Categorie archief: Schrijven

Op zoek naar je boek

Ik las op de site van de NRC een erg leuke column van Marcel van Roosmalen, waarin hij beschreef hoe hij een bezoek bracht aan een boekenwinkel. “Ik was voor het eerst een weekeinde alleen met mijn dochter (1). Toen we waren uitgespeeld opperde ik om samen naar de kwaliteitsboekhandel in de buurt te gaan om er naar de stapels van de verhalenbundel die haar vader en moeder over haar geschreven hadden te gaan kijken. […]Ik legde haar uit dat het weliswaar zielig was om naar je eigen boek te gaan kijken in de boekhandel, maar dat het ook wel eens mee kon vallen als we maar niet werden herkend.

Bij de boekhandel lag ons boek alvast niet in de etalage, een tegenvaller. We gingen hand in hand naar binnen. We deden twee rondjes in haar tempo, langzaam genoeg om te zien dat ons boek er helemaal niet lag. We wilden ons alweer anoniem uit de voeten maken toen we een schrijver uit de buurt tegen kwamen wiens boek al meer dan een jaar prominent op de toonbank lag tussen de boeken van andere schrijvers uit de buurt. Het was hem opgevallen dat hij ons boek daar niet had gezien […]”

Ik herken dit helemaal. In de tijd dat de uitgever nog boeken van mij wilde uitgeven, heb ik ook wel eens rondjes door boekhandels gelopen op zoek naar mijn eigen boek. In 2006 verscheen mijn boek ‘Het Nutteloze Kennisparadijs’, een boek met columns die ik voor de Volkskrant had geschreven. Op de site van boekhandel Verwijs, toentertijd nog een grote boekenzaak in de Haagse Passage, zag ik dat ze het op voorraad hadden. Ik besloot om een kijkje ter plekke te nemen.

kennisparadijs

Aangekomen in de winkel keek ik eerst of ik mijn boek zag staan in het schap met de belangrijkste nieuwe boeken. Daar stond het niet. Dat was een tegenvaller. Vervolgens liep ik een rondje door de zaak om te kijken waar het dan wel lag. Ik zag het nergens. Een beetje besmuikt meldde ik mij na een tijdje vergeefs zoeken bij een inlichtingenbalie en vroeg of ze ook ‘Het Nutteloze Kennisparadijs’ van een zekere Martin van Neck hadden. De man typte mijn naam in de pc. “Hoe spel je die naam?” vroeg hij. “N.E.C.K geloof ik” zei ik. Ik hoopte dat hij niet door had dat ik het zelf was. “Ja, dat hebben we, het staat op de afdeling Wetenschap” antwoordde hij na een tijdje.

De afdeling wetenschap bevond zich op de derde verdieping van het gebouw. Iemand bij Verwijs had bedacht dat mijn boek gezien de titel een wetenschappelijk boek moest zijn. Ik keek er rond en zag achter in de zaal een stapeltje van mijn boek liggen. Ze hadden liefst tien exemplaren ingekocht. Dat viel niet tegen, maar die zouden zo natuurlijk nooit verkocht worden. Ooit is er in 1947 op deze afdeling een bezoeker gesignaleerd, maar verder kwam nooit iemand op deze afdeling. Ik besloot om in actie te komen.

Ik pakte twee exemplaren van het stapeltje en liep er achteloos mee naar beneden. Aangekomen bij het schap met de prominente nieuwe boeken bladerde ik door mijn boek alsof ik het aan bestuderen was en legde ze toen – nadat ik wat ruimte had gemaakt door wat andere boeken opzij te schuiven –op de plank met populaire nieuwe boeken. Deze actie herhaalde ik nog een keer, nu met drie exemplaren. Tevreden keek ik naar mijn stapeltje van vijf. Ze lagen nu goed in het zicht.

De volgende morgen bezocht ik de winkel weer. Mijn stapeltje van vijf bij de prominente nieuwe boeken was geslonken tot twee. Zie je wel, adverteren doet verkopen. Boven pakte ik weer drie exemplaren en vulde mijn stapeltje beneden weer aan. In de hoop dat het personeel niet zag wat ik aan het doen was. Toen ik even later de winkel wilde verlaten, zag ik hoe een bezoeker mijn boek pakte en er in ging bladeren. Ik bleef even wachten om te kijken wat hij ging doen. Een echte koper, maar hij legde het terug. Toch waren diezelfde dag weer twee exemplaren van mijn boek verkocht, zo zag ik door de etalageruit toen ik ’s middags voorbij liep.

Het weekend er op liep ik met Marianne door de stad. Ik wilde haar even mijn stapeltje beneden laten zien, maar ze lagen er niet meer. Niet dat de resterende exemplaren beneden verkocht waren, want ze lagen weer boven. Blijkbaar had iemand de vreemde eenden in de bijt beneden opgemerkt en ze weer terug gelegd op de derde verdieping. “Die ga je niet weer beneden leggen hoor” sprak Marianne en dat heb ik dus maar niet gedaan. Mijn boeken hebben ongeveer een jaar op de derde verdieping stof staan happen, totdat ze op een dag opeens verdwenen bleken te zijn. Vermoedelijk retour uitgever.

Uit de column van Marcel van Roosmalen: […] Ze hadden vaak schrijvers over de vloer die het liefst anoniem naar hun boek zochten. Ze deden heel erg hun best om ze dan niet te herkennen.”

BNR en de Titanic

Maandagmiddag werd ik gebeld door een redacteur van Business News Radio (BNR). Ze zochten een deskundige op het gebied van de Titanic. Daar zijn er niet zo veel van. Naast mij was er, voor zover ik weet, nog één andere Nederlandse auteur die een serieus non-fiction boek over de Titanic heeft geschreven, maar die schrijver is een aantal jaar geleden overleden en nu ben ik dus, zoals Leonardo DiCaprio in de film Titanic uitriep terwijl hij op het puntje van de Titanic stond: “the king of the world”, althans in Nederland op het gebied van de Titanic.

Ik vroeg wat er aan de hand was. Ze zochten een deskundige om in de uitzending iets te zeggen over de nieuwe theorie over het zinken van de Titanic. “Welke nieuwe theorie?” vroeg ik. De man klonk een beetje teleurgesteld dat ik, als deskundige, er niet van op de hoogte was dat er in het weekend een Engelse documentaire was verschenen met een nieuwe theorie over het zinken van de Titanic. Het schip zou door een brand ten onder zijn gegaan vertelde hij. “Dat lijkt me vrij onwaarschijnlijk” zei ik. “Het schip zonk, volgens mijn bescheiden mening, omdat het tegen een ijsberg opvoer.” Ja, dat was ook zo, maar er was een grote kolenbrand aan boord van de boot die de wand van het schip zodanig had verzwakt dat er maar een klein tikje van de ijsberg nodig was om gaten in de wand te krijgen. Hij kon me wel even een artikel over de nieuwe theorie opsturen en dan zou ik een klein uurtje later in de uitzending als deskundige mijn analyse kunnen geven. Ik besloot om de boot af te houden (sorry voor deze woordspeling). Ik had al vijf jaar niets meer aan de Titanic gedaan en om dan binnen een uurtje iets deskundigs te roepen over een nieuwe theorie leek me “wetenschappelijk gezien” niet helemaal verantwoord. Ik bedankte voor de eer en wenste hem veel succes.

