Personeelspsychologie (1)

Alvorens ik met mijn blog begin – ok, eigenlijk ben ik al begonnen – wil ik u eerst even deze foto laten zien.

Monroe

Het is een foto uit 1945 gemaakt door de Amerikaanse legerfotograaf David Conover. De foto verscheen op 26 juni 1945 in het blad ‘Yank, the Army Weekly’, een blad voor Amerikaanse militairen tijdens de Tweede Wereldoorlog.

Op de foto staat een vrouw met een propeller in de hand die in een vliegtuigfabriek werkt. Het is echter niet zo maar een vrouw die hier aan het werk is. Het is een nog jonge – ze is hier negentien jaar oud – Norma Jeane Dougherty. Later is ze onder een andere naam beroemd geworden. U kent haar als Marilyn Monroe.

Maar goed, nu de blog van vandaag. Tijdens mijn studie Bedrijfskunde aan wat toen nog de TH Twente heette, hadden we ook een vak dat personeelspsychologie heette. Het werd gegeven door professor Aloysius van Hoesel. In het dagelijkse leven was hij hoofd van de psychologische dienst van AKZO en daarnaast was hij buitengewoon hoogleraar in de algemene bedrijfspsychologie aan de TH Twente.  Op een geestige manier probeerde hij altijd zijn studenten wat praktische psychologische kennis bij te brengen.

Zijn colleges waren erg  leuk en daarom ook heel populair. Soms zat er zelfs wel eens een portier of een meisje uit de kantine in de zaal, niet om college te volgen maar gewoon omdat ze gehoord hadden dat hij zo grappig les gaf. Op een dag kwam er vlak voor de pauze zijn secretaresse opeens de zaal in lopen. Ze droeg een bord met daarop de tekst ‘Na de pauze een test’. Ze liep een keer heen en weer voor de zaal langs, zwaaide nog even bij de deur en verliet toen de zaal. We keken haar met een verbaasde blik na. De professor zei er niks over.

Na de pauze kwam hij er op terug. “Weet u nog dat mijn secretaresse voor de pauze de zaal binnen kwam lopen?” Ja dat wist iedereen nog. “En weet u nog dat ze een bord droeg?” Ja, dat wist ook iedereen nog. “Ok, nu gaan we een test doen. Ik ga u niet vragen wat er op dat bord stond, dat diende slechts als afleiding, ik wil graag dat u opschrijft wat voor een kleren ze droeg. De linkerhelft van de zaal krijgt een multiple choice formulier, de rechterhelft een leeg blaadje waar ze zelf op moeten schrijven wat ze droeg.”

Ik zat in de linkerhelft. Ik kon kiezen uit een zwarte broek, een bruine broek of een blauwe broek. Eerlijk gezegd wist ik niet goed meer wat ze aan had. Ik had ook meer op het bord gelet dan op wat ze droeg. Het stond me vaag bij dat ze iets blauws aan had en ik kruiste het vakje met ‘blauwe broek’ aan.

Toen iedereen klaar was, riep de professor zijn secretaresse binnen om de papieren op te halen. Ze droeg een blauwe jurk.

Wacht maar even met ophalen van de papieren van de linkerhelft. Ik denk niet dat het nodig is” zei hij. “Of is er iemand van die helft die niet één van de drie broek-mogelijkheden heeft aangekruist, maar op het papier heeft geschreven dat ze een jurk droeg?” Nee, dat had niemand gedaan. Iedereen had voor één van de drie broek-mogelijkheden gekozen.”

Wat we hiervan leren, althans dat is de bedoeling”, sprak de professor vervolgens, “is dat mensen veel te gemakkelijk op een autoriteit af gaan. U krijgt een papiertje van een autoriteit, in dit geval van mij als professor , met alleen maar foute informatie er op. Toch besluit u allemaal om één van de drie door mij aangereikte mogelijkheden aan te kruizen. Niemand durfde mij tegen te spreken en op te schrijven dat ze een jurk droeg, als u het al gezien had. Kortom, kijk heel goed uit met het klakkeloos overnemen van informatie die u van een autoriteit krijgt aangereikt

Ook kunnen we hiervan leren”, vervolgde hij, “dat open vragen in de vorm van “Wat zag u?” vaak een beter resultaat opleveren dan een gesloten vraag in de vorm van: “Was het een zwarte broek? Maar om dat laatste te controleren, vraag ik mijn secretaresse nu even snel de antwoorden van de rechterhelft te controleren.”

