Ampelmannetjes

In Berlijn en in de rest van het voormalige Oost-Duitsland heb je de ‘Ampelmännchen’. Dat zijn de figuurtjes die daar op de voetgangersstoplichten staan. Ze zijn in 1961 ontworpen door de Oost-Duitse verkeerspsycholoog Karl Pegla – hij overleed in 2009 op 82-jarige leeftijd.

ampelman 3  ampelman 1

De mannetjes moesten het verkeerslichtensysteem in de DDR veiliger maken. In tegenstelling tot de westerse stoplichtmannetjes maken de ampelmannetjes een veel vrolijker en energieker indruk. De mannetjes dragen zelfs een hoed. Het schijnt dat de ontwerper het idee voor deze hoed kreeg, nadat hij Walter Ulbricht, de toenmalige DDR-baas, op tv een strooien hoed zag dragen. Later fungeerden de mannetjes op tv in een kinderprogramma om de kinderen in Oost-Duitsland de verkeersregels te leren.

Na de hereniging van de beide Duislanden verdwenen de Ampelmannetjes echter langzaam maar zeker uit het Duitse verkeersbeeld. Ze maakten steeds vaker plaats voor de saaie West-Duitse figuurtjes.

ampelman 0

Dit tot ongenoegen van veel voormalige Oost-Duitsers. Er werd in 1996 zelfs een comité opgericht met de naam ‘Rettet die Ampelmännchen’. Het comité had succes. Dat kwam mede omdat het actiecomité de argumenten aan haar zijde had. Niet alleen was uit verkeersonderzoeken gebleken dat de Oost-Duitse mannetjes meer geschikt waren voor hun vak –  bij stoplichten met Ampelmannetjes gebeurden minder ongelukken dan bij de westerse stoplichten –  maar ook verschaften de Ampelmannetjes duizenden voormalige Oost-Duitse burgers werk.

Niet iedereen is overigens geschikt om als Ampelmannetje in een stoplicht te fungeren. Zo maakt onderstaand persoon er niks van.

ampelman 4

Je moet als Ampelmannetje natuurlijk wel goed binnen je frame blijven lopen.

Een deel van de Ampelmannetjes werd teruggeplaatst en ook verschenen er in diverse plaatsen in het westen Ampelmannetjes. Kon je bijvoorbeeld vroeger in Berlijn aan de hand van de Ampelmannetjes zien of je je in het voormalige West- of Oost-Berlijn bevond, tegenwoordig kan dat niet meer.

Het zijn overigens niet alleen meer mannetjes. Sinds 2004 zijn er bijvoorbeeld in Dresden, Zwickau en Fürstenwalde ook Ampelmädchen – met rokje en vlechtjes – te zien.

ampelmvrouw

Foto: Iago4096; Wikipedia

En in Ehrfurt regent het blijkbaar veel, gezien dit mannetje met paraplu

ampelman ehrfurt

Foto Michael Sander; Wikipedia

In Berlijn heeft het Ampelmannetje inmiddels een cultstatus bereikt. Je hebt er diverse winkels die allerlei spullen verkopen met de afbeelding van de mannetjes er op. Is dit nou een overwinning van het kapitalisme op het communisme of zegeviert hier toch stiekem het communistische ampelmannetje?

Overigens in Portugal ging men in 2014 bij een proef nog een stap verder dan het vrolijke Ampelmannetje. Om te zorgen dat men niet door het rode licht liep maar er naar bleef kijken, liet men het rode stoplichtmannetje dansen.

De proef was succesvol. 81% meer mensen bleef voor het stoplicht wachten.