’s Avonds heb ik even op Google gezocht naar de nieuwe theorie. Volgens deze theorie was er, terwijl het schip tijdens de proefvaart op topsnelheid in de Ierse Zee voer, brand in de volgeladen kolenkamers ontstaan. Men slaagde er niet in om deze brand te blussen. Het vuur zou een temperatuur van duizend graden hebben bereikt, waardoor de scheepswand ernstig verzwakt was en er na de botsing met de ijsberg gemakkelijk gaten in konden ontstaan. De scheepswand zou eigenlijk eerst gerepareerd moeten worden, maar vanwege commerciële redenen voer de boot toch uit. Als bewijs voor deze theorie dienden foto’s van de Titanic waarop een donkere vlek op de romp te zien was van ongeveer tien meter lang. Om te voorkomen dat het publiek deze vlek kon zien en zou gaan twijfelen over de veiligheid van het schip, was de boot achterwaarts de vertrekhaven van Southampton ingevaren, zodat de vlek voor de mensen op de kade niet zichtbaar was. En omdat de brand nog steeds smeulde voer het schip tijdens de rampnacht ook nog eens extra hard door de ijszee om maar zo snel mogelijk in New York te zijn. Tot zover in het kort “de nieuwe theorie”, als ik hem goed begrijp.

Nu is er op deze theorie wel het een en ander aan te merken. Allereerst is het geen nieuwe theorie. In 2008 kwam iemand anders ook al uitgebreid in het nieuws met deze theorie. Maar nog sterker, al in mei 1912 werd er tijdens het Engelse onderzoek over gesproken. Er was tijdens de overtocht naar Amerika inderdaad een kolenbrand in boilerroom nr. 6 geweest. Maar deze was lang niet zo ernstig als de “nieuwe theorie” schetst. Zie bijvoorbeeld dit artikel uit de Daily Sketch van 9 mei 1912 zoals het is weer gegeven op de site van www.encyclopedia-titanica.org

0-titanic

Het was in 1912 onduidelijk – en nu dus ook – of de brand de scheepswand had verzwakt of niet. Waarschijnlijk  heeft de brand geen beslissende rol gespeeld. De brand had gewoed in Boiler Room nr.6. Dat was één van de compartimenten waar na de botsing met de ijsberg lekken ontstonden. Maar niet alleen daar zaten lekken. De lekken zaten overal in de eerste zes compartimenten van de boot, verspreid over een afstand van liefst 100 meter. Alleen in de compartimenten 5 en 6 lagen kolen. De andere compartimenten met lekken, de eerste vier, waren bestemd voor de vrachtopslag en post. Hier hebben dus nooit brandende kolen achter gelegen. Toch ontstonden ook bij deze compartimenten allerlei gaten in de wand waar het water door naar binnen stroomde.

Dan nog wat andere punten. Volgens Barrett, de getuige uit mei 1912, was de brand al uit. Er was dan ook geen noodzaak om op topsnelheid naar New York te varen. Dat deed de Titanic dan ook niet. Ze voeren met een snelheid van 24 knopen door de nacht. Dat was gezien de aanwezigheid van ijsbergen weliswaar veel te hard, maar bij lange na niet de topsnelheid van de boot.

Verder voer de Titanic tijdens de proefvaart in de Ierse Zee ook niet op topsnelheid – dat doe je niet tijden een proefvaart. Ook was het schip tijdens die proefvaart helemaal niet volgeladen met kolen. In maart 1912 was er een grote landelijke staking in de Engelse kolenmijnen. Alle rederijen hadden daardoor een enorm gebrek aan kolen. Toen de Titanic in Southampton aanlegde voor de oversteek naar Amerika, werden daarom zelfs van allerlei andere schepen van de maatschappij kolen overgebracht naar de Titanic opdat deze kon uitvaren. Pas in Southamptom kreeg de Titanic het grootste gedeelte van haar kolenvoorraad aan boord. Een deel van de passagiers van de boten waar de kolen vandaan werden gehaald, werd gratis overgeboekt naar de Titanic. Ze dachten daar toen nog een gelukje mee te hebben.

Tot slot, dat de Titanic achterwaarts de haven van Southampton invoer, was niet zo raar. De Titanic was veel te groot voor de haven. Voor haar en haar zusterschip de Olympic waren er speciaal twee nieuwe extra grote kades gebouwd waar de schepen konden aanleggen. Veel ruimte om te keren in de haven was er voor een boot met de grootte van de Titanic niet. Dus je moest of achterwaarts de haven in of achterwaarts de haven uit varen. Gezien het feit dat het de feestelijke eerste uittocht van de Titanic was, klinkt het niet onlogisch dat je achterwaarts de haven in vaart zodat je voorwaarts de haven uit kan varen. Er zijn ook foto’s van de Olympic in de haven bekend waarop te zien is dat deze boot op dezelfde wijze is aangemeerd als de Titanic. Dus dat de boot achterwaarts de haven is in gevaren om een vlek te verbergen, waag ik te betwijfelen.

Ik wil niet echter uitsluiten dat de brand in de kolenruimte een rol heeft gespeeld. De theorie kan zelfs waar zijn, maar zelf denkt deze deskundige dat een andere theorie – namelijk het vermoeden dat de gebruikte klinknagels in de wand te zwak waren een grotere rol heeft gespeeld in het ontstaan van de gaten in de wand na de botsing met de ijsberg.

Dit had ik dus allemaal als deskundige bij BNR kunnen vertellen, maar dat heb ik dus niet gedaan. Of het item nog behandeld is met een andere deskundige, weet ik niet. Ik luister nooit naar BNR (wel naar Radio West, Sky Radio of Deventer Radio als Go Ahead Eagles speelt).

Maar goed wie iets van een echte deskundige over de Titanic wilt lezen, kan nog steeds dit boek kopen.

titanic

Na de film nu ook het boek!”

p.s. BNR en ik hebben niet zo’n gelukkig huwelijk. Zie hiervoor ook deze blogpost over “een optreden” van mij bij BNR in 2006. Ook in 2010 zou ik een keer door BNR geïnterviewd worden. De aanleiding hiervan was een voetbalboek dat ik toen had geschreven. Ik reisde af naar de studio van BNR in Amsterdam. Maar toen ik daar aankwam, bleek dat ze ook een andere auteur hadden uitgenodigd om iets over zijn voetbalboek te vertellen. Een misverstand tussen twee redacteuren. Voor mij was toen geen plaats in de herberg van BNR. Heel fijn en een reiskostenvergoeding voor mijn vergeefse reis kreeg ik ook niet, ok, wel excuses. Ik heb er toen maar een dagje museumbezoek in Amsterdam van gemaakt.

Naar mijn mening

Ik ben bezig met het schrijven van een stuk over de Engelsman Charles Babbage. Deze man, die leefde van 1791 tot 1871, wordt gezien als de “bedenker van de computer”.  In het portret dat ik over hem aan het schrijven ben, komt de volgende anekdote voor:

“[…] Dat Babbage iemand was die van nauwkeurigheid hield, blijkt ook wel uit een brief aan de dichter Alfred Tennyson. In diens gedicht ’Vision of Sin’ komt de regel: ‘Every moment dies a man, / every moment one is born’ voor.  Babbage schreef: “Als dit waar is, dan zou de wereldpopulatie niet groeien. In werkelijkheid ligt het geboortecijfer iets boven het sterftecijfer. Ik stel dan ook voor dat u in de volgende uitgave van uw gedicht de regel verandert in: ‘Every moment dies a man, every moment 1 1/16 is born’. Strikt formeel gezien omvat het werkelijk verhoudingsgetal meer cijfers achter de komma, maar deze kan ik niet allemaal kwijt in uw regel. Maar naar mijn mening is een getal van 1 1/16 voldoende nauwkeurig voor uw gedicht.”

Nadat ik deze regels had getypt, begon ik opeens te twijfelen over dat “naar mijn mening”. Moest dat niet “na mijn mening” zijn? Ik heb er daarom op gegoogled.  Gelukkig helpt de site van Onze Taal mij voor de zoveelste keer uit de brand. Ik citeer:

Naar aanleiding van / na aanleiding van

Zijn naar aanleiding van en na aanleiding van allebei juist? Nee, alleen naar aanleiding van is juist. Naar aanleiding van betekent iets als ‘als gevolg van’. Met bijvoorbeeld ‘Naar aanleiding van uw vacature van 2 maart schrijf ik u deze brief’ is dus bedoeld dat je in actie bent gekomen (en een brief bent gaan schrijven) door wat je in de vacature hebt gelezen.

