Hoe laat is het op de maan?

Vorig jaar was het op deze dag exact vijftig jaar geleden dat Neil Amstrong als eerste mens voet op de maan zette en de beroemde eerste woorden “Anybody out there?” sprak. Dat feit werd vorig jaar uitgebreid herdacht.

Vanochtend las ik op de site van Fox News – ja, ja, ik lees niet alleen fakenews maar ook ‘real news’ – dat het vandaag exact 51 jaar geleden was dat Neil Amstrong voet op de maan zette. Tja, zo kan je elk jaar wel aan de gang blijven met herdenken. (Overigens, door hier iets te publiceren wat ik op Fox News zag, ben ik net Donald Trump – alleen hij twittert er over en ik blog over).

Vorig jaar – bij die 50 jaar dus –  heb ik ook aandacht aan dit gebeuren besteed. Ik schreef onder andere dat het eerste wat Amstrong deed, toen hij de deur van het maanlandingstoestel opende, was het op de maan gooien van een zak afval, maar dat weet u vast niet meer.

00000 0 1 0 afvalDe door Amstrong naar buiten gegooide zak afval op de maan.

Nu vermeldde het bericht  van Fox News het tijdstip dat Amstrong voet op de maan zette.  Dat was 10:56 p.m. EDT, dat is in onze tijdnotatie 22.56 uur EDT

(P.M. staat voor Post Meridiem (na de middag), dat  is de tijdaanduiding voor het tijdvak dat loopt van 12 uur ’s middags tot 12 uur ’s nachts, niet te verwarren met A.M, oftewel het tijdvak 12 uur ’s nachts tot 12 uur ’s middags. Twee Ezelsbruggetjes voor de prijs van één. Ezelsbruggetje 1:  De A komt in het alfabet voor de P, dus eerst zijn op een dag de uren met een A aan de beurt en dan (na 12 uur ’s middags) wordt de tijd aangegeven met een P. Ezelsbruggetje 2: Beschouw A.M als een afkorting voor After Midnight, dus de tijd die begint na 12 uur ’s nachts.)

De afkorting EDT in de tijdmelding van de eerste voetstap op de maan staat voor ‘Eastern Standard Time’, oftewel de tijd die geldt aan de oostkant – hoe verrassend – van de Verenigde Staten. Bij ons was het op dat moment echter al een paar uur later en zette Amstrong in de vroege uurtjes van 21 juli voet op de maan.

00000 0 1 0 a tijdzonesDe wereld in tijdzones.

Nu zit ik dus met de belangrijke vraag, zette Amstrong op 20 juli of op 21 juli voet op de maan? Oftewel: welke tijdzone geldt er op de maan?

00000 0 1 0 a klok

Enig onderzoek leert me dat er internationale afspraken zijn gemaakt over een universele tijd die niet alleen geldt op de aarde, maar ook op de maan en het heelal. Dat is de UTC. (Het internationale letterwoord UTC is een compromis tussen het Franse “TUC” (Temps universel coordonné) en het Engelse “CUT” (Coordinated Universal Time).

De UTC is bijna gelijk aan de Greenwich Mean Time (GMT) – zeg maar de tijd van de Engelsen – maar niet helemaal. “Om het door de vertraagde aardrotatie veroorzaakte verschil te compenseren, moeten er schrikkelsecondes worden gebruikt. Het verschil is nooit meer dan een seconde en voor de meeste toepassingen dan ook niet van belang, aldus de Wikipedia.  (De UTC wordt niet alleen theoretisch gebruikt, maar ook praktisch. Zo maakt de digitale tachograaf die in vrachtwagens zit gebruik van de UTC, wat de controle van internationaal vervoer op rij- en rusttijden vergemakkelijkt.)

Enfin, de eerste stap op de maan volgens de UTC-tijdsindeling vond plaats op 2:56 UTC, dus op 21 juli 1969. Ik ben daarom een dag te vroeg met deze blogpost. (Herhaal ik hem toch gewoon morgen). En, zoals Albert Einstein al met zijn relativiteitstheorie aantoonde en uitlegde, tijd is relatief.

Een uur zitten bij een aardig meisje vliegt voorbij als een minuut, maar een minuut op een brandende kachel lijkt wel een uur. Dat is relativiteit.” – Albert Einstein in de New York Times, maart 1929 . (Fake News zou Trump zeggen.)

p.s. Vond u ook niet dat dit een heel leerzame blogpost was?