Rondom kerst zie je heel vaak de Sound of Music voorbij komen. Vanavond zijn bij voorbeeld de belevenissen van de familie Von Trapp te zien op Net 5. In de tijd dat ik nog het nutteloze kennisparadijs voor de Volkskrant schreef, heb ik ook een aantal keer over deze zingende familie geschreven.

In de column getiteld ‘Ballonvaart met grote gevolgen’, een column vol met nutteloze kennis, komt kapitein Von Trapp aan het einde van de column ook even opdraven.

“In 1873 zagen de verbaasde bemanningsleden van de Engelse visserboot Grand Charge hoe vlak voor de kust van Noorwegen een luchtballon in zee plonsde. Aan boord bevonden zich Jules Duruof en zijn vrouw Caroline. Drie dagen eerder waren deze vanuit Calais opgestegen in een poging om per luchtballon het Kanaal vanuit Frankrijk naar Engeland over te steken. Boven zee bleek de wind anders te staan dan gedacht en drie dagen lang waaiden ze over de Noordzee richting Noorwegen.

De Duruof’s werden gered en terug in Frankrijk kregen ze een heldenontvangst. Duruof was populair. Drie jaar eerder was hij bekend geworden als ‘De Aëronaut van Parijs’. In 1870 brak de Frans – Duitse oorlog uit. In september was Parijs helemaal omsingeld door de Duitsers. Niemand kon de stad in of uit. Omdat de stad helemaal was afgesloten kon ook de post niet op een normale manier Parijs verlaten. Wel met een bijzonder transportmiddel: de luchtballon.

Julus Duruof was de eerste aëronaut die het luchtruim koos. Samen met 125 kg post steeg hij in de vroege ochtend van 23 september 1870 op vanaf Montmartre. De slaperige Duitsers zagen tot hun verbazing een ballon over hun linies heen vliegen, te hoog voor hun geschut. Boven het vijandelijke kamp strooide Duruof kwistig met zijn visitekaartje. Honderd kilometer verderop zette hij de ballon veilig aan de grond. De post werd via de normale weg verder bezorgd.

Nadat op deze wijze drie succesvolle ballonvluchten vanuit Parijs waren gemaakt, ging met de vierde vlucht de Franse minister van binnenlandse zaken, Leon Gambetta, mee, Hij wou zich bij de rest van de Franse regering voegen die zich in Tours bevond. De ballon vloog echter te laag, binnen het bereik van de Duitse geweren. Eén kogel schampte de hand van Gambetta maar uiteindelijk passeerde ook hij veilig en wel de Duitse linies. Na een moeizame landing, de mand belandde in een grote boom, voegde hij zich bij de rest van de Franse regering en nam het voortouw in de strijd tegen de Duitsers. Nadat de oorlog was afgelopen stond Gambetta aan de wieg van de Derde Franse Republiek.

Vanwege deze verdiensten werd na zijn overlijden een Frans oorlogsschip naar hem genoemd. Deze Gambetta, een kruiser, voer niet onder een gelukkig gesternte. Tijdens de Eerste Wereldoorlog werd ze op 27 april 1915 in de Middellandse Zee door een torpedo getroffen. Die was afgevuurd door de Oostenrijkse onderzeeboot U5. Binnen tien minuten zonk de Gambetta, 684 bemanningsleden kwamen om het leven.

De kapitein van de Oostenrijkse onderzeeër was een zekere Georg von Trapp. Deze had in dienst van de Oostenrijkse marine al veel gevaar doorstaan, zoals een typhoon in de Straat van Formosa en de Boksersopstand in China van 1900. Het tot zinken brengen van de Gambetta werd in Oostenrijk luid bejubeld. Georg von Trapp werd een oorlogsheld. Hij kreeg de baronstitel en in Oostenrijk kon men ansichtkaarten met zijn foto en de U5 erop kopen.

Georg von Trapp was in 1911 getrouwd met de Engelse Agathe Whitehead, kleindochter van Robert Whitehead, de uitvinder van de torpedo. Samen kregen ze zeven kinderen. In 1922 overleed zij op 32-jarige leeftijd aan de gevolgen van roodvonk. Later zou Georg von Trapp bekend worden als de zingende kapitein (‘a captain with seven children’) uit de legendarische film ’The Sound of Music’.

De man staande op deze onderzeeboot is de werkelijk kapitein von Trapp.