 De vergissing na aanleiding van komt vaak voor, waarschijnlijk doordat de slot-r van naar vaak niet of niet goed hoorbaar is. Na drukt altijd een volgorde uit; het betekent ‘volgend op’ (zoals in de een na de ander en na de vergadering). Na aanleiding van zou dus iets moeten betekenen als ‘volgend op de aanleiding van’, en dat is vreemd. In bijvoorbeeld ‘Na het lezen van uw brief besloot ik direct te antwoorden’ en ‘Na verloop van tijd herstelde ze helemaal van haar ziekte’ is na wel goed gebruikt.

 Andere combinaties waarin alleen naar juist is: al naar gelang (‘naarmate’), naar mijn idee (‘volgens mij’), naar mijn mening (‘volgens mij’), naar verhouding (‘vergeleken met …’), naar verwachting, het naar zijn zin hebben.

 Overigens zijn naar en na nauw aan elkaar verwant. Naar is oorspronkelijk de vergrotende trap van na. Al in het Middelnederlands werd naar niet meer als zodanig opgevat; na en naar waren lange tijd vrijwel synoniem. Pas in het Nieuwnederlands (na 1500) ontstond het onderscheid tussen na en naar dat we nu maken. Nicolaas Beets schreef in Camera Obscura (1840) zelfs nog: “Toen … kwam daar ’t houtschuitje; daar gingen de knechts mee na huis.” Het is dus vanuit historisch oogpunt niet zo raar dat na aanleiding van en na huis gaan voorkomen. Alleen is de taalnorm inmiddels duidelijk: na geldt hier echt als een fout.”

Het is dus “Naar mijn mening”  en wat belangrijker is, ook volgens de mening van Onze Taal.

Een vooruitziende blik

Ruim tien jaar geleden had ik een vooruitziende blik. De inleiding die ik schreef voor mijn boek ‘Het Nutteloze Kennisparadijs’  begon namelijk als volgt:

kennisparadijs

Tweeduizend jaar geleden schreef de Romeinse filosoof Seneca: “Het is natuurlijk veel beter nutteloze dingen te weten dan helemaal niets”. Hieruit blijkt dat de behoefte aan kennis, ook al is het nutteloze kennis, van alle tijden is. De oude Romeinen hadden het probleem dat er te weinig informatie voor handen was. De moderne mens heeft een ander probleem. Er is te veel informatie voor handen. Vooral sinds de opkomst van Internet is de hoeveelheid informatie duizelingwekkend. Hierin schuilt ook een gevaar. Het is gemakkelijk om informatie te verspreiden en het gevaar bestaat, dat men daardoor kennis voor waar aanneemt die dat niet is. Een kritische blik blijft geboden.”

Gezien de hoeveelheid nepnieuws die vooral tijdens de Amerikaanse verkiezingen op internet verscheen, kan ik wel zeggen dat ik in oktober 2006 een vooruitziende blik had. Dat wil niet zeggen  dat ik op alle terreinen zo’n vooruitziende blik had. Zo dacht ik dat mijn voetbalclubje Go Ahead Eagles dat seizoen naar de eredivisie zou promoveren. Het zou nog zeven jaar duren voordat het zo ver was. Maar goed, dat je voorzichtig moet zijn met “nieuws” op internet had ik wel goed gezien. Mark Twain zei eens: “De meeste schrijvers beschouwen de waarheid als een waardevol bezit. Daarom zijn ze er zo zuinig mee.”

Echter ik zal ook dit jaar niet zuinig met de waarheid zijn. Sterker nog, wat u hier dit komend jaar in dit blog en elders op de site zal lezen zal zoveel mogelijk de waarheid zijn, maar ook – ik geef het direct toe –  heel vaak nutteloos. Ik wens u in ieder geval een prettig en gezond 2017 met veel leesplezier hier.

De LIRA-jaaropgave

De jaaropgave van de LIRA is er weer. “LIRA is DE auteursrechtenorganisatie voor schrijvers, vertalers en freelance journalisten (of hun erfgenamen). Lira zet zich in voor een betere positie van makers van tekst door uitoefening, bescherming en bevordering van auteursrechten.” aldus hun site. Ik ben lid, bij hun aangesloten heet dat in vaktermen.

Ze doen veel meer – zie hier – maar ik ben vooral lid omdat de Lira de leenrechten incasseert en uitbetaalt. Iedere keer als iemand een boek in de bibliotheek leent, heeft de auteur recht op een kleine vergoeding. Het is geen vetpot. Als bijvoorbeeld iemand mijn boek ‘De Titanic, reddingsboot nr.6 en andere opmerkelijke verhalen’ – winkelprijs € 16,95; onder andere hier en hier te bestellen –  leent, dan krijg ik 10 cent.

Als u daarentegen het boek (de papieren versie) koopt, dan krijg ik 10% van de verkoopprijs, exclusief BTW. Dat levert mij voor De Titanic’ een bedrag per verkocht boek op van € 1,60. De rest gaat naar de boekhandel en de uitgever. Koopt u daarentegen de E-Book versie van ‘De Titanic’ – verkoopprijs €9,99; inclusief BTW, dan ontvang ik zelfs 25% (€ 2,04 per boek) van het verkoopbedrag exclusief BTW. (Dit percentage is hoger omdat dan de kosten van de boekhandel er tussen uit vallen.)

Mijn jaaropgave – het betreft de leenperiode van mijn boeken die zijn uitgeleend tussen 1 juli 2015 en 30 juni 2016 – ziet er als volgt uit:

lira

In totaal is er in één jaar tijd 186 keer een boek van mij geleend. Om de twee maanden wordt ergens in Nederland een exemplaar van ‘Het Nutteloze Kennisparadijs’ geleend, elke maand ergens ‘Een kleine geschiedenis van het voetballen’ en ‘De Titanic’ wordt zo’n beetje om de dag wel ergens in Nederland uitgeleend.

Als u verder goed op het overzicht kijkt, dan ziet u daar een kolom ‘Aandeel’ staan. Het komt voor dat er meerdere auteurs bij een boek betrokken zijn, dan moet je uiteraard de inkomsten delen. Dat kunnen ook vertalers en schrijvers van voorwoorden zijn. Dat laatste is bij mij het geval. Bij alle drie de boeken heeft journalist en schrijver Bert Wagendorp het voorwoord geschreven. Dat heb ik braaf aan de LIRA doorgegeven en volgens de regels van de LIRA krijg ik daarom 99% van de opbrengsten en Bert Wagendorp 1%. Die 186 uitleningen leveren hem een bruto bedrag van 21 cent op. Als hij verstandig is, geeft hij het niet in één keer uit.

Ik ontvang voor mijn 99% een bruto bedrag op € 21,19. Kassa! Helaas gaat hier nog wel € 2,57 administratiekosten van af en ook moet ik er belasting over betalen. Maar toch, het is elk jaar groot feest in huize Van Neck als de jaarlijkse opgave van de leenrechten verschijnt.

Gisteren was ik nog even in de bibliotheek van mijn woonplaats. De Titanic was niet uitgeleend. Het boek stond nog braaf op zijn plek in de kast van de afdeling ‘Transport en Vervoer’. Daar staat overigens een merkwaardige verzameling boeken. Zo zag ik er ook een biografie over de autocoureur Michael Schumacher staan en een boek over bombardementsvliegtuigen uit de Tweede Wereldoorlog. Net zoals de Titanic allemaal boeken uit de categorie ‘Transport en Vervoer’.

Ik heb een thriller (IV) van Arjen Lubach geleend. Tien cent voor hem!

