Afgelopen week las ik op verschillende internetsites een ANP-bericht dat een Engelse wetenschapper had ontdekt dat rondom zwarte gaten de wind een snelheid van 200 miljoen kilometer per uur kan bereiken, wat hetzelfde zou zijn als een orkaan van de categorie 77. Op NU.nl stond het bijvoorbeeld zo:
Nu begrijp ik wel dat een wetenschapper een ronkend persbericht uitstuurt – hij moet tenslotte ook zijn onderzoeksubsidie veiligstellen – maar toch, het ANP had wel wat kritischer naar het bericht mogen kijken.
Het waait namelijk helemaal niet in de ruimte. Wind is een natuurlijke luchtbeweging van de atmosfeer. De wind ontstaat door horizontale luchtdrukverschillen. De ruimte, ook niet die rondom zwarte gaten, kent geen atmosfeer – laat staan luchtdrukverschillen – dus het kan er niet waaien. “De wind komt vandaag uit de richting Jupiter”. Wel zijn er quasars (“schijven van heet gas”) die met grote snelheid rondom zwarte gaten bewegen maar niet als gevolg van wind.
Ook die orkaan van de categorie 77 had te denken moeten geven. Dat is complete onzin. Ten aanzien van de windkracht zijn er twee bekende indelingen. De eerste is de windkracht volgens Beaufort, onderverdeeld in een schaal van 0 (stil) tot 12 (orkaankracht).
(De windkracht volgens Beaufort wordt bepaald uit het gemiddelde van de windsnelheid over tien minuten). Klik op het plaatje voor een grotere weergave)
Daarnaast is er een indeling van orkanen in de klassen 1-5. Uit de wikipedia:
“De schaal van Saffir-Simpson of Saffir-Simpson Hurricane Schaal is een classificatie die in de meteorologie wordt gehanteerd om orkanen naar hun kracht in te delen. Alle tropische cyclonen zijn gevaarlijk, maar sommige zijn gevaarlijker dan andere. Daarom is er een classificatie ontwikkeld om onderscheid te kunnen maken tussen bijvoorbeeld krachtige en verwoestende orkanen en om zich beter op de te verwachten schade te kunnen voorbereiden. […]
De schaal wordt gebruikt om een inschatting te maken van mogelijke schade wanneer de orkaan de kust bereikt. De schaal combineert te verwachten schade aan windsnelheid en stormvloed. Een orkaan van categorie 2, 3, 4 en 5 is respectievelijk 10, 50 100 en 250 maal zo verwoestend als een zwakke orkaan van categorie 1.”
Kort samengevat ziet het orkaanplaatje er qua windsnelheid en te verwachten schade als volgt uit:
Voor een orkaan van categorie 5, de hoogste categorie, ziet het wind- en stormvloedplaatje er volgens de Wikipedia als volgt uit.
En voor de te verwachten schade – het andere criterium – geldt volgens de Wikipedia:
“Categorie 5 is de hoogste categorie die een tropische cycloon kan krijgen op de Saffir-Simpson-schaal. Deze stormen veroorzaken totale dakbeschadiging op heel veel huizen en industriële gebouwen. Soms worden complete gebouwen al dan niet met utiliteitsvoorzieningen weg- of omvergeblazen. Instorting van grote daken en muren, vooral als ze weinig of geen interne ondersteuning hebben is gebruikelijk. Zeer zware en onherstelbare schade aan houtconstructies en totale vernietiging van mobiele en van plaatmateriaal gemaakte huizen is alom aanwezig.
Slecht enkele gebouwtypen zijn in staat om intact te overleven, en dan alleen maar als ze minstens 4 tot 8 km in het binnenland staan. Daartoe behoren kantoren, rijtjeshuizen, appartementencomplexen, en hotels die gebouwd zijn van beton of staal. Tevens kunnen publieke hoge betonnen parkeergarages met meerdere verdiepingen en huizen gemaakt van versterkte stenen of cementblokken met daken met een hoek minder dan 35 graden en geen enkel overhangend stuk de storm doorstaan (mits de ramen zijn gemaakt van orkaanbestendig veiligheidsglas of afgesloten zijn met rolluiken).
De stormvloedgolf veroorzaakt belangrijke schade aan de onderste verdiepingen van alle objecten langs de kust, en veel kustobjecten kunnen compleet met de grond gelijk gemaakt worden of gewoonweg weggespoeld worden door de vloed. Stormvloedschade kan ontstaan tot 2 à 3 kilometer in het binnenland met vloedgolven, afhankelijk van het terrein, tot 3 à 4 kilometer landinwaarts. Volledige evacuatie van bewoonde gebieden kan nodig zijn als de orkaan dichtbevolkte gebieden bedreigt.”
Ik ben benieuwd welk schadecriterium de bedenker van orkaankracht 77 heeft opgesteld: “De aarde wordt compleet weggeblazen; check uw verzekeringspolis” waarschijnlijk. Misschien had het ANP iets kritischer naar het bericht moeten kijken.
Ik kan nog wel wat meer over de wind schrijven maar gezien het aantal lezers van dit blog is dat blazen in de wind.
