Vliegtuigenongelukken en muziek (2)

Er zijn een hoop artiesten bij een vliegtuigongeluk om het leven gekomen. Jim Croyce, John Denver, Buddy Holly, The Big Bopper, Ritchy Valens, Ricky Nelson, Kyū Sakamoto (wie?; op hem kom ik straks terug), Otis Redding, Patsy Cline, Jim Reeves en Glen Miller om er maar eens een paar te noemen.

Opvallend aan dit lijstje is dat, op één na, al deze artiesten om het leven zijn gekomen met een ongeluk met hun eigen vliegtuig of met een gehuurd privévliegtuig. De enige uitzondering is de Japanner Kyū Sakamoto. Hij kwam op 12 augustus 1985 om het leven bij het ongeluk met een Boeing 747 (Japan Airlines Flight 123) die tegen een berg op zo’n 100 kilometer van Tokio aan vloog. Dit ongeluk is tot aan vandaag de dag nog steeds het vliegtuigongeluk met het hoogste aantal slachtoffers (520 mensen). (Weliswaar kwamen in 1977 bij de botsing op Tenerife van een vliegtuig van de KLM met een vliegtuig van Pan AM meer mensen om het leven (583 mensen), maar dit aantal betrof het totaal aantal slachtoffers van de twee vliegtuigen samen.)

De oorzaak van de ramp met het Japanse vliegtuig was gelegen in een slechte reparatie van een beschadigd staartstuk zeven jaar daarvoor. Deze beschadiging was ontstaan toen bij een slechte landing de staart van het vliegtuig de grond raakte. De reparatie werd slecht uitgevoerd, waardoor er in de loop van de tijd steeds meer barstjes in een stuk van een drukschot bij het staartstuk ontstonden. Zeven jaar en 12.000 vluchten later barste dit open en een wegvliegend stuk sloeg een deel van de staartvleugel er af, waardoor de hydraulische systemen die het roer, de hoogteroeren en de rolroeren aanstuurden beschadigd raakten. Het vliegtuig raakte daardoor onbestuurbaar. Alleen door meer of minder gas te geven kon de bemanning het toestel nog enigszins richting geven. Ze slaagden er in om het vliegtuig nog een half uur in de lucht te houden  – een aantal passagiers gebruikten die tijd om afscheidsbriefjes aan hun familie te schrijven die later werden gevonden  – totdat het toestel een bergketen raakte.

Wonder boven wonder overleefden vier mensen de crash. Dit aantal had hoger kunnen zijn, maar een helikopter van een Amerikaanse vliegtuigbasis die twintig minuten na de inslag boven de rampplek vloog, kreeg van de Japanse autoriteiten geen toestemming om bij het neergestorte vliegtuig te landen – men dacht dat er toch geen overlevenden zouden zijn. Pas de volgende morgen bereikte een groep Japanse reddingswerkers het wrak. Tot hun verbazing troffen ze nog vier mensen aan die de crash hadden overleefd. Deze verklaarden dat ze in de uren daarvoor nog hulpgeroep uit het wrak hadden gehoord van andere overlevenden, maar deze waren in de loop van de nacht allemaal bezweken.

Tot de slachtoffers behoorde ook Kyū Sakamoto. Hij was een zeer populaire Japans zanger die bekend stond om zijn eeuwig goede humeur en glimlach. Ook buiten Japan had hij succes. Hij is tot nu toe de enige Japanner die een nummer 1 hit heeft gehad in Amerika. Met het in het Japans gezongen (!) lied ‘Ue o Muite Arukou’, dat ‘Ik kijk omhoog terwijl ik loop’ betekent, was hij in juni 1963 drie weken lang de “Billboard Hot 100 number one single“. In totaal verkocht hij wereldwijd meer dan 13 miljoen exemplaren van het nummer.

sukiyaki

Het nummer werd overigens niet onder zijn originele Japanse titel in Amerika en Engeland uitgebracht. De platenbonzen dachten dat de Japanse titel te moeilijk uitspreekbaar zou zijn en noemden het nummer ‘Sukiyaki’, naar het Japanse gerecht (dat geheel niet in het nummer voorkomt). Volgens een columnist van Newsweek zou een vergelijkbare actie zijn het in Japan uitbrengen van het lied ’Moon River’ onder de titel ‘Beef Stew”’.

Het nummer is later door veel artiesten opgenomen, al of niet met letterlijke Engelse vertalingen of geheel nieuwe teksten. Zo bereikte in 1981 een Engelstalige versie (met een nieuwe tekst) van de groep ‘A taste of Honey’ de derde plaats van de Amerikaanse hitlijsten en 4. P.M. haalden in 1994 met hun versie de achtste plaats van de Amerikaanse hitparade.

In Nederland namen de Blue Diamonds het nummer op. Met  hun Duitstalige versie bereikte ze in 1963 in Duitsland de tweede plaats van de hitparade. In deze versie komt het woord ‘Sukiyaki’ overigens wel voor – “Beim Suki-Sukiyaki in Naga-Nagasaki“,

Blue Diamonds

Even geheel off-topic: Eind jaren vijftig was mijn vader een aantal jaren examinator bij MULO- eindexamens. Onder de bloednerveuze kandidaten die hij in die jaren voorbij zag komen, waren ook twee broertjes die vooral bezig waren met het maken van muziek en niet zo zeer met leren. Ze vonden het schoolbandje belangrijker dan de schoolboeken. Het waren de broertjes Riem en Ruud de Wolf, beter bekend als de Blue Diamonds. Ze slaagden wel, zowel voor hun schooldiploma als in de muziek.

Maar goed Kyū Sakamoto overleed dus in 1985 bij de ramp met Japan Airlines 123.