Nog even terug komend op dat in- en uit zoomen van foto’s uit mijn vorige blogpost. Door in te zoomen op bepaalde delen van foto’s kan je van min of meer mislukte foto’s toch nog goed geslaagde foto’s maken. Enige voorbeelden aan de hand van enkele foto’s die ik vorig jaar heb gemaakt met prinsjesdag. Neem deze foto.

Niet echt een meesterwerk. Maar zoom je in op alleen de bouwvakkers – zij waren de reden dat ik deze foto nam – en laat je de rest weg, dan wordt het al een stuk beter. Dan krijg je dit.

Nu is het opeens een Edgar Hopper-achtige foto. Voor degene die Edgar Hopper niet kennen, dat was een Amerikaanse schilder die vaak gewone mensen in een dagelijkse omgeving schilderde. Zijn beroemdste werk is ‘Nighthawks’ uit 1942.

Ok, die is wel een tikje beter dan mijn foto, maar dan vergelijken we wel zijn beste schilderij met één van mijn mindere foto’s.

Nog een voorbeeld: neem deze mensen op de tribune.

Ook een foto waar ik niet snel een prijs mee zal winnen. Maar zoom ik heel erg in op de vrouw linksonder, dan wordt het opeens een Vermeer-achtig vrouw met haar rode lippen en oorbel.

Twee keer Vermeer en één keer Van Neck.

Maar nu gaan we nog een stapje verder. Neem deze twee foto’s.

Er was een grote groep schoolkinderen in klederdracht. In afwachting van de Gouden Koets zaten ze op de grond te wachten. De jongens bij de jongens en de meisjes bij de meisjes. Beide foto’s zijn het niet. Maar combineren we deze twee foto’s tot één foto en laten we wat kinderen weg, dan krijg je dit.

Nu wordt het opeens een veel betere foto met de jongen links die naar de meisjes kijkt en zich afvraagt of het meisje rechts naar hem kijkt of niet. Maar we zijn hier echter wel een grens overgegaan. Dit is een foto met een luchtje en wel een verkeerd luchtje. Het geeft in tegenstelling tot de twee eerste foto’s waar ik alleen ingezoomd heb, namelijk een situatie weer die zich nooit heeft voorgedaan. Of zoals het tegenwoordig heet: Fake News!

p.s. dat de foto fake news is, kan je zien aan de persoon waarvan je de benen kan zien tussen de jongen links en het meisje er naast. Die persoon heeft twee linkerbenen en geen rechterbeen.

Enig idee wat mijn bovenstaande kunstwerk voorstelt? Tip: ik heb het een beetje geschilderd in de stijl van het kubisme.

Dit is hetzelfde onderwerp. Alleen deze keer heb ik het wat meer geschilderd in de stijl van het impressionisme

Bij deze besloot ik er wat kleur aan toe te voegen. Een tikje spannend paars om de bovenkant wat te accentueren.

Ok, ik zal het maar gewoon toegeven. Het is steeds dezelfde foto van velden met hyacinten niet zo ver hier vandaan; alleen steeds verder uitgezoomd. Zie de foto hieronder.

En nog wat verder uitgezoomd:

Die gele bloemen zijn overigens narcissen. Gele hyacinten bestaan niet.

Dit is de originele foto. Niet direct een prijswinnende foto. Wel hangt er een luchtje aan: hyacintenlucht om precies te zijn. Ruikt lekker overigens.

Uit de serie moderne kunst: ‘Vage koe met hyacinten en narcissen‘

Herstel, de koe is natuurlijk niet vaag, de foto is vaag.

Eergisteren zijn we met de oudste dochter naar het museum Beelden aan Zee in Scheveningen geweest. Er was daar een tentoonstelling met beelden van Picasso. Er waren een paar beelden uit de categorie “Kleine Pablo heeft goed zijn best gedaan”, zoals bijvoorbeeld deze voetballer.

Maar er  waren ook best veel beelden, vooral zijn vazen, die ik wel mooi vond.

Al met al kan ik de tentoonstelling wel aanraden,  De tentoonstelling duurt tot 5 maart.