Twitter

Er wordt wat afgetwitterd in de wereld. Zie hieronder dit groepje dat luidkeels zat te twitteren in de duinen bij Wassenaar.

twitteraars-bij-elkaar

Twitter is een (gratis) internetdienst waarmee gebruikers korte berichtjes van maximaal 140 tekens kunnen publiceren. Je kan online berichten plaatsen via hun website, via het zenden van een sms naar Twitter of rechtstreeks via je mobieltje. Vooral dankzij die laatste mogelijkheid (82% van de actieve twitteraars maakt hier gebruik van) is Twitter vaak het medium waar het eerst verslag wordt gedaan van een ramp of een andere actualiteit.

Wereldwijd zijn er momenteel zo’n 317 miljoen actieve twitteraars. (Het grootste sociale media platform ter wereld is Facebook met wereldwijd zo’n 1,8 miljard gebruikers; dat is 400 miljoen meer gebruikers dan China, het grootste land ter wereld, inwoners heeft.) Twitter is opgericht in maart 2006 door Obvious Corp, een bedrijf uit San Francisco. In 2007 won het de  ‘South by Southwest Web Award’. Hun dankwoord bij de uitreiking luidde: “We’d like to thank you in 140 characters or less. And we just did!”

Per dag worden er ongeveer 500 miljoen (!) tweets verzonden, dat is 350.000 stuks per minuut ofwel bijna 6.000 tweets per seconde. Je vraagt je dan ook af wie leest al die tweets? Voor je het weet mis je een tweet. Als je tweets van bepaalde mensen of groepen graag wilt zien, dan kan je je als volger van het betreffende twitteracount aanmelden. Kate Perry heeft met 94 miljoen volgers wereldwijd de meeste volgers, gevolgd door Justin Bieber (90 miljoen) en Taylor Swift (82 miljoen). Barack Obama (gebruiker sinds maart 2007; op plaats vier van de algemene ranglijst met 80 miljoen volgers) is van de niet-popartiesten de meest gevolgde twitteraar (hij heeft tot nu toe ruim 15.000 tweets de wereld ingestuurd). Donald Trump, hij gebruikt Twitter sinds maart 2009, heeft momenteel 16,4 miljoen volgers. Hij verstuurde tot nu toe ruim 34.000 tweets. (Dat Obama vijf keer zo veel volgers heeft als Trump zal volgens deze laatste ongetwijfeld een gevolg van fraude zijn.)

Zelf was ik wel actief op YouTube maar niet op twitter. Hoewel het woordje ‘actief’ misschien niet het juiste woord is om mijn activiteiten op YouTube te beschrijven. De laatste vijf jaar heb ik drie keer een filmpje geplaatst.

In oktober 2011 ‘The first five years of two Sequoia’s Gigantea (25.114 keer bekeken tot nu toe); in januari 2014 ‘The first seven years of two giant sequoias’ (24.609 views momenteel) en in april van dit jaar The first nine years of two giant sequoias’ (8.169 weergaven sindsdien.)

Maar goed, het is hoog tijd dat ik mijn sociale media-imperium uitbreid. Na YouTube en deze website daarom vanaf nu ook een twitteraccount. Deed ik over mijn drie filmpjes op YouTube vijf jaar, op Twitter had ik binnen een uurtje al drie tweets geplaatst. Voor het nageslacht en de historie hierbij mijn allereerste tweet:

00-tweet-1

En vooruit, hierbij ook mijn tweede tweet:

00-tweet-2

(Mijn derde tweet was de foto (zie boven) van de twitterende vogels vergezeld van de opmerking ‘A lot of twittering here also!’). Zoals je kan zien heb ik mijn drie tweets in het Engels geschreven anders haal ik nooit die 94 miljoen volgers van Kate Perry. (Maar ik ga vast ook nog wel in het Nederlands twitteren). Voor wie denkt, geen mens zal die tweets ooit lezen, dat is niet waar. Kijk maar eens naar dat hartje bij die tweets. Door zo’n hartje aan te klikken, kan je aangeven of je zo’n tweet leuk vindt en ongelooflijk maar waar, iemand –  ene Fluffy the Dog, geen idee wie dat is –  heeft dat gedaan.

00-fluppy

De eerste tweets staan, de eerste ‘vind ik leuk’ is er, nu nog de eerste volger.

Hard Gras 110

Er is weer een nieuwe Hard Gras verschenen, dat is een blad met ‘literaire’ voetbalverhalen. In deze aflevering, nr 110, is ook een verhaal opgenomen van mijn  hand. Het heet ‘Wachtmeester Vos grijpt in’.  Het gaat over een Zwolse wachtmeester van de Marechaussee die in 1927 tijdens een voetbalwedstrijd na een overtreding van een speler van Go Ahead tijdens de wedstrijd ZAC – Go Ahead het veld op liep om deze een bon vanwege mishandeling te geven. Uiteraard veroorzaakte deze actie grote commotie. Mijn verhaal gaat over de rechtszaak die daarna volgde. Ook heb ik onderzocht hoe het verder in het leven met deze wachtmeester Vos ging.

hard-gras-110

In het blad staan altijd korte stukjes over de verschillende auteurs. (Van de tien mensen van wie een bijdrage is opgenomen blijk ik de oudste te zijn. Ai!) Over mij wordt geschreven:

Martin van Neck (61): bekend van het legendarische boek over de ondergang van de Titanic, waarbij meer mensen omkwamen dan dat er exemplaren van het boek zijn verkocht. Al zijn volgende boekplannen worden dan ook consequent afgewezen. Zo liepen we een boek mis over het kweken van een sequoia gigantea, de boom die tweeduizend jaar oud wordt. Wie geïnteresseerd is in nutteloze feiten verwijzen we graag naar zijn website: www-martinvanneck.nl.

De bibliotheek

Confucius zijn ooit eens: “Het is beter om een reis van duizend stappen te maken dan om duizend boeken te lezen”. In de geest hiervan besluit ik om zo’n reis te maken. Het doel van mijn duizend stappen is echter de bibliotheek, dus of deze reis wel helemaal past in de filosofie van Confucius weet ik niet.

Sinds 2013 zit onze bibliotheek in een modern nieuw pand. Ze zijn nu helemaal van deze tijd. “De collectie van de bibliotheek is geactualiseerd en nog meer afgestemd op de interesse van het publiek. De verschillende onderdelen van de collectie worden gepresenteerd op tafels en op displays om de bezoeker te verleiden tot het ontdekken van onverwachte materialen. Lange rijen met boekenkasten behoren tot het verleden. De materialen zijn ingedeeld in Werelden die aansluiten bij de belangstelling van de lezers: Liefde & Leven, Literatuur & Cultuur, Spanning & Actie, Wereld & Samenleving, Beeld & Geluid…..” Allemaal heel mooi, alleen hadden ze vroeger wel twee keer zo veel boeken.

Terwijl ik bij de afdeling ‘Wereld & Samenleving’ zoek naar een reisgids over het noordwesten van Amerika, zie ik dat er een pc-cursus voor senioren wordt gegeven. Een zestal ‘krasse knarren’ zit aan een leestafel achter een laptop, terwijl ze van een jonger iemand uitleg krijgen hoe ze applicaties naar het startscherm kunnen slepen. Enthousiast zijn de heren en dames bezig achter hun scherm. Er wordt wat afgesleept. Ik luister even stiekem mee of ik wat kan opsteken, maar nee, niet nieuws. Ik zit nog net op een niveau hoger.

Als ik de gewenste reisgids heb gevonden, loop ik naar de afdeling Spanning & Actie om een boek van John Grisham te lenen. Onderweg kom ik langs de afdeling ‘Verkeer en Vervoer’. Ik kijk even of mijn boek ‘De Titanic’ aanwezig is. Dit boek is in ruim vijftig bibliotheken te leen. Elke keer als het ergens geleend wordt, ontvang ik een paar centen aan leenrecht. Vorig jaar leverde dit mij in totaal liefst 22 euro op. Ik word slapende rijk. Ik zie het boek echter staan, dus geen kassa vandaag.

boek

Wie goed naar bovenstaand plaatje kijkt, ziet dat het boek op basis van twee stemmen een gemiddelde waardering heeft van drie sterren. Dat het maar drie en geen vijf sterren zijn – wat het boek uiteraard verdient –  is mijn eigen schuld. Een paar jaar geleden zag ik dat slechts één iemand een waardering aan het boek had gegeven. Vijf sterren, dat wel. Weet je wat dacht ik, één stem is weinig, ik geeft het boek ook vijf sterren, dan zijn het twee stemmers. Dat staat wat beter. Je moet tenslotte wel je eigen boek promoten. Echter toen ik ging stemmen had ik niet door dat ik met mijn muis op de knop van één ster stond en niet op die van vijf sterren, waardoor het gemiddelde tot mijn verbijstering naar drie sterren zakte.

