Op twitter zag ik onderstaande tweet geplaatst door een account met de naam ‘ Latest in space’. Het account heeft 771.000 volgers, waaronder de Nederlandse astronaut André Kuipers.
Er vielen mij twee zaken op bij deze aankondiging van C/2022 E3 (ZTF). Dat is de naam die deze uit ijs, stof en gesteente bestaande komeet, afkomstig uit de Oortwolk aan de rand van ons zonnestelsel, heeft gekregen). Allereerst de opvallende groene kleur van E3. Ik citeer hiervoor even Scientas:
“Wanneer de zon een komeet opwarmt, verdampt de organische stof op de ijzige kern en dat komt in de coma – dat is de nevelige wolk van gas om de kern van een komeet – terecht. Zonlicht breekt vervolgens deze grotere organische moleculen af, waardoor diatomische koolstof ontstaat. Naarmate de komeet vervolgens dichter bij de zon in de buurt komt, vernietigen extreme UV-stralen de onlangs aangemaakte diatomische koolstof-moleculen. Hierdoor wordt de groene coma helderder. Tegelijkertijd gaat dit afbraakproces zo snel, dat de moleculen al verdwenen zijn vóórdat de groene kleur de staart heeft bereikt.”
De ene komeet laat overigens meer groen zien dan de andere. Bij sommige kometen wordt de kop zelfs helemaal niet groen. Overigens heeft een kop meestal twee staarten: een plasmastaart (of gasstaart) en een stofstaart.
(Dit plaatje is afkomstig van de site Ikhebeen vraag waarin dit fenomeen wordt uitgelegd.) De plasmastaart wijst altijd van de zon weg. Een plasmastaart is een soort gas gevormd uit geladen deeltjes. Deze worden door de zonnewind (een stroom van geladen deeltjes) van de zon “weggeblazen”. Bij een komeet die de zon is gepasseerd en op de weg terug is zie je daardoor de ‘staart’ meestal voor de komeet uit. Dit laatste fenomeen geeft soms wat verwarring. Zie bijvoorbeeld deze correctie van de Guardian van 24 januari 2023.
“Dit artikel is op 24 januari 2023 gewijzigd om de vermelding van de stoffige staart van de komeet die zich “achter” de komeet uitstrekt, te verwijderen. Komeetstaarten wijzen weg van de zon.”
Maar wat ik minstens net zo interessant aan het bericht vind, is de mededeling dat deze specifieke komeet maar eens in de 50.000 jaar langs komt. De volgende keer is dus pas omstreeks het jaar 52,000. Dat van die 50,000 jaar moet gebaseerd zijn op een berekening, want zover ik weet zijn er geen waarnemingen uit het stenen tijdperk van deze komeet gemaakt door Neanderthalers.
Geen komeet hier te zien op deze foto van Raveesh Vyas van rotstekeningen in India.
Nu zijn Marianne en ik ervaren kometenkijkers. Zie hier een verslag van de keer in juli 2020 toen wij de komeet Neowise bekeken.
Zo’n foto als deze hadden we toen niet, maar met een verrekijker konden we Neowise bij die gelegenheid wel goed zien. De groene E3 komeet bekijken lukte echter niet, Het was compleet bewolkt. Enfin, over 50.000 jaar heb ik een nieuwe kans.