Het Nutteloze Kennisparadijs

Het Nutteloze Kennisparadijs

In 2006 verscheen bij Uitgeverij Atlas het boek ‘Het Nutteloze Kennisparadijs’.

 kennisparadijs

Ontstaansgeschiedenis van het boek

Van januari 2005 tot april 2006 schreef ik voor de Volkskrant de rubriek ‘Het Nutteloze-Kennisparadijs (zie voor meer informatie over deze rubriek de pagina ‘Kranten en tijdschriften e.d.’). Een van de lezers die de rubriek graag las, was Emile Brugman, in die tijd de hoogste baas van Uitgeverij Atlas (hij was ook de oprichter). Eind 2005 kreeg ik een telefoontje van Atlas of we een keer konden praten over de mogelijkheid om de columns te bundelen in een boek.

Ik vroeg eerst aan de jongens van (voorheen) uitgeverij 521 – waar mijn eerste boek ‘De Oranje Rapporten’ was verschenen –  of zij hier ook interesse in hadden. Dat leek me wel zo fair, maar toen ze antwoordden dat het niet paste in het soort boek dat de uitgeverij waar ze nu deel van uitmaakten uitgaf, maakte ik een afspraak met Aart Hoekman, een begeleidend redacteur van Atlas. Na een gezellig gesprek bij mij thuis (hij kwam op de fiets; hij woonde niet zo ver – 10 km – van mij vandaan;  onderweg kreeg hij nog een bon omdat hij over een weg fietste die voor fietsers was verboden), besloten we om er samen een mooi boek van te maken. Aart Hoekman zou overigens ruim vijf jaar lang mijn begeleidend redacteur bij Atlas blijven.

Ik koos uit de ruim vijftig columns die in de krant hadden gestaan de beste veertig en schreef speciaal voor het boek – ik vond dat de kopers ook recht hadden op iets nieuws – nog eens een twintigtal, veelal wat langere, nieuwe afleveringen.

Bert Wagendorp schreef er net zoals bij mijn vorige boek weer een mooi voorwoord bij.  Zes pagina’s lang liefst deze keer. De kopers van het boek kregen dus waar voor hun geld. Hij eindigde zijn voorwoord met:

Gelukkig nemen weinigen de nutteloze kennis serieuzer dan Martin van Neck […] In al zijn stukken duikt hij zo diep mogelijk in het warme bad van nutteloosheid, schuwt hij geen ogenschijnlijk nutteloos detail, bewandelt hij het ene nutteloze zijpad na het andere en schenkt ons vergezichten die voor de armzalige nuttigheidsdenker voor altijd onzichtbaar zullen blijven. Het vergezicht zit immers in het kleine detail, niet in het weidse overzicht, de oneindigheid zit in het atoom, niet in het uitzicht van de Eiffeltoren. 

En bovenal nodigt hij ons uit zelf de exploitatie van de volle mijnen van de gelukzalige nutteloze kennis verder ter hand te nemen. Zo ga ik binnenkort uitzoeken wie onze allereerste minister van Buitenlandse Zaken was, hoe diens vrouw heette en hoe het is afgelopen met haar lievelingspaard – gesteld dat zij zo’n dier had –  en waarom zij haar man zo graag vergezelde naar Moskou, waar destijds een knappe attaché was gestationeerd……”

Verschijningsdatum

Het boek verscheen in oktober 2006. Het telde 189 bladzijden. De vraagprijs bedroeg € 14,95.

Recensies

“Iedere idioot kan kritiek geven en de meesten doen dat ook.” C. Garbett

Dat gold niet voor dit boek. Er verschenen niet veel recensies over dit boek. Alleen in de HP De Tijd (‘De schrijver heeft mij meer dan eens in lachen doen uitbarsten.‘ ) en in Quest (‘Goed geschreven en boeiend.’ ) verschenen korte recensies in de rubriek ‘nieuwe boeken’.

HP de Tijd nutteloze kennisparadijs recensie

Op de site van NBD Biblion, waar inkopers nieuws kunnen lezen over nieuwe boeken verscheen een iets langere recensie van een zekere Jan Joosse.

