Aad van der Heuvel, bekend onder andere van Brandpunt, is overleden. Zijn tv-carrière begon min of meer per ongeluk. Ik citeer even een stukje uit de Volkskrant. “Van der Heuvel werkte als freelance verslaggever toen hij in 1959 KRO-directeur Jan Casteleijns kwam interviewen. Deze verkeerde echter in de veronderstelling dat het om een sollicitatie ging, en nam de jonge journalist direct aan.”
Dat herken ik. Ik heb ook een keer iets soortgelijks meegemaakt. Het was in 1985. Ik was afgestudeerd als bedrijfskundig ingenieur aan wat toen nog de Technische Hogeschool Twente heette. In die tijd kregen alle afgestudeerden daar de titel ‘ingenieur’, ook al was je afgestudeerd in een bedrijfseconomische richting en kon je, zoals ik, bij wijze van spreken geen schroevendraaier van een soldeerbout onderscheiden.
Ik had twee mislukte sollicitaties achter de rug – bij Philips en Fokker; hé, je bent ingenieur of niet – toen mijn moeder suggereerde om het eens bij de PTT te proberen. Dan had je een baan voor het leven, volgens mijn moeder. Ze kon het weten want zelf had ze tijdens de Tweede Wereldoorlog een paar jaar op een postkantoor in Hoofddorp gewerkt.
Het hoofdkantoor van de PTT in Den Haag zocht iemand voor de afdeling ‘Telecom, Kosten en Tarieven’ om “de wereld van techniek en kosten bij elkaar te brengen.” Say no more, dat was mijn baan. Ik stuurde een brief en werd uitgenodigd. Het gesprek zou op een donderdag om 4 uur ’s middags plaats vinden op het hoofdkantoor van de PTT in Den Haag, dat toen nog was gevestigd tegenover de Koninklijke Stallen aan de Kortenaerkade.
De gebouwen van het toenmalige hoofdkantoor van de PTT in 2014; in het witte gebouw links had ik mijn gesprek (Foto Roel Wijnants). Recht tegenover, aan de andere kant van de gracht, staan de Koninklijke Stallen.
Omdat het vanuit Enschede zo’n drie uur per openbaar vervoer naar Den Haag was, en ik niet het risico wilde lopen om te laat komen – ook toen al reden er soms treinen met vertraging – nam ik een trein eerder. De treinen reden op tijd en het gevolg was dat ik veertig minuten te vroeg voor het gebouw stond. Dat leek me wel erg vroeg om me te melden en ik ging daarom maar een half uurtje op een bankje om de hoek bij de Koninklijke Stallen zitten.
Dertig minuten later meldde ik me. Ik werd gebracht naar een kamer waar twee mannen zaten. Ze waren ‘galgje’ aan het spelen. Op een whiteboard was een half opgehangen mannetje getekend, waaronder het woord . O L L I . I T A N T stond. Die laatste twee letters leken me niet zo moeilijk te raden. De eerste vraag die ik kreeg was, waarom ik zo laat was? Huh? Ik was toch ruim op tijd?
Het bleek dat zij mij om half vier hadden verwacht. Het zweet brak me uit. Snel wierp ik een blik op de uitnodiging die ik nog in mijn hand had. Gelukkig, daar stond vier uur op. Ik liet ze het zien en de ene mompelde iets wat ik niet goed verstond. Maar zijn blik suggereerde dat het mijn schuld was, dat het verkeerde tijdstip op de uitnodiging stond. Dat was geen lekker begin en het maakte mij dan ook behoorlijk zenuwachtig. Heel goed liep het gesprek dan ook niet en eerlijk gezegd was ik een beetje verbaasd dat een dag later een secretaresse van de PTT belde om te zeggen dat de PTT met mij verder wilde.
Ik belde mijn moeder. Hé, ik ben aangenomen zei ik, ik moet volgende week nog een keer naar Den Haag, want de hoogste baas van de afdeling wil kennis met mij maken – dat had de secretaresse zo gezegd. Ik nam aan dat we dan de arbeidsvoorwaarden zouden bespreken.
De maandag er op meldde ik me weer in Den Haag. Ik was deze keer totaal niet zenuwachtig, ik was immers al aangenomen. De baas van de afdeling stelde een paar vragen, die ik braaf beantwoordde. Het was wel een beetje gek, want het leken net sollicitatievragen. Ik vroeg me af wanneer hij de arbeidsvoorwaarden van mijn dienstverband ging bespreken. Druk maakte ik me er echter niet om.
Na een half uurtje waren de arbeidsvoorwaarden nog steeds niet ter sprake gekomen en toen de man vroeg of ik nog vragen had vroeg ik er daarom naar. Oh, zei de man. Dat is standaard. Een beginnend academicus begint bij de PTT op schaal 10 en bij goed functioneren kom je na twee jaren in vaste dienst en ga je naar schaal 11. Hij bood me de baan aan, zei hij.
Een aantal maanden later kwam ik er pas achter, dat ook dit gesprek een sollicitatiegesprek was geweest. Eén van de mannen van het eerste gesprek vertelde mij toen toevallig dat ze vonden dat ik tijdens het sollicitatiegesprek behoorlijk zenuwachtig was geweest en dat ze tegen de baas hadden gezegd dat hij er op moest letten of ik ook tijdens het tweede gesprek zenuwachtig was, want in mijn toekomstige functie – je moest constant overleggen met allerlei andere afdelingen bij de PTT – moest je geen zenuwachtig type hebben. De baas had mij echter totaal niet zenuwachtig gevonden.
Maar ja, ik wist dan ook niet dat het een sollicitatiegesprek was. Ik dacht dat ik al aangenomen was. Maar goed ook, anders was ik vast wel zenuwachtig geweest. Uiteindelijk zou ik bijna dertig jaar bij de PTT / KPN blijven werken.