Richard Brathwait

Ik zou niet weten waarom, maar stel dat u de behoefte heeft om ook in het overzicht van mensen achter de computer te worden opgenomen en u zich af vraagt wat u daar voor moet doen? Nou simpel, gewoon iets met computers doen wat van belang is voor de ontwikkeling van het apparaat. Daartoe kunt u misschien uw hele leven wijden aan het bouwen van een ding dat het niet doet zoals Charles Babbage ooit eens deed, maar misschien is het een stuk makkelijker om een “computerterm” te verzinnen die nog nooit iemand eerder heeft gebezigd.

Richard Brathwait, een tamelijk onbekende Engelse schrijver uit de zeventiende eeuw, deed dat met het ultieme computerwoord en wel met het woord ‘computer’. Hij was de allereerste persoon ter wereld die het woord ‘computer’ in een gedrukte tekst gebruikte. Dat deed hij in 1613 in zijn boek ‘The yong mans gleanings’. Daar valt in het eerste hoofdstuk de volgende zin te lezen: ”I haue read the truest computer of Times, and the best Arithmetician that ever breathed, […]”. Met het woord computer werd hier echter geen machine aangeduid, maar iemand die allerlei berekeningen maakte. De computer als apparaat bestond nog niet. Dat zou nog een paar eeuwen duren.

Met het verzinnen van het simpele woordje  ‘computer’ verdiende hij zijn plek in de geschiedenis. Daarmee is hij u dus al voor geweest, maar misschien zijn er andere woorden te verzinnen die bijvoorbeeld over 500 jaar het woord ‘computer’ geheel verdrongen hebben. Ga u gang zou ik zo zeggen. (Misschien verlangt Donald Trump ook wel naar een plaats in de geschiedenis van de mensen achter de computer en was dit de reden dat hij in het voorjaar opeens het onbekende woord ‘Covfefe’ twitterde; (Het jaar 3000: “Wist u dat covfefes vroeger computers werden genoemd?)

Deze inleiding dient om aan te geven dat ik het dertiende verhaal uit mijn serie over de mensen achter de computer af heb. Het gaat over Richard Brathwait, een Engelse dichter die niets met de ontwikkeling van computers van doen heeft, maar die in dit overzicht staat omdat hij de allereerste was die het woord ‘computer’ gebruikte en wel in zijn in 1613 verschenen boek ‘”The Yong Mans Gleanings’. Dit verhaal begint als volgt:

Richard Brathwait, 1588 – 1673; gebruikte als eerste het woord ‘computer’ in een boek

Richard Brathwait portret\

De enige bekende afbeelding van Richard Brathwait; Bron: Folger Shakespeare Library Digital Image Collection – Wikipedia

Voordat men aan de gang kan gaan met een mobieltje, laptop of computer moet men tegenwoordig meestal eerst een wachtwoord – Halt, wie is daar? –  intypen. De eerste computer waarbij een wachtwoord noodzakelijk was om in te kunnen loggen was in 1961 de CTSS (het Compatible Time-Sharing System) van de Massachusetts Institute of Technology (MIT) in Cambridge in de staat Massachusetts in Amerika. Omdat gebruikers tegelijkertijd vanaf verschillende locaties konden inloggen, besloot Fernando Corbató, de man die verantwoordelijk was voor het CTSS, om een systeem van wachtwoorden in te voeren om te zorgen dat niet twee gebruikers tegelijkertijd per ongeluk met hetzelfde user-id zouden inloggen. Dat zou allerlei vervelende fouten kunnen geven. 

Dit wachtwoordensysteem van de CTSS was ook direct het eerste systeem dat werd ‘gehackt’. Degene die daar verantwoordelijk voor was in het voorjaar van 1962 een jonge medewerker van het MIT, een zekere Allan Scherr. Net zoals veel andere onderzoekers aan het instituut beschikte hij over vier uur computertijd per week. Dit was te weinig vond hij om allerlei simulaties voor zijn onderzoek te draaien en hij zocht naar een manier om meer computertijd te krijgen. Hij besloot om stiekem gebruik te maken van computertijd van anderen en hij “kraakte” daartoe het wachtwoordensysteem. Dat was niet zo moeilijk. Hij hoefde alleen maar een printopdracht te geven van de file waar alle wachtwoorden op stonden. Dat lijstje was niet beveiligd. Hij voelde zich wel een beetje schuldig en om zijn geweten te ontlasten gaf hij de lijst met wachtwoorden ook aan een paar vrienden. Eén van zijn vrienden logde direct in onder de naam van de hoogste baas van het computercentrum en liet in diens directory allerlei dubieuze berichten achter.

Noch Fernando Corbató noch Allan Scherr zijn opgenomen in het lijstje van 50 mensen achter de computer. Wel staat in dit lijstje iemand anders die iets met woorden deed. Het betreft hier Richard Brathwait, een tamelijk onbekende Engelse schrijver uit de zeventiende eeuw. Brathwait staat op de lijst van vijftig mensen achter de computer, omdat hij de allereerste persoon was die het woord ‘computer’ in een gedrukte tekst gebruikte. Dat deed hij in 1613 in zijn boek ‘The yong mans gleanings’. Daar valt in het eerste hoofdstuk de volgende zin te lezen: ”I haue read the truest computer of Times, and the best Arithmetician that ever breathed, […]”. Met het woord computer werd hier echter geen machine aangeduid, maar iemand die allerlei berekeningen maakte. De computer als apparaat bestond nog niet. Dat zou nog een paar eeuwen duren.

Wie het hele verhaal wil lezen, zie hier.