Elders op mijn site ben ik bezig om een serie portretten te schrijven van mensen die belangrijk zijn geweest ten aanzien van de ontwikkeling van de computer.  Misschien ga ik nog wel eens een keer een boek hierover maken, wie weet.

Om er wat meer structuur in te brengen, heb ik nu een voorlopige lijst opgesteld van vijftig mensen die in dit overzicht zouden moeten voorkomen. Zie hier de vijftig mensen achter de computer die ik heb uitgekozen:

foto Bjørn Christian Tørrissen; WIkipedia

Ok, dit zijn ze niet. Hieronder staan de 50 mensen, waarbij ik heb aangegeven waarom ze in de lijst staan. Voor de mensen waarvan ik al een portret heb geschreven, geldt dat hun naam een link is naar hun ‘portret’.

Dit is de lijst:

1. NN; onbekend persoon; leefde ca. 20.000 jaar voor Christus; kerfde in de zogenaamde Ishango-beentjes – botten van een baviaan – streepjes, waardoor deze botten als telstokjes konden worden gebruikt.
2. NN; onbekende persoon; leefde ca 2.700 voor Christus; construeerde vermoedelijk ergens in Mesopotamië (hedendaags Zuidoost-Irak) de eerste abacus.
3. Euclides van Alexandrië, leefde omstreeks 300 v. Chr.; beschreef een methode waarmee je de grootste gemene deler van twee willekeurige getallen kan vinden, dit wordt wel beschouwd als het eerste algoritme.
4. Piṅgala; hij leefde vermoedelijk omstreeks 200 v. Chr.; zou als eerste het concept van binaire ‘getallen’ bedacht hebben.
5. Archimedes van Syracuse, 287 v.Chr. – 212 v.Chr. De grootste wiskundige, natuurkundige, ingenieur, uitvinder en sterrenkundige uit de oudheid.
6. NN; onbekend persoon; leefde vermoedelijk omstreeks 100 v. Chr.; bedacht alleen of samen met anderen ‘het mechanisme van Antikythera’, een apparaat bestaande uit verschillende lagen gegraveerde platen en tandwielen, dat informatie gaf over de stand van de zon, de maan en vier van de toen bekende planeten.
7. Hero van Alexandrië; ca 10 v. Chr. – 70 na Chr.; uitvinder en wiskundige; bedacht diverse mechanische appraten, waaronder zelfs een mechanisch drankautomaat die werkte op muntjes, een drankautomaat avant la lettre.
8. Zhang Heng; 78 – 139; bedacht een odometer waarmee de afgelegde afstand kan worden gemeten door het aantal omwentelingen van een wiel te tellen en dit aantal te vermenigvuldigen met de omtrek van dat wiel.
9. Ma Ju; 200 – 265; ontwierp de kompaswagen, een wagen dat een draaimechaniek bevatte dat reageerde op bewegingen van assen en dat daardoor altijd naar een bepaalde richting wees – meestal het zuiden – zonder gebruik te maken van een kompas.
10. Brahmagupta, 598 – 668; een Indiase wiskundige en astronoom, formuleerde als eerste wiskundige regels hoe om te gaan met het getal nul.
11. Muḥammad ibn Mūsā al-Khwārizmī; ca. 780 – ca. 850; wiskundige die onder andere het concept van een algoritme in de wiskunde bedacht; geldt daarmee als één van de grondleggers van de informatica.
12. De gebroeders Mūsā; ca. 800 – ca. 900; drie broers uit Iran die allerlei mechanische apparaten bedachten. De meesten hadden overigens geen enkel nut.
13. Gerbert van Aurillac (Paus Sylvester II), 946 – 1003; was niet alleen Paus van 999 tot 1003 maar ook wetenschapper; bedacht een mechanische klok en herintroduceerde de abacus met Arabische cijfers in Europa. Met zijn versie kon aanmerkelijk sneller gerekend worden dan voorheen.
14. Abu Rayhan al-Birun, 973 – 1048; één van de grootste wiskundige en astronomen van de oudheid, bedacht onder andere een mechanische maankalender.
15. Al-Zarqali, 1029 – 1087; instrumentenmaker en astronoom; bouwde onder andere de beroemde klok van Toledo; Koning Alphonso VI liet in 1135 deze klok uit elkaar halen om te kijken hoe deze werkte; niemand kon de klok daarna weer in elkaar zetten.
16. Al-Jazari, 1136-1206; een wiskundige, astronoom en uitvinder; bedacht allerlei mechanische systemen van pompen tot klokken.
17. Al-Kashi, 1380 – 1429; wiskundige die onder andere het systeem van decimale posities achter de komma bedacht.
18. Leonardo da Vinci; 1452 – 1519; vermoedelijk het grootste genie dat ooit heeft geleefd; in zijn Codex Madrid I staat een mechanisme afgebeeld dat hoogstwaarschijnlijk een bouwsteen was voor een mechanische rekenmachine.
19. John Napier, 1550 – 1617; bedacht een rekensysteem met ivoren staafjes als hulpmiddel en geldt als de bedenker van de logartime.
20. William Oughtred, 1574 – 1660; uitvinder van de rekenliniaal.
21. Wilhelm Schickard, 1592 – 1635; ontwierp op papier de eerste mechanische rekenmachine.
22. Richard Brathwait, 1588 – 1673; een Engelse dichter die niets met de ontwikkeling van computers van doen heeft, maar die in dit overzicht staat omdat hij de allereerste was die het woord ‘computer’ gebruikte en wel in zijn in 1613 verschenen boek ‘”The Yong Mans Gleanings’.
