Heeft u enig idee wat dit is?

Het is een foto uit 1928 van een schaal die de Schotse arts-bacterioloog Alexander Fleming gebruikte om tijdens een onderzoek enkele testen te doen.

Fleming was in 1928 bezig met een onderzoek naar de Staphylococcus aureus, een bacterie die allerlei ontstekingen kan veroorzaken. Terwijl hij hiermee bezig was, zag Fleming op een ochtend – 28 september 1928 om precies te zijn – op zijn schaaltje  een schimmel die daar per ongeluk op was beland. Rondom deze schimmel waren een hoop bacteriën verdwenen.  De schimmel bleek een stof af te scheiden, door Fleming ‘penicilline’ genoemd, die de bacteriën in zijn omgeving doodde.

Het zou overigens nog tot begin jaren veertig duren voordat penicilline als geneesmiddel op de markt kwam, maar toen werd het ook massaal gebruikt. Zie bijvoorbeeld deze opmerkelijke advertentie.

Advertentie uit 1944

Wist u overigens dat de schimmels die sinaasappels groen kleuren, kazen blauwe aderen geven of appels bruin laten wegrotten, ook behoren tot het geslacht Penicillium. Deze wijsheid en nog veel meer interessante feitjes over schimmels – “De oranje gekleurde schimmel Penicillium maximae is vernoemd naar onze Koningin Maxima. De hele koninklijke familie heeft inmiddels een schimmel op naam, zo is er een P. vanoranjei, P. amaliae, P. alexiae en een P. arianeae.”-  kunt u nalezen in dit interessante artikel op Kennislink.

Daar zult u overigens de foto met het schaaltje niet aantreffen. Ik moet namelijk even opbiechten dat op de foto geen schimmels te zien zijn, maar spelden op een landkaart van Europa.

Zie hier een uitvergroting.

Ik zag deze foto van de week op een tentoonstelling over de geschiedenis van de  ANWB in de winkel in het hoofdkantoor van de ANWB in Den Haag. Eerst dacht ik dat het een beschimmelde landkaart was – vandaar dat ik bij de foto aan Fleming en zijn penicilline  moest denken – maar toen ik het onderschrift las, bleek het een landkaart van Europa uit begin jaren zestig te zijn waarop allerlei spelden waren geprikt.

Elke speld bleek een oproep van een automobilist naar de alarmcentrale voor te stellen. Je kan zo heel mooi zien naar welke landen men in die tijd op vakantie ging. Hoewel, dat hoeft natuurlijk niet zo te zijn. Het kan bijvoorbeeld ook zo zijn dat de mensen met de betere auto’s – die de alarmcentrale niet nodig hadden – naar andere landen op vakantie gingen dan de mensen met auto’s die wat gammeler waren en die daarom wat dichter bij huis bleven.

En het kan ook nog eens allemaal toeval zijn, net zoals de ontdekking van penicilline.