Roe versus Wade

Zaterdag overleed Norma McCorvey. Zij is de Amerikaanse vrouw die als Jane Roe uit de rechtszaak ‘Roe versus Wade’ de Amerikaanse geschiedenisboeken is ingegaan. De uitspraak van het Amerikaanse Hooggerechtshof uit 1973 zorgde er voor dat abortus in Amerika werd toegestaan. Tot dan zorgde in sommige staten strenge wetgeving er voor dat in die staten slechts in hoogst uitzonderlijke situaties, namelijk als het leven van de moeder in gevaar was, abortus was toegestaan. Het effect van de uitspraak van het Hooggerechtshof (met zeven tegen twee stemmen) was dat in alle staten de bestaande abortusverboden onmiddellijk sneuvelden. Opmerkelijk genoeg heeft Norma McCorvey zelf nooit een abortus ondergaan.

Norma McCorvey, geboren in 1947, leefde in de staat Texas. Ze kende een ongelukkige jeugd met een vader die het gezin verliet en een moeder die aan de drank was. Op 10-jarige leeftijd liep ze van huis weg. Nadat ze betrapt werd op diefstal – ze nam geld weg uit een kassa van een benzinestation –  belandde ze op een tuchtschool. Later trok ze bij een familielid in die haar misbruikte, waarop ze weer terugkeerde naar haar moeder.

Op haar zestiende trouwde ze, ging uit huis en kreeg een kind. Maar omdat haar man haar mishandelde, keerde ze echter terug naar haar moeder. Ze raakte aan de drank en drugs en vertrok weer uit huis. Haar kind bleef bij haar moeder. Toen ze achttien was raakte ze wederom in verwachting. Ze stond het kind na de geboorte ter adoptie af.

In 1970 raakte ze voor de derde keer zwanger. Ze was toen 22 jaar en wilde ditmaal een abortus. Dat was, tenzij het leven van de moeder in gevaar was, echter in de staat Texas niet toegestaan. Omdat ze straatarm was – ze werkte af en toe in een rariteitenkabinet waar ze allerlei vreemde dieren moest verzorgen zoals een reusachtige rat, een stier met vijf poten en een slang met twee koppen; ook verkocht ze bloemen op straat – had ze geen geld om naar één van de staten te reizen waar abortus wel was toegestaan. Ze kwam in contact met twee advocaten uit Dallas  – Sarah Weddington en Linda Coffee –  die iemand zochten om het verbod op abortus in Texas juridisch aan te vechten. Haar zaak voldeed aan de eisen en namens haar dienden de twee juristes een klacht tegen de staat Texas in.

In de aanklacht werd haar naam niet vermeld maar werd ze geanonimiseerd aangeduid als Jane Roe. Aanvankelijk stond daar eerst Jane Doe – de gebruikelijke naam voor een onbekend vrouwelijk iemand; net zoals onbekende mannen John Doe worden genoemd –  maar omdat er ook een andere abortuszaak bij het gerechtshof liep met de naam Jane Doe werd haar naam veranderd in Jane Roe.

Zelf was ze op het moment dat de klacht in behandeling werd genomen al vijf maanden zwanger en daarmee te ver in haar zwangerschap voor een abortus. Het kind, een meisje, stond ze na de geboorte af voor adoptie. Ergens in Amerika loopt er, als ze nog leeft, dus een Jane Roe jr. rond. In 1973 deed het Hooggerechtshof uitspraak. McCorvey was er niet bij aanwezig. Ze las de uitspraak in de krant. Ze bleef jarenlang anoniem totdat ze in de jaren tachtig bekend maakte dat zij Jane Roe was. Ze ging actie voeren voor het behoud van abortus.

Halverwege de jaren negentig werd ze zwaar gelovig en liep ze over naar het andere kamp. Ze werd nu een vurig tegenstander van abortus en voerde regelmatig actie voor een verbod. Zo sprak ze op allerlei anti-abortusbijeenkomsten. Afgelopen zaterdag overleed ze op 69-jarige leeftijd.

Ook de andere naamgever van Roe versus Wade leeft niet meer. Henry Wade, die de staat Texas vertegenwoordigde, overleed in 2001 op 86-jarige leeftijd. De zaak Roe versus Wade is overigens niet de enige beroemde zaak waarbij hij betrokken was. In 1963 was hij in Dallas de openbare aanklager in de zaak van Jack Ruby – de man die Lee Harvey Oswald, de moordenaar van Kennedy, doodschoot.

00 wadeHenry Wade, de man links met een microfoon, tijdens een persconferentie op 25 november 1963; foto Library of Congres; fotograaf Bill Sauro.

Ook alle rechters uit deze historische zaak zijn inmiddels overleden, de laatste in 2005.