Ach, had ik voordat ik ging stemmen ook maar zo’n pc-cursus gevolgd.

 

Nummer 200

Ongeveer een jaar geleden begon ik met deze site. Eén van de onderdelen was dit blog. Vandaag is het de tweehonderdste keer dat ik blog. 200 is een rond getal. Het mooiste ronde getal is natuurlijk 0, maar een blog 0 is er nooit geweest. Wel een blog 1 (dat ging over een maansverduistering), een blog 100 (dat ging er over dat die blogpost mijn honderdste blogpost was) en nu dus blog 200 met als onderwerp dat dit mijn tweehonderdste blogpost is (ja, zo krijg ik mijn blogposts wel gevuld.)

Worden mijn blogposts vaak gelezen? Tja, niet echt veel. Via een programmaatje van de host van mijn site, kan ik allerlei statistieken over mijn site zien. Zie hier bijvoorbeeld hoe vaak mijn site bezocht wordt.

000000

Nu is het niet zo dat dit ook allemaal echte bezoekers zijn. Sterker nog, zo’n 85 procent van de bezoekers van mijn site betreffen robots. Zo was China in september het land van waaruit ik de meeste bezoekers kreeg, zelfs nog voor Nederland. (Het kan natuurlijk ook zijn dat er een cursus Nederlands op de Chinese televisie bezig is, maar dat betwijfel ik.) Ik schat dat het aantal ‘echte’ unieke bezoekers van mijn site maandelijks zo tussen de 50 en 100 ligt. Dit aantal neemt niet echt toe, wel het aantal bezoeken per bezoeker en het aantal opgevraagde pagina’s.

Sommige bezoekers vinden mijn site via Google. Al kijk ik soms wel op van de zoektermen. Zo belandden mensen op mijn site na het intypen van zoektermen als: ‘bonnie st claire dronken’; ’haarstylist die presidend hollande persee moet kappen?’; ‘is john denver gevonden na het ongeluk met zijn vliegtuig’; ‘ouderdom jan de mulder’;  ‘plaatje monopoly coolsingel’; ‘bryson een kleine geschiedenis van bijna alles tweedehands’;  ‘ingezonden brieven david bowy in volkskrant’ en ‘anything’.

Ik snap overigens niet zo goed dat het intypen van ‘anything’ in Google een verwijzing naar mijn site op levert. Wel vermoed ik dat degene die dit in Google intypte zich behoorlijk verveelde. De zoekterm waarmee het vaakst mijn site werd gevonden, was ‘Claudia van Deudekom’. Zij kwam voor in een blogpost die ik schreef over een televisieprogramma waarin mensen werden geïnterviewd die ongeneeslijk ziek zijn. Deze blogpost over ‘doodgaan’ was ook mijn meest gelezen blogpost, wat mij eigenlijk een beetje somber stemt.

De site biedt ook de mogelijkheid om te reageren op de blogposts.  De meeste reacties zijn heel positief. Zo schreef iemand die als naam een Franse site had waar je anti-ouderdom crème kon kopen als reactie op de blogpost ‘Schrijven is schrappen’:  “As I web-site possessor I believe the content material here is rattling wonderful , appreciate it for your hard work. You should keep it up forever! Good Luck” en een afzender met als adres een site om iets dubieus te doen met Pokemon op de I-phone schreef als reactie op het onderwerp ‘Ouderdom’: “Woah your blog is definitely fantastic i like understanding your content. Sustain the truly great get the job done! You are already aware, lots of folks are seeking spherical just for this information and facts”.

Ik heb ze net als zo’n 500 andere reacties maar als spam aangemerkt en ze geweigerd. Wel waren er gelukkig ook een aantal serieuze reacties, de meeste van ‘de vrouw van de neef van mijn vrouw’ – zulke omschrijvingen waar je even over moet nadenken vind ik altijd leuk om te schrijven.

Behalve deze blogposts staat op mijn site onder andere ook informatie over een speurtocht naar het verdwenen Tweede Straatje van Vermeer – het is nog niet gevonden – en informatie over de sequoia gigantea. Dat ‘Hoofdstuk 9 zelf een sequoiaboom kweken’ inmiddels bijna 300 keer gedownload is, doet me overigens deugd.

Tot zover dit kijkje achter de schermen – of beter gezegd een kijkje achter ‘het scherm’.

P.S. Ik heb al een idee waarover de 300ste blogpost gaat.

Althans dat vind ik

Op de achterkant van de Volkskrant staat een dagelijks column: ‘WiBra’. De column wordt om en om geschreven door Sylvia Witteman en Aaf Brandt Corstius.

Sylvia Witteman is getrouwd met Philippe Remarque, sinds juli 2010 de hoofdredacteur van de Volkskrant. Wie nu roept dat zij haar column in de Volkskrant wel aan hem te danken zal hebben, die heeft het mis. Het is eerder andersom denk ik. “Als jouw vrouw voor de Volkskrant blijft schrijven, dan mag jij wel hoofdredacteur worden of zoiets”, zal het vermoedelijk zijn gegaan. De columns van Sylvia Witteman zijn namelijk heel geestig, althans dat vind ik.

Uit een dubbelinterview van Sander Donkers en Sander Pley met het stel in Vrij Nederland van februari 2011:

Zij: ‘Toen hij werd aangesteld, ben ik door diverse andere kranten benaderd, onder het motto: je wilt toch niet onder je eigen man werken, dus kom maar bij ons…

Hij, vrolijk: ‘De rátten! Sindsdien wordt dat hier in huis als dreigement gebruikt. “Als je nu het vuilnis niet buiten zet, dan ga ik naar de NRC!” 

De Bra is Aaf Brandt Corstius. Zij is een zus van Jelle Brandt Corstius en een dochter van wijlen Hugo Brandt Corstius. Haar columns zijn veel minder geestig, althans dat vind ik. Maar nu zij er een tijdje niet is – “Aaf Brandt Corstius is er even niet.” – aldus de Volkskrant, begin ik toch wel wat meer waardering voor haar te krijgen. Dat komt door de columns van haar tijdelijke vervangster, een zekere Stella Bergsma. Geen idee wie dat is, maar haar columns zijn echt heel saai en oninteressant, althans dat vind ik.

Vandaag schreef ze een column hoe ze in een café zat na te denken over het onderwerp waarover ze haar column zou schrijven. Als er nou één gouden regel voor columnisten is, dan is het dat je je lezer nooit moet vervelen met bespiegelingen over het schrijven van je column.

Er is maar één onderwerp dat nog slechter is, namelijk dat je schrijft over een columniste die schrijft over het schrijven van haar column, althans dat vind ik.

Enfin – zou Martin Bril zeggen.

Hergebruik

Gisteren citeerde ik mijzelf (uit een column die ik in 2005 voor de Volkskrant schreef). Vandaag citeer ik weer dat citaat van gisteren – dit lijkt wel een vorm van het Droste-Cacaobus Effect’ (dat is een visueel effect dat je krijgt als een afbeelding een verkleinde versie van zichzelf bevat, waarbij dit ook weer voor de verkleinde afbeelding geldt, enzovoorts).

000 droste

Maar goed hierbij dus een deel van het citaat dat ik gisteren citeerde. (Het ging over Eleanor Holm die in 1936 vanwege drankmisbruik uit de Amerikaanse Olympische ploeg werd gezet.)