De uitkomst was dat slechts zo’n 20% procent een blauwe jurk had opgeschreven. De rest had of de kleur fout of broek in plaats van jurk opgeschreven. “Het leerpunt hiervan is” zei de professor “dat getuigen vaak onbetrouwbaar zijn. Slechts een kwartiertje geleden heeft u haar zien lopen. Toch geeft 80% van u een foute beschrijving van haar kleren. Nu werd u afgeleid door het bord dat ze droeg, maar in het dagelijks leven zijn er heel veel zaken die afleiden. Kortom, wees heel voorzichtig als iemand u iets vertelt wat  hij heeft meegemaakt, behalve als hij zegt dat hij een goed college van mij heeft bijgewoond. Dan moet u hem direct geloven.”

Om te kijken of u een goede getuige bent, mag u nu – zonder naar boven te scrollen – bedenken wat voor kleren Marilyn Monroe op de foto aanhad. Weet u het nog? Dan mag u nu kijken of u het goed had.

 

Een Haagse stadswandeling

Afgelopen zaterdag liepen Marianne en ik een rondje door het centrum van Den Haag. Af en toe stonden we stil voor een winkel – logisch zult u zeggen, Marianne was erbij. De etalages waren echter niet de reden om stil te staan, nee, we stonden stil om het hele gebouw te kunnen bekijken. Het waren allemaal panden uit het begin van de vorige eeuw die gebouwd waren in de Jugendstil. (Ik had hier eerst Jugendstilstijl willen typen maar dat is geloof ik dubbelop.)

Over al deze panden wist ik Marianne allerlei interessante feitjes en wetenswaardigheden te vertellen. “Wow, wat een man, wat een kennis heeft hij toch!” zult u wellicht zeggen, maar eerlijk gezegd haalde ik deze kennis uit een boekje, dat ik een paar weken geleden voor 50 cent in de plaatselijke kringloopwinkel had gekocht, en las ik het alleen maar voor.

jugernstil

Mijn bron van informatie

Op een gegeven moment stonden Marianne en ik stil voor ‘De Duif’ een pand in de Venestraat en tuurden we omhoog. De Duif is ontworpen door architect Molenbroek, dat is dezelfde architect die ook het bekende ‘Witte Huis’ in Rotterdam  heeft ontworpen.

witte huis

Het ‘Witte Huis’ in Rotterdam, de eerste ‘wolkenkrabber’ van Nederland en waarschijnlijk ook van Europa; Foto F. Eveleens

Net toen ik Marianne wilde vertellen dat de indeling van de vensters van de Duif in het geheel was vervangen, waardoor veel van de evenwichtigheid was verloren gegaan –  dat stond in mijn boekje –  werden we aangesproken door een man die vroeg of we iets over het gebouw wilden weten.

de duifDe Duif vroeger en de Duif nu.

Ik dacht even dat het de winkelier was, maar het bleek een architectuurhistoricus te zijn die ons naar het pand zag kijken. Peter van Dam – zo bleek hij te heten – is een groot kenner van de Haagse architectuur en is bezig met een serie boeken over bekende Haagse architecten. Een drietal boeken (zie hier) is al verschenen, een vierde is onderweg.

Minstens een half uur lang heeft Peter ons vervolgens onderhouden met allerlei interessante  wetenswaardigheden over oude Haagse panden in de buurt en voor wie daarin ook is geïnteresseerd – even reclame maken – op zondag 14 april, van 10.30 – 13.00, verzorgt hij een architectuurrondleiding door het centrum van Den Haag. De kosten bedragen €7,50 en daar zit een kop koffie bij inbegrepen. Het vertrekpunt is boekhandel De Vries Van Stockum, Spui 40 in Den Haag. Voor meer informatie en aanmelden voor deze wandeling, zie de site van Van Stockum (even doorscrollen naar 14 april.)

Zelf zijn we die dag verhinderd, maar wij hebben al een deel (gratis) mogen horen. En ook zonder rondleiding loont het  om niet alleen naar de etalage van panden in de Haagse binnenstad te kijken, maar om ook eens een blik omhoog te werpen.

