Twee nieuwe planeten

Ons zonnestelsel telt acht planeten. Vanaf de zon gezien zijn dat:

  1. Mercurius
  2. Venus
  3. Aarde
  4. Mars
  5. Jupiter
  6. Saturnus
  7. Uranus
  8. Neptunus

planeten 2

Op bovenstaand plaatje zijn de planeten op schaal weergegeven om de grootte te kunnen vergelijken. (afbeelding: SiBr4 / Wikipedia)

Het plaatje geeft wel de grootte van de planeten in schaal weer, maar niet de afstand tot de zon. Het zou anders een heel uitgerekt plaatje worden. Zo staat bijvoorbeeld Neptunes dertig keer zo ver weg van de zon als de Aarde. Zie deze tabel met onder andere de afstand van de verschillende planeten tot de zon (bron Wikipedia).

tabel

Van 1930 tot 2006 telde ons zonnestelsel nog een negende planeet namelijk Pluto, maar in 2006 degradeerde – niet alleen voetbalclubs kunnen degraderen, ook planeten – Pluto tot dwergplaneet. Dit omdat zij niet de omgeving van haar baan had schoongeveegd van andere objecten, één van de drie (nieuwe) definitie-eisen om tot planeet te worden uitgeroepen. De andere twee eisen zijn dat het hemellichaam zich bevindt in een baan rond de zon en dat het voldoende massa heeft zodat het een (hydrostatische) bijna ronde vorm krijgt.

Waarschijnlijk was Pluto te klein om haar baan “schoon te vegen”. De diameter van Pluto bedraagt slechts 2370 kilometer; dat is ongeveer de helft van Mercurius, de kleinste planeet van ons zonnestelsel. Ook Ceres, met een diameter van 975 km het grootste object in de planetoïdengordel – deze ligt tussen Mars en Jupiter in – geldt tegenwoordig als een dwergplaneet, net zoals Haumea (diameter 1150 km), Makemake (diameter 1500 km) en Eris (diameter 2325 km). De laatste drie dwergplaneten liggen net zoals Pluto in de Kuipergordel. Dat is een gordel van miljoenen komeetachtige, uit steen en ijs bestaande objecten, die zich ver voorbij Neptunus in ons zonnestelsel ophouden.

Maar sinds gisteren telt ons zonnestelsel volgens de Amerikaanse astronomen Konstantin Batygin en Mike Brown van het California Institute of Technology in Pasadena weer een negende planeet, die voorlopig de naam Nummer Negen heeft. De planeet zou ongeveer even groot zijn als Neptunus maar ruim twintig keer verder weg van de zon staan. Zijn rondje om de zon – het is net zoals bij alle andere planeten overigens een ellips – duurt zo’n 15.000 jaar. De astronomen hebben de planeet echter nog niet waargenomen. Zijn bestaan is “ontdekt” als de factor om schommelingen in de banen van eerder genoemde dwergplaneten te kunnen verklaren. Dus vooralsnog is het een theoretische planeet. Batygin en Brown mogen nu met een van de grootste telescopen van het observatorium van Mauna Kea op Hawaï naar de nieuwe planeet gaan speuren.

Interessant maar interessanter dan de ontdekking van deze planeet – het zal een grote rots c.q. ijsklomp zijn – vind ik de “ontdekking” van planeet Kepler-186f die de NASA vorige week meldde. Nou ja, de ontdekking deze planeet werd al twee jaar geleden ook al gemeld door de NASA – zie dit YouTube filmpje – maar vorige week maakte de NASA bekend dat de omstandigheden op deze planeet op die van onze Aarde zouden kunnen lijken – bewoonbaar dus. (Dat de NASA regelmatig van dit soort persberichten de wereld in slingert komt natuurlijk ook omdat zij haar subsidie moet veilig stellen.)

Planeet Kepler- 186f is echter geen zusje van de Aarde maar een nichtje. De ster waar hij omheen draait is namelijk een stuk zwakker dan onze zon, waardoor het licht op deze planeet om twaalf uur te vergelijken is met het licht op aarde om één uur voor zonsondergang. De planeet bevindt zich ongeveer op 500 lichtjaren van ons vandaan. Dat lijkt heel ver weg maar is toch relatief gezien dichtbij. Een bezoekje zit er echter voorlopig nog niet in.