“[…]De Amerikaanse ploeg vertrok per boot naar Europa. De officials reisden eerste klas, de atleten waren in de derde klasse ondergebracht. Alle vrouwelijke deelnemers hadden een chaperonne, die er op toe moest zien dat de meisjes op tijd naar bed gingen. Holm vond dat maar niets. Zij was het leven van de nachtclubs waar zij en haar man optraden gewend. Geregeld werd ze door eersteklas passagiers uitgenodigd champagne te komen drinken, aan welke uitnodigingen ze graag gehoor gaf.

Bij één van die gelegenheden kwam haar chaperonne haar om negen uur halen om haar naar bed te sturen. Ze stuurde haar weg met de woorden: ‘Oh, is het bedtijd? Wie heeft zich nou geplaatst voor de Olympische Spelen, jij of ik?’ Daarop kreeg ze een officiële waarschuwing van de teamleiding.

Toen de boot een tussenstop in Cherbourg, Frankrijk maakte, mochten de sporters, in tegenstelling tot de officials niet van boord. Holm, die zich enorm verveelde, begon om geld te dobbelen met enkele meereizende journalisten. Ook werd er de nodige hoeveelheid alcohol genuttigd. Toen de officials terugkwamen, troffen ze Holm in tamelijk lavenloze toestand aan. Het conservatieve hoofd van de Amerikaanse ploeg, Avery Brundage – het latere hoofd van de IOC –  zette haar daarop wegens wangedrag uit de ploeg. Een handtekeningenactie van zo’n honderd sporters, onder wie sprinter Jesse Owens, mocht niet baten.

Toch zou Holm acte de présence geven op de Olympische Spelen. Niet als sporter maar als ‘columniste’ voor de krant ‘International News’[…]”

En nu citeer ik – zo krijgen we deze blogpost wel vol – een deel van het dagelijkse liveblog van De Volkskrant over de Olympische Spelen. (Het betreft het stukje van 9 augustus 2016, 14:37; naar beneden scrollen totdat je bij 14,37 uur bent). In dit gedeelte hadden ze het ook over Eleanor Holm als voorgangster van Youri van Gelder.)

“[…]De Amerikaanse sportploeg was per boot onderweg naar Europa. officials reisden eerste klas, de atleten waren in de derde klasse ondergebracht. Alle vrouwelijke deelnemers hadden een chaperonne, die er op moest toezien dat de meisjes op tijd naar bed gingen. Holm vond dat maar niets. Zij was het leven gewend van de nachtclubs waar zij en haar man optraden. Geregeld werd ze door eersteklas passagiers uitgenodigd champagne te komen drinken, aan welke uitnodigingen ze graag gehoor gaf.

Bij een van die gelegenheden kwam haar chaperonne haar om negen uur halen om haar naar bed te sturen. Ze stuurde haar weg met de woorden: ‘Oh, is het bedtijd? Wie heeft zich nou geplaatst voor de Olympische Spelen, jij of ik?’ Daarop kreeg ze een officiële waarschuwing van de teamleiding.

Toen de boot een tussenstop maakte in Cherbourg, Frankrijk, mochten de sporters, in tegenstelling tot de officials, niet van boord. Holm, die zich enorm verveelde, begon om geld te dobbelen met enkele meereizende journalisten. Ook werd er de nodige hoeveelheid alcohol genuttigd. Toen de officials terugkwamen, troffen ze Holm in laveloze toestand aan. Het conservatieve hoofd van de Amerikaanse ploeg, Avery Brundage – het latere hoofd van de IOC – zette haar daarop wegens wangedrag uit de ploeg. Een handtekeningenactie van zo’n honderd sporters, onder wie sprinter Jesse Owens, mocht niet baten.

Toch zou Holm acte de présence geven op de Olympische Spelen. Niet als sporter, maar als ‘columniste’ voor de krant International News. “[…]

Ziet u de zeven verschillen? (De eerste zin van het Volkskrant-stukje is iets anders; daarna had de schrijver er blijkbaar geen zin meer in om de tekst aan te passen, op één uitzondering na: schreef ik dat de officials bij terugkomst Holm ‘in tamelijk lavenloze toestand’ aantroffen, bij het Volkskrant-stukje was de nuance van dat ‘tamelijk’ weggelaten en ‘troffen ze Holm in laveloze toestand aan’.)

Nu vind ik het niet erg dat De Volkskrant dit stukje nogmaals gebruikt – ik had het tenslotte ooit voor de Volkskrant geschreven en er betaald voor gekregen en het hergebruik is eigenlijk ook een soort compliment –  maar het was wat netter geweest als ze er bij hadden gezet ‘Uit een column voor het Nutteloze Kennisparadijs door Martin van Neck’ of zoiets. Was goed voor mijn naamsbekendheid als schrijver geweest.

(Maar wacht eens even, je “citeert” de Volkskrant hier wel, maar vermeldt zelf ook niet de schrijvers van het Volkskrant-citaat. Klopt, maar dat doe ik uit bescherming. Het zou namelijk een beetje kunnen worden opgevat als “nameshaming” en dat is beslist niet mijn bedoeling. Een liveblog maken valt niet mee en ik vind dat ze dat verder heel goed doen.)

Foute vliegtuigen

Gisterenavond was er op Net5 de film ‘Troy’ uit 2004 te zien met onder andere Brad Pitt en Orlando Bloom. Ten aanzien van deze film moet ik nog iets rechtzetten. In 2005 schreef ik voor de Volkskrant de wekelijkse rubriek ‘Het Nutteloze Kennisparadijs. In de aflevering ‘De regisseur lette even niet op’ van 3 april 2005 – de aflevering ging over fouten in films – kwam ook ‘Troy’ even ter sprake. Ik schreef toen:

“Soms gebeurt het per ongeluk. In de film ‘Troy’ is voor de oplettende kijker bij één van de scènes heel even, in een hoekje van het beeld, een verkeersvliegtuig te zien dat hoog over vliegt. Geen wonder dat de Trojanen schrokken en het paard naar binnen haalden”

Dit was gebaseerd op een afbeelding die toen op het internet circuleerde. Pas tien jaar later las ik dat het vliegtuig in de afbeelding was gefotoshopt. Het was een inzending voor een of andere wedstrijd. De afbeelding ging daarna een eigen leven op internet leiden. In werkelijkheid was er in de film dus geen vliegtuig in de betreffende scene te zien. Dat was geen foutje van de regisseur maar van mij dus. Bij deze alsnog rechtgezet. (Niet dat er geen fouten in Troy zitten. De site ‘Moviemistakes.com’ telt er liefst 223.)

Voor wat betreft de overige voorbeelden over filmfouten in mijn column, die kloppen voor zover ik weet nog wel: Zie hier de hele column:

De regisseur lette even niet op

De film ‘The Sound of Music’ uit 1965 is gebaseerd op de levensgeschiedenis van de familie Von Trapp. De film eindigt met de scène waarin de hoofdpersonen, de kapitein, Maria en de zeven kinderen van de kapitein uit zijn eerste huwelijk, lopend over een berg, Oostenrijk ontvluchten voor de Duitsers.

Dat een film ‘based on a true story’ is, wil nog niet zeggen dat elke scène exact de werkelijkheid weergeeft. Op het moment van hun vlucht hadden de kapitein en Maria (in het echt heette zij Gustl) namelijk samen ook nog twee kinderen en was zij zwanger van haar derde. Dit gegeven paste echter niet in het verhaal en deze kinderen komen in de film niet voor.

Onjuistheden in films die gebaseerd zijn op waar gebeurde verhalen of een historische gebeurtenis komen vaker voor. Soms gebeurt het per ongeluk. In de film ‘Troy’ is voor de oplettende kijker bij één van de scènes heel even, in een hoekje van het beeld, een verkeersvliegtuig te zien dat hoog over vliegt. Geen wonder dat de Trojanen schrokken en het paard naar binnen haalden.