23. Blaisse Pascal, 1623 – 1662; bouwde de eerste werkende mechanische rekenmachine die kon optellen en aftrekken.
24. Gottfried Leibniz, 1646 – 1716; bedacht de eerste mechanische rekenmachine die niet alleen kon optellen en aftrekken maar ook kon vermenigvuldigen en delen.
25. Jean-Joseph Merlin, 1735 – 1803; automatenbouwer; zorgde voor een technische doorbraak in het bouwen van zeer verfijnde automaten.
26. Joseph-Marie Jacquard, 1752 – 1834; uitvinder van het programmeerbare weefgetouw, bedacht de eerste ponskaart.
27. Charles Babbage, 1791 – 1871; ontwierp (op papier) de eerste programmeerbare computer.
28. Ada Lovelace, 1815 – 1851; schreef een programma voor de machine van Babbage en wordt daarom gezien als wereld’s eerste software-programmeur.
29. Georg Scheutz, 1785 – 1873, bouwde een werkende rekenautomaat die allerlei tabellen kon produceren, de automaat was gebaseerd op een ontwerp van Charles Babbage.
30. George Boole, 1815 – 1864; bedacht een systeem met de logica-formules ‘And, ‘Or en ‘Not’ dat toegepast op een binair systeem de basis is van moderne computerprogramma’s.
31. Charles Xavier Thomas de Colmar, 1785 – 1870; vervaardigde de eerste mechanische rekenmachine die commercieel op de markt werd gebracht.
32. James Ritty, 1836 – 1937; een salooneigenaar die een kasregister voor zijn café bedacht; zette een bedrijf op om deze apparaten te produceren. Dit zou later uitgroeien tot de computergigant NRC.
33. Herman Hollerith, 1860-1929; introduceerde een type ponskaart om grote hoeveelheden gegevens te kunnen verwerken. Hij richtte een bedrijf op dat later met vier andere bedrijven zou fuseren. Dit fusiebedrijf zou later als IBM de geschiedenis zou ingaan.
34. Dorr Felt; 1862 – 1930; bedacht de eerste mechanische rekenmachine die gebruik maakte van druktoetsen.
35. Konrad Zuse, 1910 – 1998; ontwierp als eerste een programmeerbare moderne computer.
36. John von Neumann, 1903 – 1957; hij geldt als één van de belangrijkste grondleggers van de moderne computerarchitectuur.
37. Alan Turing; 1912 – 1954; computerpionier en informaticus, gold als de vader van de theoretische computerkunde en kunstmatige intelligentie.
38. John Atanasoff, 1903 –1995; bedacht het ontwerp voor de eerste elektronische digitale computer. De meningen of dit inderdaad zo was, zijn verdeeld maar in 1973 kende een Amerikaanse rechter het belangrijkste patent aan hem toe.
39. John Eckart; 1919 – 1995; ontwierp samen met John Mauchly de Eniac-computer, die wordt gezien als de eerste goed werkende elektronische digitale computer. Hij verloor echter een juridisch strijd over het belangrijkste patent. Over zijn ‘concurrent’ Atanasoff zei Eckart: “He never really got anything to work”.
40. Tommy Flowers, 1905 – 1998, bouwde de eerste programmeerbare elektronische computer
41. Howard Aiken, 1900 –1973; was de hoofdingenieur achter IBM’s Harvard Mark I-computer. De machine was mede gebaseerd op de honderd jaar oude ideeën van Charles Babbage. De computer werd ingezet bij het Manhatten-project dat leidde tot de eerste atoombom.
42. Grace Hopper 1906 – 1992, was een pionier op het gebied van computertalen zoals Cobol. Geldt ook als de bedenker van het woord ‘bug’ voor een fout in een programma.
43. William Hewlett, 1913-2001, startte samen met zijn vriend David Packard in 1939 in een garage in Palo Alto een bedrijfje dat zou uitgroeien tot de computergigant Hewlett-Parckard. HP geldt als het eerste computerbedrijf dat ontstond in Silicon Valley.
44. Pier Perotto, 1930 – 2002; stond in 1965 aan het hoofd van een team bij Olivetti dat de ‘Programma 101’ op de markt bracht. Dit apparaat geldt als werelds eerste personal computer c.q. dektop computer.
45. Douglas Carl Engelbart, 1925 – 2013; hield zich vooral bezig met de interactie tussen een computer en een mens, wat onder andere leidde tot zijn uitvinding van de computermuis.
46. Robert Taylor, 1932 – 2017; was verantwoordelijk was voor de ontwikkeling van ARPANET, dat als voorloper wordt gezien van het internet. Was later bij Xerox verantwoordelijk voor de ontwikkeling van de pc.
47. Bill Moggridge, 1943 – 2012; industrieel ontwerper die wordt gezien als “de uitvinder” van de laptop.
48. Bill Gates, 1955 – heden; stichtte samen met Paul Allen Microsoft, het bedrijf dat in 1980 het besturingsprogramma voor de IBM-pc ontwikkelde. Microsoft zou uitgroeien tot de grootste softwarebedrijf ter wereld.
49. Steve Wozniak, 1950 – heden; richtte samen met Steve Jobs Apple op, was de technische man achter het ontwerp van het besturingssysteem en de hardware van de Apple I en de Apple II.
50. Harvey Ball, 1921 – 2001; het meest gebruikte niet-alfanumeriek computerteken is de smiley. Het was Harvey Ball die dit teken bedacht.