Uitverkoop

Vroeger was er twee keer per jaar uitverkoop. Mensen zaten soms de avond er voor al bij winkels op de stoep, niet alleen bij dure elektronicazaken maar ook bij voorbeeld bij een lampenwinkel (Iedere klant kan slechts 2 artikelen kopen’).

uitverkoop 314 januari 1961; foto Hugo van Gelderen; Anefo; Nationaal Archief

Tegenwoordig is het één doorlopende uitverkoop. Overal zie je in etalages posters met aanbiedingen hangen. Maar de tijd dat er gewoon “korting 10%’ op stond ligt al ver achter ons. Soms moet je zelf eerst gaan rekenen hoeveel korting je krijgt. Van de week liep ik door de Spuistraat in Den Haag. Binnen tien meter zag ik daar de volgende posters.

actie 2

De helft van de helft dus. Dat is dus 25% of te wel 75% korting. Of ik kan niet rekenen of iemand is vergeten die poster van 50% korting weg te halen. Verwarrend.

Bij deze dacht ik even dat als je drie producten tegelijk kocht, dat je ze dan gratis mocht meenemen. Eem misverstand.

actie 3

En in deze zaak golden er allerlei voorwaarden om de korting te krijgen:

actie 1Bi

Je kreeg dus 20% extra korting – boven op wat? – op één artikel naar keuze, mits je dat artikel die dag kocht voor 14.00 uur en je in bezit was van een ‘geactiveerde Jouw extra voordeel kaart’.  – die rare hoofdletter J van Jouw heb ik gewoon overgenomen, evenals die spatie in ‘voordeel kaart’.

En oh ja, een aantal producten was uitgesloten van deze aanbieding. Die stonden vermeld in de heel kleine lettertjes (als u goed kijkt, dan kunt u ze onder op de poster zien staan.) Ik heb ze even voor u bestudeerd. Het betrof ongeveer het hele assortiment van de winkel, plus dat van de winkels ernaast.

Nee, neem dan vroeger. Gewoon ‘Verkoop tegen iedere prijs!” ‘Knalkoopjes’  en ‘Hier is geld te verdienen’.  Dan wist je tenminste waar je aan toe was.

uitverkoop 4Amsterdam 7 januari 1958; foto Eric Koch; Anefo; Nationaal Archief

En bedrijven deden ook niet aan uitsluiten van producten. Daar gingen ze overigens best ver in. Neem de KLM in 1961. Die deed niet alleen de vliegtickets in de uitverkoop maar ook de vliegtuigen zelf.

uitverkoopVraag niet hoe het kan, maar profiteer er van!; foto Jac de NIjs; Anefo; Nationaal Archief

Overigens de foto die mij het meest intrigeerde van de zoekresultaten die ik kreeg toen ik op de site van het Nationaal Archief zocht met de zoekterm ‘uitverkoop’ was deze.

uitverkoop 2Datum 2 januari 1953; Foto J.D. Noske; Anefo; Nationaal Archief; 

De beschrijving bij de foto luidt: ‘Uitverkoop. Man voor etalage van C&A’. 

Ik zie hier direct een tragisch verhaal in. Een arm gezin – man, vrouw en een ziek kind. Ze hebben helemaal geen geld en moeten elk dubbeltje drie keer omdraaien om de ziektekosten van het kind, een meisje, te kunnen betalen. De man bezorgt ’s morgens een ochtendkrant, werkt overdag tegen een karig loon op een kantoor waar hij een vreselijk vervelende baas heeft. Als hij ’s avonds thuis komt, gaat hij eerst nog de avondkrant bezorgen. Maar hij blijft blijmoedig. De vrouw, handig met draad en naald, die overdag herstelwerk voor de hele buurt doet, maakt ondertussen het eten klaar. Veel goedkope stamppotten.

De vrouw heeft al drie jaar geen nieuwe kleren gekocht. De man droomt er van om een keer voor zijn vrouw een nieuwe jurk te kopen. En onder deze omstandigheden zien we hem voor de etalage van C&A staan. Koopt hij een jurk of niet …………

Spoiler alert. We verplaatsen ons nu 66 jaar in de tijd. Een Nederlandse vrouw ontruimt in een verzorgingstehuis de kamer van haar zojuist op 90-jarige leeftijd overleden moeder. In de kast treft ze een ruitjesjurk aan. “Die mag nooit weg” had haar moeder altijd gezegd. “Het is de jurk die ik van pap heb gekregen. We hebben er toen nog vreselijk ruzie over gehad maar pap – hij is tien jaar eerder overleden – weigerde hem terug te brengen.”  Een traantje biggelt over haar wangen.