Soms gebeurt het uit slordigheid. Zowel in ‘Ben Hur’ als in de ‘Tien Geboden’ komt de klassieke fout voor dat één van de acteurs een horloge draagt. In de film ‘Gladiator’ zijn per ongeluk in een paardenstalscène de benen te zien van een filmmedewerker. Dat zou niet zo erg zijn ware het niet hij een spijkerbroek draagt.

In de film ’Alexander’ uit 2004 liet regisseur Oliver Stone de destijds 77-jarige Christopher Plummer – de kapitein uit ‘The Sound of Music’ – de rol van Aristoteles spelen. Hele generaties scholieren zullen nu in hun op deze film gebaseerde werkstukken schrijven dat Alexander de Grote werd bijgestaan door de wijze oude Aristoteles. Wijs was hij wel maar niet oud. In werkelijkheid was Aristoteles veertig toen hij zich met de opvoeding van Alexander ging bemoeien.

Soms ontstaan filmfouten doordat de scènes niet in dezelfde volgorde worden opgenomen als waarin ze in de film te zien zijn. Zo komt er in de film ‘Spider-Man’ een scène voor waarin de held twee schurken door een raam gooit, vervolgens het gevecht aan gaat met nog twee schurken en als ook dat gewonnen is, komt het raam weer eventjes in beeld. Helemaal heel.

Ook vergist de scenarioschrijver zich wel eens in de datum van een bepaalde gebeurtenis. De film ‘Titanic’ (over de scheepsramp uit 1912) zit vol met dat soort foutjes. Zo dreigt hoofdpersoon Rose (Kate Winslet) in het begin van de film in het water te springen. Om haar te kalmeren vertelt de andere hoofdpersoon Jack (Leonardo DiCaprio) over het koude water van Lake Wissota. Dat is opmerkelijk want het meer ontstond pas in 1918 dankzij een stuwdam in de Chippewa River.

Verderop in de film vertelt Rose over theorieën, die Sigmund Freud pas in 1920 zou publiceren en worden er in de film filtersigaretten gerookt. Die bestonden in 1912 nog niet. Het digitale horloge dat een van de passagiers in de reddingsboten draagt evenmin. Aan het einde van de film ziet Rose het verlichte Vrijheidsbeeld, met een goudkleurige fakkel. Het Vrijheidsbeeld was in 1912 niet verlicht en de fakkel was toen grijs. Pas in 1986 werd de vlam goudkleurig geschilderd.

Nog even over de slotscène van de Sound of Music, in de film loopt de familie Von Trapp over de bergen bij Salzburg om zo de Duitsers te ontvluchten. Dat zou niet verstandig geweest zijn. De enige begaanbare bergpas vanuit Salzburg komt namelijk in Duitsland uit. In werkelijkheid nam het gezin dan ook de trein naar Italië.

Tot zover mijn column uit 2005

De butler heeft het gedaan

Gisteren moest de 42-jarige Marcel J. uit Noordwijk zich voor de rechtbank verantwoorden. J. was zestien jaar lang de persoonlijke assistent van de eigenaresse van het Grand Hotel Huis ter Duin in Noordwijk. Zij introduceerde hem steevast als ‘mijn butler’. Sinds 2008 zou J. juwelen van logerende gasten achterover hebben gedrukt. Hij kreeg geregeld de opdracht om sieraden van gasten en van de familie van de eigenaresse veilig in de kluis van het hotel op te bergen of ze te laten schoonmaken bij een juwelier.

De butler bracht de sieraden echter naar een bevriende juwelier, die de diamanten en andere edelstenen verving door imitatiediamanten, waarna J. de juwelen met de nepedelstenen terug legde in de kluis. De echte diamanten verkocht hij vervolgens. Dit ging jarenlang goed totdat hij één van de ontvreemde diamanten te koop aanbood bij Gassan Diamonds in Amsterdam. Een oplettende medewerker aldaar herkende de edelsteen. Hij had hem zelf verkocht aan de rechtmatige eigenaar.

Het is binnen korte tijd nu al de derde keer dat ik iets lees over een butler die “het gedaan heeft.” Een paar jaar geleden werden er vertrouwelijke documenten van de vorige paus gestolen en verkocht aan de pers. De zaak werd ook bekend als het ‘Vatilek’. De voornaamste dader bleek de butler van de paus te zijn. Hij kreeg anderhalf jaar cel. De paus vergaf hem.

De derde zaak van een butler die “het gedaan heeft” betreft de “moord” op de weduwe Dorothea van Wijlick in 1983. Voor deze moord werd in 1985 haar butler c.q. verzorger Dick van Leeuwerden tot 12 jaar gevangenisstraf veroordeeld. Hij zat daarvan acht jaar uit. Van Leeuwerden heeft altijd beweerd dat hij onschuldig was en dat de weduwe een natuurlijke dood is gestorven.

Nu moet ik zeggen dat ik kan begrijpen dat de politie het overlijden van de weduwe als verdacht betitelde. In 1983 was de toen 38-jarige en openlijk homoseksuele butler in het geheim met de vermogende 72-jarige weduwe getrouwd. Haar kinderen werden van dit huwelijk niet op de hoogte gesteld. Het doel van het huwelijk was om hem bij haar overlijden financieel verzorgd achter te laten zonder dat hij hoge schenkingsrechten zou moeten betalen. Vijf weken na het huwelijk overleed de weduwe vrij onverwachts. De dag na het overlijden vernam  haar dochter van het huwelijk tussen haar moeder en de butler. Zij vond de gang van zaken verdacht en belde daarover met de waarnemend huisarts die haar moeder na haar overlijden had onderzocht en geen onregelmatigheden had geconstateerd. De waarnemend huisarts schrok en vroeg zich af of hij niet iets had gemist. Hij belde de gemeentelijk lijkschouwer, die vervolgens de politie inlichtte, waarna de butler uiteindelijk in de beklaagdenbank belandde en veroordeeld werd. Hij zou haar door middel van het laten drinken van veel alcohol om het leven hebben gebracht. Zo zou hij haar soep vermengd hebben met rum.

Sinds zijn veroordeling heeft Van Leeuwerden liefst zeven (!) herzieningsverzoeken ingediend bij de Hoge Raad, een record in Nederland. De eerste zes zijn afgewezen maar het zevende verzoek loopt nog. Het is ook de langst slepende rechtszaak in Nederland. Zie hier en hier voor meer informatie over deze zaak.

Tussen haakjes, toen advocaat Geert Jan Knoops, in 2013 het zevende herzieningsverzoek indiende, schreef ook de satirische site ‘De Speld’ over de zaak. Onder de kop ‘Butlermoord vond plaats met loden pijp in de zitkamer’; Politie moet alleen kandelaar nog wegstrepen” schreven op 9 juli 2013 Rudolf Julius en Jochem van den Berg het volgende:

‘Er is mogelijk een doorbraak in de zogenaamde butlermoord uit 1983. Volgens advocaat Geert-Jan Knoops staat onomstotelijk vast dat de moord op weduwe Dorothea van Wylick is gepleegd met de loden pijp, in de zitkamer. Knoops is de advocaat van Dick van Leeuwerden, die is veroordeeld voor de moord. Hij is opgetogen: “Tot nu toe ging men er ten onrechte van uit dat mijn cliënt de moord had gepleegd met het touw in de serre. Toen er opnieuw 3 werd gegooid, besloot de politie maar naar de zitkamer te springen. Dat heeft een en ander in gang gezet.” Twijfels over de serre als locatie van de moord waren er al langer. Knoops: “Mijn cliënt roept al jaren dat hij het daar niet gedaan heeft. De politie wilde daarom graag de balzaal en de biljartkamer controleren, maar gooide steeds te laag.” De sprong naar de zitkamer leverde niet alleen duidelijkheid op over de locatie, maar ook over het moordwapen. Knoops: “Het is vrijwel zeker dat het de loden pijp is, zoals mijn cliënt altijd heeft beweerd. De politie moet alleen de kandelaar nog definitief wegstrepen. Maar nu er al zekerheid is over de locatie en de dader, is dat een koud kunstje.”

