Vorige week ben ik naar de tentoonstelling ‘Aan Zee’ in het Haagse Gemeentemuseum geweest.  Omstreeks 1910 verbleven de schilders Piet Mondriaan, Jan Toorop, Jacoba van Heemskerck en Ferdinand Hart Nibbrig een aantal zomers in Zeeland, in het bijzonder in Domburg, Westkapelle en Zoutelande op Walcheren, om daar te schilderen. Vooral het licht sprak hen daar aan.

De meeste schilderijen die op de tentoonstelling hingen, waaronder het duinenlandschap op de affiche, waren van Piet Mondriaan. Logisch, het museum heeft nu eenmaal de meeste schilderijen van hem in huis, maar het was iets te veel van het goede of zoals wij schrijvers zeggen: ‘schrijven is schrappen’. Een onsje Mondriaan minder en wat meer schilderijen van anderen had ook wel gemogen. Er hangen elders in het museum immers nog genoeg schilderijen van Mondriaan.

Zo waren vijf min of meer gelijke voorstellingen van Mondriaan van de Vuurtoren van Westkapelle op de tentoonstelling wel wat veel van het goede.

Wel weer interessant waren vier schilderijen van een boom die Mondriaan maakte en waar je duidelijk kon zien welke ontwikkeling hij doormaakte. In dit geval was het wel functioneel om meerdere schilderijen van hetzelfde onderwerp te laten zien.

De vier bomen links hingen bij de tentoonstelling samen op één zaal. De vijfde boom rechts hangt elders in het museum. Ronald Reagan zou het overigens maar niks hebben gevonden, al die bomen. De voormalige Amerikaanse president zei in 1966 in zijn toenmalige functie als gouverneur van Californië, in een verklaring waarom hij tegen de uitbreiding van het Redwood National Park was, namelijk: “A tree is a tree. How many more do you have to look at?”

Het mooiste schilderij op de veiling vond ik niet een schilderij van Mondriaan, maar eentje van Ferdinand Hart Nibbrig. (Ik moet overigens eerlijk toegeven dat ik nog nooit van hem had gehoord, maar dat geldt vast ook voor u.) Het betrof hier het schilderij ‘Zoutelande’. Tegenwoordig is die plaats vooral bekend van de gelijknamige hit van de Zeeuwse popgroep BLØF. (Het stond in 2017 tien weken op de eerste plaats van de top 40.) De Zoutelande-versie van Ferdinand Hart Nibbrig ziet er als volgt uit.

Wie op het schilderij klikt, komt bij de versie van BLØF uit.

Detail uit het schilderij.

Het meest opvallende kunstwerk op de tentoonstelling was een levend kunstwerk, althans dat dacht ik even. Ik zag namelijk een oude grijze man met een rollator lopen die een koptelefoon droeg. Even meende ik keiharde rapmuziek uit die koptelefoon te horen en ik dacht dit is een statement, een soort levend kunstwerk: ‘oud ontmoet jong’. Maar ik bleek het me verbeeld te hebben. Het geluid was niet van rapmuziek maar van een dame die een rondleiding verzorgde voor een groep oudere bezoekers. Het geluid zal wel even gestoord zijn geweest.

De heren droegen allemaal zo’n koptelefoon die het geluid van de dame versterkte. Ze sprak overigens met zo’n luide stem dat de rest van de bezoekers ook haar verhaal konden horen. ”Ha, gratis rondleiding!”. Even luisterde ik mee, maar hield dit al snel voor gezien. Ik wou niet als oudje gezien worden.

Ik zag de groep nog wel een paar keer voorbij flitsen. In het begin lag het tempo niet zo hoog, maar tegen het einde van de rondleiding wel. Ze schroefde het toen flink op. Ze holde met de groep in haar kielzog van zaal tot zaal. Misschien had ze een vast verhaal en een vaste route die binnen een bepaalde tijd moest worden afgelegd en lag ze wat achter op schema.

Ik zag de oudjes in ieder geval een paar keer voorbij vliegen, de wandelstokken en de rollator achteraan hollend. Tegen de tijd dat de achterhoede de zaal bereikte, liep zij al weer naar een volgend schilderij in een andere zaal. “Zeer karakteristiek” hoorde ik haar dan roepen. Het was een amusant gezicht. Op een gegeven moment was ze klaar, verzamelde de koptelefoons in, en liep naar de uitgang. De oudjes hijgend achterlatend. Eindelijk konden ze uitrusten. Ik zag een aantal steunend op hun wandelstok naar het restaurant lopen, vermoedelijk op weg naar een plek om uit te rusten.

Tot zover mijn recensie. Wie ook deze tentoonstelling wil zien, heeft pech. Hij is afgelopen. Misschien is het handiger dat ik de volgende keer een tentoonstelling recenseer die nog niet is afgelopen.