Is er dood na de dood?

Iedereen gaat een keertje dood. Hoewel, is dat wel zo? Tot nu toe hebben volgens berekeningen van het Amerikaanse ‘Population Reference Bureau’ (PRB) in totaal ruim 107 miljard mensen ooit ergens een keertje op aarde geleefd (en soms wel meerdere keren als je in reïncarnatie gelooft). Het aantal betreft een schatting. Vroeger hielden de bevolkingsadministraties niet over, dus helemaal zeker weten we het niet.

0000 bevolking

De tabel is afkomstig uit een artikel uit 2011 over dit onderwerp van het NIDI, dat is het Nederlands Interdisciplinair Demografisch Instituut. In de tabel staat weergegeven hoe de wereldbevolking zich (van de prille oudheid tot 2011) heeft ontwikkeld. (In Nederland zouden overigens tot nu toe zo’n 73 miljoen mensen hebben geleefd.)

Momenteel leven er ruim zeven miljard mensen. Dat wil zeggen dat 6,5% van alle mensen, die ooit op aarde hebben rond gelopen, leeft, dus 100% zekerheid dat je vroeg of laat een keer dood gaat is er niet. (De oudste mens op aarde is overigens momenteel “as we write” de Japanse Kane Tanake. Zij is vandaag de dag 115 jaar en 346 dagen oud. Dat is relatief jong. De vorige recordhoudster was Chiyo Miyako. Toen zij op 22 juli van dit jaar overleed was zij 117 jaar en 81 dagen oud.

Maar goed, laten we er maar vanuit gaan dat iedereen een keertje dood gaat. Wat dan? Volgens dit artikel in Trouw uit 2015 gelooft 53% van de Nederlanders dat er leven na de dood is, 28% denkt dat er geen leven is en 19% weet het niet. Dat zo veel mensen geloven in leven na de dood, verklaart hoogleraar theologie en religiestudies Joke van Saane – zij komt in het artikel uitgebreid aan het woord – uit een menselijke basisangst. “Angst voor sterfelijkheid. Daarom biedt elke religie daar een oplossing voor.”

Dat zoveel mensen geloven dat er leven na de dood is, schept ook ruimte voor boeken over het hiernamaals. Van de week liep ik in onze plaatselijke boekhandel. Er lag een stapel van het boek ‘De Dood en het Hiernamaals’ van een zekere Clifford A Pickover. De titel van het boek was een beetje moeilijk leesbaar en ik dacht in eerste instantie dat er ‘De Dood in het Hiernamaals’ stond. Wat? Kan je na je dood nog een keer dood gaan? Dat is een tegenvaller.

Maar gelukkig bleek ik de titel verkeerd gelezen te hebben. Dat overkwam overigens ook degene die op de site van de Slegte  – deze tweedehandsboekhandel bestaat na het faillissement van Polare nog steeds; in Nederland (Leiden en Rotterdam) zijn er nog twee filialen en ook België telt nog een aantal De Slegte’s; ook voor hen was er leven na de dood – het boek aankondigde. Ook hij of zij dacht dat de titel van het boek ‘De Dood in het Hiernamaals’ luidde.

000 boek

Oftewel, je kan je de vraag stellen: “Is er dood na de dood?” Mocht dat zo zijn dan moeten we misschien de betekenis van de uitdrukking ‘een duizend doden sterven’ (enorme angsten uitstaan) herzien.