Kerstmis in de jaren zestig

Ik laat mijn bogposts haast altijd vergezeld gaan van een afbeelding. Als ik niet zelf een foto heb (of een foto gemaakt door Marianne) dan zoek ik vaak een bijpassende afbeelding in het fotoarchief van het Nationaal Archief. De voornaamste reden dat ik daar zoek, is dat je daar in het uitgebreide keuzemenu kan zoeken op rechtenvrije foto’s. Dat lijkt me wel zo veilig om te doen. Ik heb geen zin om onverwachte rekeningen te krijgen voor royalties.

Omdat ik vandaag geen zin heb om een uitgebreide blogpost te schrijven, dacht ik me er makkelijk vanaf te maken door even snel op de site van het Nationaal Archief een stuk of vijf foto’s te zoeken met als trefwoord ‘kerstmis’. Een blogpost met als thema kerstmis is immers heel toepasselijk voor de tijd van het jaar. Zo gezegd, zo gedaan. Zie hier dus hoe kerstmis in de eerste helft van de jaren zestig werd gevierd.

De vermelde beschrijving bij elke foto is het letterlijke bijschrift van de foto zoals dit vermeld staat op de site van het Nationaal Archief. Het commentaar is wel van mij.

0000 kerst 2

Beschrijving: Nozems en modernisten vieren op hun manier Kerstmis in de poffertjeskraam; Datum 26 december 1960; Fotograaf Gelderen, Hugo van / Anefo

Commentaar: Dit is de oudste van de vijf foto’s. Hij stamt uit 1960. Dat is 57 jaar geleden. De ‘nozems en modernisten’ op deze foto zullen dus, als ze nog leven, nu een jaar of 75 zijn en mopperen op de jeugd van tegenwoordig. Overigens, kerstmis vieren in de poffertjeskraam, ze wisten in die tijd wel hoe ze een feestje moesten vieren.

0000 kerst 3

Beschrijving Prinses Irene, koningin Juliana en prinses Margriet schenken de chocolademelk uit; Datum 23 december 1963; Fotograaf Pot, Harry / Anefo

Commentaar: Koningin Juliana schonk met kerstmis elk jaar warme chocomelk voor haar personeel op paleis Soestdijk. Ik moet bij het zien van deze foto direct denken aan de Stalmeester- conference van Wim Sonneveld:

Een echt koninklijke drank. En daar mag ik dan graag een vel op zien. Een koninklijk vel. Ik schaam me er niet voor het te vertellen: ’t Vorig jaar heb ik dat vel uit mijn beker bewaard. En het laten inlijsten. ’t Hangt nu thuis boven een trumeau in de hal. En elke keer als ik er langs kom, dan gaat er iets door me heen. Dan denk ik. verdomme, het leven is nog waard om geleefd te worden. En zo is het dan ook op die avond in het paleis. Allemaal door elkaar Heel gewoon en menselijk. En zo is het goed, en zo moet het blijven, – eens per jaar.”

De conference is uit 1973. Wim Sonneveld overleed een jaar later. Dat is ook al weer meer dan veertig jaar geleden. De helft van de Nederlanders kent hem misschien alleen nog maar van het  lied “Het dorp”. Dit jaar nummer 62 in de top 2000 van NPO Radio 2.

0000 kerst 5

Beschrijving Volendammers halen hun kerstboom in huis; Datum 21 december 1964; Fotograaf Nijs, Jac. de / Anefo

Commentaar: Tegenwoordig zie je in Volendam weinig mensen meer in klederdracht. Zelfs Jan Smit draagt het niet. Degenen die vandaag de dag zich nog het vaakst in klederdracht steken zijn toeristen: “U wordt vrolijk van onze foto’s, maar ook van onze prijzen.” Kerstbomen worden daarentegen nog wel volop verkocht. Nederlanders schijnen bij elkaar jaarlijks zo’n 2,5 tot 3 miljoen kerstbomen te kopen. En nu we nu toch bezig zijn met nutteloze feitjes, Nederland telt naar schatting zo’n 162 miljoen bomen (wereldwijd schijnen er 3000 miljard bomen te zijn) en nee, dat zijn niet allemaal kerstbomen.

0000 kerst 4

Beschrijving Kerstmis nadert; jonge vrouw toont grote kerstballen; Datum 13 december 1965; Fotograaf Kroon, Ron / Anefo

Commentaar:  Het komt misschien door al die #MeToo discussies, maar ik vindt deze foto in combinatie met het bijschrift toch iets seksistisch hebben. En nee, dat ligt beslist niet aan mij:  “Een psychiater probeert een man te diagnosticeren met behulp van de beroemde Rorschachtest (de inktvlekkenmethode) Hij laat zijn patiënt een afbeelding met een inktvlek zien en vraagt de patiënt om het eerste te zeggen dat er bij hem opkomt. ‘Waar doet dit u aan denken?’ ‘Aan seks, dokter.’ ‘En dit?’ De dokter laat een nieuwe abstracte inktvlek zien. ‘Aan seks, dokter.’ ‘Aha, en deze?’ ‘Weer aan seks, dokter.’ ‘Eh, u denkt kennelijk erg veel aan seks?’ ‘Ik? Wie laat hier al die vieze plaatjes zien?!”

0000 kerst 1

Beschrijving: Kerstmis 1965, kind bij kaarsjes; Datum 21 december 1965; Fotograaf Kroon, Ron / Anefo

Commentaar:  Hé, dit beeld herken ik. Brandende kaarsjes op tafel met kerst. Dat hadden wij vroeger thuis ook. Zie hier mijn twee broertjes en ik in 1961. Ik zit bij mijn moeder op schoot.

0000 kerst 0

Er zijn allemaal van die heerlijk nostalgische details te zien. Rechts is nog net een stukje van de kolenkachel te zien. “En binnen stond de kolenkit paraat” Op de kast achter staat een theemuts en onze radio. Die heeft later nog jaren in mijn slaapkamer gestaan. Meestal luisterde ik ’s avonds naar Radio Luxemburg op de 208 middengolf. Radio Veronica op de 192 meter viel bij ons in het oosten ’s avonds altijd weg.

Mijn oudste broer heeft een vreselijk stel sloffen aan, maar misschien zijn het wel heel moderne schoenen, net zoals minister De Jonge ze nu draagt. (Het kan natuurlijk ook zijn dat minister De Jonge altijd sloffen draagt en wij maar denken dat hij moderne schoenen aan heeft.)

Tot zover deze blogspot vol nostalgie, het zijn nu eenmaal de donkere dagen voor kerst. Al met al is het toch nog een heel stuk geworden.

2 gedachten over “Kerstmis in de jaren zestig”

  1. Wat een schattige foto’s allemaal! Heel herkenbaar! En ik herkende jullie kerstkaarten van de afgelopen jaren natuurlijk.
    Ik heb na je tip over het fotoarchief meteen gekeken naar foto’s met de zoekterm ” koekjes” … Ik ga er vaker zoeken, beter dan pinterest 😉 Heel fijne kerstdagen gewenst!

    1. Oh, maar je hebt altijd al van die schitterende foto’s op je site. Als ik die zie, dan denk ik altijd twee dingen: a) wat een goede foto en b) wat ziet dat er lekker uit.

      Overigens als je foto’s gebruikt van de site van het Nationaal Archief vergeet dan niet het filter “Filter by CC0 or Public Domain” te gebruiken. Dan pas zie je de rechtenvrije foto’s.

Reacties zijn gesloten.