nul in zijn boek Brahma-sphuta-siddhanta dat in 628 verscheen. Brahmagupta schreef in dat boek niet alleen over het getal nul, maar ook over hoe om te gaan met negatieve getallen. Ook schreef hij in zijn boeken over allerlei astronomische zaken.

Wie de rest van het verhaal wil lezen, zie hier.