De uitdrukking ‘Een heitje voor een karweitje’ was het motto waarmee padvinders de deuren langs gingen om een karweitje te doen om daarmee wat geld te verdienen voor de padvinderij. Voor wie zich afvraagt wat een heitje is, dat is een kwartje. Het woord ‘heitje’ is volgens de site van Onze Taal afgeleid van het Jiddische woord ‘hei’ dat ‘vijf’ betekent; het vindt zijn oorsprong in de vijfde letter van het Hebreeuwse alfabet, ’hee’, die ‘vijf’ als getalswaarde heeft. Het Etymologisch Woordenboek van het Nederlands (EWN) vermeldt verder dat ‘heitje’ oorspronkelijk een Bargoens woord is. Het is een verkorting van ‘heitbas’ (‘vijf stuivers’). Een heitje is dus vijfentwintig cent.

1959; Een jonge padvinder bezig met een heitje voor een karweitje actie; foto Nationaal Archief; fotograaf J.D. Noske / Anefo

Mijn broer Harry zat bij de padvinderij. In het kader van een heitje voor een karweitje belde hij op een dag bij wat oudere mensen aan die even verderop in de straat woonden. Of ze een karweitje voor hem hadden. De man zei dat hij wel de tuin mocht harken. Het was een heel grote tuin met heel veel bomen er in waarvan in de loop van de tijd heel veel bladeren waren afgevallen. Na een uurtje kwam mijn broer thuis om een glaasje ranja te halen en om te vragen of ik kwam helpen. Hij was nog niet eens op een derde. Mijn moeder zei dat ik hem maar moest gaan helpen en dat die mensen ons wel iets meer dan een heitje voor deze klus mochten geven. Na twee uur harken waren we eindelijk klaar.

We kregen één heitje, samen.