Van Albert Einstein circuleren veel citaten. Ik citeer hem ook wel eens, vooral als ik weer eens wat zinloos aan het doen ben – en dat gebeurt best vaak –  om mijn gedrag goed te praten,  zoals “Als we wisten wat we deden, heette het geen onderzoek.” 

Andere bekende citaten van Einstein zijn:

• “Logica brengt je van A naar B. Verbeelding brengt je overal.”
• “We kunnen een probleem niet oplossen met de denkwijze die het heeft veroorzaakt.”
• “Een uur zitten bij een aardig meisje vliegt voorbij als een minuut, maar een minuut op een brandende kachel lijkt wel een uur. Dat is relativiteit.”
• “Intellectuelen lossen problemen op. Genieën voorkomen ze.”
• “Twee dingen zijn oneindig, het universum, en menselijke domheid. Maar van het universum weet ik het nog niet helemaal zeker.”

Die laatste uitspraak zie je momenteel in allerlei variaties terug op internet, maar dan met Donald Trump in de hoofdrol. “Twee dingen zijn oneindig, het universum, en de domheid van Donald Trump. Maar van het universum weet ik het nog niet helemaal zeker.”

Dit naar aanleiding van Trumps uitspraak van gisteren of het misschien een goed idee was om mensen met desinfecterende middelen zoals bleekmiddel te injecteren. Dit omdat het coronavirus daar slecht tegen kan. Tja, wie verzin zoiets – de president van de Verenigde Staten dus.

Nu is het met citaten zo dat ze vaak onjuist geciteerd worden, uit het verband worden gehaald of aan de verkeerde persoon worden toegeschreven. Ik heb even op internet gezocht om te kijken of dit voor het domheid-citaat van Einstein (de ‘originele’, niet die met Trump) ook geldt en inderdaad, ook voor dit citaat is het hoogst onzeker of Einstein het gezegd heeft. Ene Garson O’Toole, een Amerikaanse ‘Quote investigator’,  heeft dit in 2011 onderzocht. Het resultaat van zijn onderzoek kan je in dit blog  uit juli 2011 lezen.

Spoiler alert: Volgens het blog schreef ene Frederick S. Perls  in 1940 in een boek het volgende: “Two things are infinite, as far as we know – the universe and human stupidity.” Today we know that this statement is not quite correct. Einstein has proved that the universe is limited.” 

Uiteindelijk is dit in het “citaat” niet alleen “veranderd’ en nog uitgebreid met de toevoeging ‘Maar van het universum weet ik het nog niet helemaal zeker.” maar ook wordt het dus ten onrechte toegeschreven aan Albert Einstein.

Bij zijn onderzoek naar de bron van het citaat stuitte Garson O’Toole overigens ook nog op een mooie uitspraak over ‘grenzen’ en ‘domheid’ van Alexandre Dumas. Die zou in 1865 gezegd hebben:

“Une chose qui m’humilie profondément est de voir que le génie humain a des limites, quand la bêtise humaine n’en a pas.”

Vrij vertaald: “Een ding dat me tot grote bescheidenheid brengt, is te zien dat het menselijk genie zijn grenzen heeft, terwijl de menselijke domheid dat niet heeft.”

Nu zitten we nog wel met de vraag of Alexandre Dumas dat ooit daadwerkelijk heeft gezegd.

p.s. als ik naar de kapsels van Einstein en Dumas kijk, dan vraag ik me af of er in hun tijd soms ook sprake was van een ‘lockdown’ van de kappers.