In de detective-literatuur is de zin ‘de butler heeft het gedaan’ een echte klassieker, maar uit twee onderzoeken (van The Guardian en van de site Mental-Floss) blijkt dat er eigenlijk helemaal niet veel misdaadboeken zijn waarin de butler het daadwerkelijk had gedaan. De mythe is vooral ontstaan door het in 1930 verschenen boek ‘The Door’ van de zeer populaire Amerikaanse schrijfster Mary Roberts Rinehart (1876-1958), waarin – spoiler alert – de butler het inderdaad gedaan had. De zin ‘The butler did it’ komt echter niet in het boek voor. Veel meer historische detectiveboeken waarin de butler het had gedaan, zijn er echter niet.

butlerMary Roberts Rinehart onderzoekt of de kok gif in de soep had gedaan. Hij bleek onschuldig te zijn. (Foto: Library of Congress)

Vliegtuigongelukken en muziek

Ik heb wel eens overwogen om een verhaal te schrijven over het onderwerp ‘vliegtuigongelukken en muziek’. Ok, een beetje morbide onderwerp maar het zit vol met boeiende verhalen. Wist u bijvoorbeeld dat pas naar aanleiding van het vliegtuigongeluk van Buddy Holly de Amerikaanse autoriteiten besloten om in het vervolg de namen van slachtoffers pas vrij te geven nadat de familie was ingelicht? Zo hoorde zijn moeder, die nog van niks wist, het nieuws over zijn overlijden op de radio en zag zijn zes maanden zwangere vrouw het nieuws over zijn overlijden op de televisie (ze kreeg de volgende dag een miskraam.)

En wist u dat voor één van de mooiste tranentrekkers over vliegtuigongelukken,‘ Ebony Eyes’ van de Everly Brothers (geschreven door John Loudermilk), met onder andere de regels:

“The plane was way overdue, so I went inside to the airlines desk / And I said, “Sir, I wonder why 1203 is so late? / He said, “Aww, they probably took off late / or they may have run into some turbulent weather and had to alter their course”

dat Felice Bryant, van het echtpaar Bryant dat de meeste liedjes van de Everly Brothers heeft geschreven en die bij de opnamen van dit liedje aanwezig was, alle vliegtuigmaatschappijen in Amerika ging bellen omdat ze er zeker van wou zijn dat er geen bestaand vluchtnummer 1203 was. Dit om onnodig leed te voorkomen.

everly brothers

Kortom anekdotes zat, maar ja ik ben er nog steeds niet aan toegekomen om zo’n verhaal te schrijven.

Blowing in the Wind

Afgelopen week las ik op verschillende internetsites een ANP-bericht dat een Engelse wetenschapper had ontdekt dat rondom zwarte gaten de wind een snelheid van 200 miljoen kilometer per uur kan bereiken, wat hetzelfde zou zijn als een orkaan van de categorie 77. Op NU.nl stond het bijvoorbeeld zo:

000 anp wind

Nu begrijp ik wel dat een wetenschapper een ronkend persbericht uitstuurt – hij moet tenslotte ook zijn onderzoeksubsidie veiligstellen – maar toch, het ANP had wel wat kritischer naar het bericht mogen kijken.

Het waait namelijk helemaal niet in de ruimte. Wind is een natuurlijke luchtbeweging van de atmosfeer. De wind ontstaat door horizontale luchtdrukverschillen. De ruimte, ook niet die rondom zwarte gaten, kent geen atmosfeer – laat staan luchtdrukverschillen –  dus het kan er niet waaien.  “De wind komt vandaag uit de richting Jupiter”. Wel zijn er quasars (“schijven van heet gas”) die met grote snelheid rondom zwarte gaten bewegen maar niet als gevolg van wind.

Ook die orkaan van de categorie 77 had te denken moeten geven. Dat is complete onzin. Ten aanzien van de windkracht zijn er twee bekende indelingen. De eerste is de windkracht volgens Beaufort, onderverdeeld in een schaal van 0 (stil) tot 12 (orkaankracht).

0 windkracht(De windkracht volgens Beaufort wordt bepaald uit het gemiddelde van de windsnelheid over tien minuten).  Klik op het plaatje voor een grotere weergave)

Daarnaast is er een indeling van orkanen in de klassen 1-5. Uit de wikipedia: 

“De schaal van Saffir-Simpson of Saffir-Simpson Hurricane Schaal is een classificatie die in de meteorologie wordt gehanteerd om orkanen naar hun kracht in te delen. Alle tropische cyclonen zijn gevaarlijk, maar sommige zijn gevaarlijker dan andere. Daarom is er een classificatie ontwikkeld om onderscheid te kunnen maken tussen bijvoorbeeld krachtige en verwoestende orkanen en om zich beter op de te verwachten schade te kunnen voorbereiden. […]

De schaal wordt gebruikt om een inschatting te maken van mogelijke schade wanneer de orkaan de kust bereikt. De schaal combineert te verwachten schade aan windsnelheid en stormvloed. Een orkaan van categorie 2, 3, 4 en 5 is respectievelijk 10, 50 100 en 250 maal zo verwoestend als een zwakke orkaan van categorie 1.”

 Kort samengevat ziet het orkaanplaatje er qua windsnelheid en te verwachten schade als volgt uit:

00windkracht

Voor een orkaan van categorie 5, de hoogste categorie, ziet het wind-  en stormvloedplaatje er volgens de Wikipedia als volgt uit.000 orkaanindeling

En voor de te verwachten schade – het andere criterium – geldt volgens de Wikipedia:

Categorie 5 is de hoogste categorie die een tropische cycloon kan krijgen op de Saffir-Simpson-schaal. Deze stormen veroorzaken totale dakbeschadiging op heel veel huizen en industriële gebouwen. Soms worden complete gebouwen al dan niet met utiliteitsvoorzieningen weg- of omvergeblazen. Instorting van grote daken en muren, vooral als ze weinig of geen interne ondersteuning hebben is gebruikelijk. Zeer zware en onherstelbare schade aan houtconstructies en totale vernietiging van mobiele en van plaatmateriaal gemaakte huizen is alom aanwezig.

Slecht enkele gebouwtypen zijn in staat om intact te overleven, en dan alleen maar als ze minstens 4 tot 8 km in het binnenland staan. Daartoe behoren kantoren, rijtjeshuizen, appartementencomplexen, en hotels die gebouwd zijn van beton of staal. Tevens kunnen publieke hoge betonnen parkeergarages met meerdere verdiepingen en huizen gemaakt van versterkte stenen of cementblokken met daken met een hoek minder dan 35 graden en geen enkel overhangend stuk de storm doorstaan (mits de ramen zijn gemaakt van orkaanbestendig veiligheidsglas of afgesloten zijn met rolluiken).

De stormvloedgolf veroorzaakt belangrijke schade aan de onderste verdiepingen van alle objecten langs de kust, en veel kustobjecten kunnen compleet met de grond gelijk gemaakt worden of gewoonweg weggespoeld worden door de vloed. Stormvloedschade kan ontstaan tot 2 à 3 kilometer in het binnenland met vloedgolven, afhankelijk van het terrein, tot 3 à 4 kilometer landinwaarts. Volledige evacuatie van bewoonde gebieden kan nodig zijn als de orkaan dichtbevolkte gebieden bedreigt.

Ik ben benieuwd welk schadecriterium de bedenker van orkaankracht 77 heeft opgesteld: “De aarde wordt compleet weggeblazen; check uw verzekeringspolis” waarschijnlijk. Misschien had het ANP iets kritischer naar het bericht moeten kijken.

Ik kan nog wel wat meer over de wind schrijven maar gezien het aantal lezers van dit blog is dat blazen in de wind.

bob dylan