Ook in een column over filmfoutjes komt de Sound of Music voor. Zie hieronder deze column met aan het begin en aan het einde filmfoutjes uit de Sound of Music.

“De film ‘The Sound of Music’ uit 1965 is gebaseerd op de levensgeschiedenis van de familie Von Trapp. De film eindigt met de scène waarin de hoofdpersonen, de kapitein, Maria en de zeven kinderen van de kapitein uit zijn eerste huwelijk, lopend over een berg, Oostenrijk ontvluchten voor de Duitsers. Dat een film ‘based on a true story’ is, wil nog niet zeggen dat elke scène exact de werkelijkheid weergeeft. Op het moment van hun vlucht hadden de kapitein en Maria (in het echt heette zij Gustl) namelijk samen ook nog twee kinderen en was zij zwanger van haar derde. Dit gegeven paste echter niet in het verhaal en deze kinderen komen in de film niet voor.”

De werkelijke kapitein Von Trapp en de werkelijke Maria von Trapp

Onjuistheden in films die gebaseerd zijn op waar gebeurde verhalen of een historische gebeurtenis komen vaker voor. Soms gebeurt het per ongeluk. In de film ‘Troy’ is voor de oplettende kijker bij één van de scènes heel even, in een hoekje van het beeld, een verkeersvliegtuig te zien dat hoog over vliegt. Geen wonder dat de Trojanen schrokken en het paard naar binnen haalden.

Soms gebeurt het uit slordigheid. Zowel in ‘Ben Hur’ als in de ‘Tien Geboden’ komt de klassieke fout voor dat één van de acteurs een horloge draagt. In de film ‘Gladiator’ zijn per ongeluk in een paardenstalscène de benen te zien van een filmmedewerker. Dat zou niet zo erg zijn ware het niet hij een spijkerbroek draagt.

In de film ’Alexander’ uit 2004 liet regisseur Oliver Stone de destijds 77-jarige Christopher Plummer – de kapitein uit the Sound of Music – de rol van Aristoteles spelen. Hele generaties scholieren zullen nu in hun op deze film gebaseerde werkstukken schrijven dat Alexander de Grote werd bijgestaan door de wijze oude Aristoteles. Wijs was hij wel maar niet oud. In werkelijkheid was Aristoteles veertig toen hij zich met de opvoeding van Alexander ging bemoeien.

Soms ontstaan filmfouten doordat de scènes niet in dezelfde volgorde worden opgenomen als waarin ze in de film te zien zijn. Zo komt er in de film ‘Spider-Man’ een scène voor waarin de held twee schurken door een raam gooit, vervolgens het gevecht aan gaat met nog twee schurken en als ook dat gewonnen is, komt het raam weer eventjes in beeld. Helemaal heel.

Ook vergist de scenarioschrijver zich wel eens in de datum van een bepaalde gebeurtenis. De film ‘Titanic’ (over de scheepsramp uit 1912) zit vol met dat soort foutjes. Zo dreigt hoofdpersoon Rose (Kate Winslet) in het begin van de film in het water te springen. Om haar te kalmeren vertelt de andere hoofdpersoon Jack (Leonardo DiCaprio) over het koude water van Lake Wissota. Dat is opmerkelijk want het meer ontstond pas in 1918 dankzij een stuwdam in de Chippewa River.

Verderop in de film vertelt Rose over theorieën, die Sigmund Freud pas in 1920 zou publiceren en worden er in de film filtersigaretten gerookt. Die bestonden in 1912 nog niet. Het digitale horloge dat een van de passagiers in de reddingsboten draagt evenmin. Aan het einde van de film ziet Rose het verlichte Vrijheidsbeeld, met een goudkleurige fakkel. Het Vrijheidsbeeld was in 1912 niet verlicht en de fakkel was toen grijs. Pas in 1986 werd de vlam goudkleurig geschilderd.

Nog even over de slotscène van de Sound of Music, in de film loopt de familie Von Trapp over de bergen bij Salzburg om zo de Duitsers te ontvluchten. Dat zou niet verstandig geweest zijn. De enige begaanbare bergpas vanuit Salzburg komt namelijk in Duitsland uit. In werkelijkheid nam het gezin dan ook de trein naar Italië.”

Kijk, krijgt u zomaar twee columns voor de prijs van één. U moet maar denken, het is bijna kerstmis.  Het is de kerstgedachte om iets extra’s voor anderen te doen.