“Wanneer een gesprek stokt, is het altijd handig wanneer iemand met een onderwerp aankomt dat de zaak weer op gang brengt. En dat hoeft niet al te serieus te zijn, maar het moet wel een niet al te bekend feit zijn. Dit boek bevat veel stof die daarvoor in aanmerking komt. Er staan verhalen in, waarvan een deel eerder in de rubriek ‘Het Nutteloze-Kennisparadijs’ van de Volkskrant gepubliceerd is, die soms gewoon hilarisch zijn, maar soms ook bijna te ongelooflijk om waar gebeurd te kunnen zijn. De auteur heeft ze in handige rubrieken verdeeld; ze gaan over opmerkelijke mensen, dito dieren, zaken, geschiedenissen, Amerikaanse nationale parken, voetbalverhalen en Olympische deelnemers. Verder is er nog een hoofdstuk over de Titanic en over de wonderlijke wereld van de showbusiness. Niet alles is even onbekend, wie geregeld naar National Geographic Channel of Discovery Channel kijkt, zal sommige zaken herkennen. Dat verlet niet dat dit boek velen een aantal plezierige momenten zal opleveren en dat is uiteindelijk de bedoeling van deze uitgave.

Op Bol.com verscheen zoals gebruikelijk weer de positieve recensie van mijn neefje: “Een mooi boek om te lezen en om de tijd leuk door te komen! aanrader!” aldus deze kenner.

De laatste recensie die over het boek verscheen stond in de ramsj-rubriek van de NRC, waarin afgeprijsde boeken werden besproken die bij de Slegte waren beland:

Zo’n tweeduizend jaar geleden schreef de Romeinse filosoof Seneca: ‘Het is natuurlijk veel beter nutteloze dingen te weten dan helemaal niets.’ Deze gedachte volgend schreef Martin van Neck voor de Volkskrant vanaf januari 2005 de serie Het Nutteloze-Kennisparadijs. Resultaat: een goed gedocumenteerd boek over allerhande nutteloze maar leuke weetjes die het leven veraangenamen.; Van € 14,95 voor € 4,99 ” – aldus de NRC

Verkoopresultaten

Uitgeverij Atlas liet 2500 exemplaren van het boek drukken. In totaal zijn er 1524 exemplaren van verkocht (1301 stuks in 2006, 201 exemplaren in 2007 en tenslotte nog eens 22 stuks in 2008).

De rest van de oplage (een kleine 1000 stuks) belandde in 2009 bij De Slegte. Voor  € 4,95 kon je het daar kopen. Het werd er een populair boek. De Slegte kende in die tijd een top tien van de beste verkochte boeken in hun winkels. In de eerste week stond ‘Het Nutteloze Kennis’ op plek acht (“Nieuw, met stip van niets op acht!” zouden ze bij de top 40 op de radio zeggen). Het is de enige keer dat een boek van mij ooit in een top 10 heeft gestaan. Ok, het was bij ‘De Slegte’ maar toch maar mooi in de top tien. De week er na was het er al weer uit gevallen, maar ‘De Slegte’ heeft er geen miskoop aan gehad. Binnen een paar maanden waren ze hun hele voorraad van 1000 stuks kwijt.

Beschikbaarheid

Het boek is niet meer verkrijgbaar in de boekhandel of online te bestellen. Wie alsnog een exemplaar wil bemachtigen zal dus een tweedehands-exemplaar moeten kopen. Deze worden nog regelmatig aangeboden, onder andere op Bol.com en Marktplaats. De vraagprijs varieert meestal tussen de vier en zes euro, al heb ik ook een keer zelfs een vraagprijs van € 19,95 gezien, dat is zelfs meer dan de nieuwprijs!

Tot slot

  1. Volkomen nutteloos feitje: In de Volkskrant was de naam van de rubriek: ‘Het Nutteloze-Kennisparadijs’ met een tussenstreepje dus. In de titel van het boek was dit tussenstreepje verdwenen. Geen idee waarom.
  2. Ik kon merken dat ik nu bij een professionele uitgeverij was beland. Ik kreeg een modelcontract te tekenen van liefst vijftien pagina’s lang en een echt bedrijf werd aan het werk gezet om een voorkant te ontwerpen – bij uitgeverij 521 ontwierpen de jongens zelf de voorkant (Op het kaft van ‘De Oranje Rapporten’ staat een foto van een koffiebeker met een afbeelding van Marco van Basten er op – dat was de koffiemok van één van de jongens daar – en een kladblokje met een pen er op; mijn toevoeging op het ontwerp). Het bureau dat door Atlas was ingeschakeld kwam zelfs met meerdere ontwerpen aanzetten. Deze zijn het onder andere niet geworden.

Kaft afgekeurd 1  Kaft afgekeurd 2

My WordPress Blog