Kort nieuws

  1. Nieuwe lantaarnpalen langs de A44 in Den Haag aan de korte kant

lantarenpaal a44 2

lantarenpaal a44

Automobilisten klagen over de geringe hoogte van de nieuwe lantaarnpalen langs de A44. Een woordvoerder van Rijkswaterstaat verklaarde dat dit nu eenmaal het gevolg was van de opgelegde bezuinigingen. “Het moet uit de lengte of uit de breedte komen. In de breedte viel niet veel meer te halen.”

 2. Kritiek op sponsorovereenkomst kunsthandel ‘Galerie’ 

galerie

Er is veel kritiek op de uitgelekte sponsorovereenkomst die de Haagse kunsthandel ‘Galerie’ heeft afgesloten met de door haar gesponsorde kunstenaars. Volgens deze overeenkomst moeten de schilders op elk schilderij de naam van de kunsthandel vermelden. Volgens critici staat dit de artistieke vrijheid in de weg. Galeriehouder Drs. Gerrit Kwast: “Ik snap die kritiek niet. In het voetballen gebeurt het al jaren. Zo’n Messi en Ronaldo zijn ook ware kunstenaars en die lopen probleemloos met de naam van de sponsor op hun shirt. Daar doet niemand moeilijk over.

3. Al In 1958 oefenden koningin Elizabeth en koningin Juliana voor een mogelijke brexit respectievelijk een Nexit

'brexit

Er is een foto uit 1958 opgedoken waarop een gezamenlijke ‘Exit’-oefening te zien is van koningin Elizabeth, prins Philip, koningin Juliana, prins Bernhard en prinses Beatrix. Dit voor het geval er een onverwachte Brexit of een Nexit zou zijn. In het geval van een Brexit zou Koningin Elizabeth naar Nederland vluchten, in het geval van een Nexit zou Koningin Juliana de oversteek naar Engeland wagen. Beide vorsthuizen ontkennen dat er ooit een dergelijke oefening is geweest.

4. Tegenvallende opkomst manifestatie op het Malieveld van liefhebbers van het blog van Martin van Neck 

malieveld

Het aantal bezoekers van de manifestatie op het Malieveld voor liefhebbers van de blogposts van Martin van Neck viel wat tegen. Organisator Martin van Neck verklaarde na afloop:  “We gaan de zaak evalueren. Misschien moeten we iets meer aan publiciteit doen. De manifestatie was alleen aangekondigd op de blogpost, dat wordt natuurlijk niet veel gelezen. Ook waren de kaartjes voor de exclusieve ‘meet and greet’ met Martin van Neck wat aan de dure kant.

Dat volkszanger Bolle Tinus niet wist dat de Koningstunnel was afgesloten en daardoor in de file belandde hielp ook al niet. Toen hij na een uur nog niet was gearriveerd, ontstond er helaas wat onrust op het veld en moest de politie met hulp van het waterkanon de menigte verspreiden.”

waterkanon

Tot zover het korte nieuws van vandaag.

Vier verdwenen wilgen

Valt u wat op aan deze foto?

bomen

Het zijn wilgen die weerspiegelen in het water. Maar telt u ze eens. Er staan vijf grote wilgen. Maar in het water zijn negen grote wilgen te zien. Waar zijn die andere vier wilgen gebleven?

In dit geval is een citaat van de Oostenrijkse schrijver Karl Kraus – als u geen idee heeft wie dat is, ik ook niet – van toepassing. Die schijnt ooit eens gezegd te hebben: “De kunstenaar is slechts iemand die vanuit de oplossing het raadsel kan maken“.

De oplossing van dit raadsel is dat ik de foto (gemaakt door Marianne met haar mobieltje) op zijn kop heb gezet. Zo ziet hij er normaal gesproken uit.

bomen 2

Van de negen wilgen “halen” er slechts vijf  de plas. De overige vier staan daarvoor te ver naar achteren.  De Franse filmregisseur Jean-Luc Godard – u ziet, ik kijk niet op een citaatje meer of minder –  zou zeggen: “Kunst is niet de weerspiegeling van de werkelijkheid, het is de werkelijkheid van die weerspiegeling.”

Ik had de foto ook een kwart slag kunnen draaien, dan krijg je dit:

bomen 3

Maar dan had u direct gezien dat de foto gedraaid was.