Oh ja, ik ben ook nog even met Picasso op de foto gegaan. Zie hier Picasso, bescheiden op de achtergrond, en ik, wat meer prominent op de voorgrond.

Uit de serie vlakverdelingen: ‘Vele kleine vlakjes maken samen één groot mooi vlak”

Het betreft hier een tweeduizend jaar oud portret van een meisje uit Pompeii. (Afbeelding zoals wij die vorig jaar zagen in het Nationaal Archeologisch Museum in Napels). Let bijvoorbeeld eens op de kleine vlakjes die samen de mond vormen.

Uit de serie vlakverdelingen:

Op de foto, getiteld ‘Ongemakkelijke vlakverdeling nr. 15’, is een deurrooster met bladeren te zien.

Uit de Wikipedia:

“Vlakverdeling of beeldopbouw is een voor de beeldende kunst en de fotografie belangrijke term. Het is een nadere omschrijving van compositie waarbij het gaat om een bepaalde indeling van het beeldvlak en de onderlinge samenhang van de samenstellende delen. […]. Afhankelijk van de stroming of school kan de vlakverdeling statisch of dynamisch, polychroom of monochroom zijn en licht of donker. Met het opkomen van de abstracte kunst is het belang van vlakverdeling toegenomen, aangezien bij abstracte kunst het figuratie element geen rol speelt en er enkel aandacht is voor compositie.”

Op mijn foto, getiteld ‘Ongemakkelijke vlakverdeling nr. 6’, is de spoorrails Den Haag – Leiden te zien.

Afgelopen woensdag waren wij in Amsterdam. We zijn ook nog even langs de voorwerpen van het lichtfestival gelopen. Dit zijn wij, afgebeeld op één van de kunstwerken

Voor wie ons niet direct herkent, ik sta links op deze foto, Marianne in het midden. Het is een soort hittekaart.

Zie hieronder nog een aantal andere voorwerpen, zoals die op verschillende plaatsen in de stad stonden of in het water dreven.

Een aantal kunstwerken had hetzelfde basisidee, namelijk dat de kleuren veranderden. Zie bijvoorbeeld deze tulpen in de Herengracht.

Dat trucje van die veranderende kleuren dat kende ik al. Almelo is er beroemd mee geworden. Amsterdam heeft het nu dus ook:  “Een tulp springt op rood, een ander weer op groen. In Amsterdam is altijd wat te doen.”

Het leven is soms keuzes maken. Neem dit blog, elke keer moet ik weer een keuze maken waarover ik zal schrijven. Ik heb niet echt een thema. Ik schrijf over van alles en nog wat. (Dat ‘en nog wat’ is uiteraard een volkomen overbodige toevoeging want wat is er meer dan alles?) Er is zoveel te schrijven. Ik moet dus keuzes maken waar over ik schrijf. Keuzes, keuzes, keuzes.

Ik ben niet de enige die keuzes moet maken.  Neem de schilder Willem van Haecht. In 1630 moest hij een keuze maken ten aanzien van het onderwerp van zijn schilderij. Hij kon niet kiezen en tja, dan krijg je dit.

Ik tel meer dan veertig verschillende schilderijen op dit ene schilderij. Dat krijg je er van als je niet kan kiezen wat je wilt schilderen. Het schilderij is te zien in het Mauritshuis in Den Haag.

In het Mauritshuis in Den Haag is momenteel een tentoonstelling te zien met schilderijen uit de collectie van het Engelse koningshuis. Het betreft hier 22 genrestukken van Hollandse meesters uit de Gouden Eeuw. Nu hoeft u niet bang te zijn dat er tijdelijk allemaal kale plekken met spijkers in de muren van de Engelse paleizen te zien zijn, want de Royal Collection bestaat uit meer dan 1 miljoen voorwerpen, waaronder 7.000 schilderijen, 30.000 aquarellen en tekeningen – alleen al van Leonardo da Vinci hebben ze 600 tekeningen –  en meer dan 450.000 foto’s. Daar moet toch wel wat tussen zitten om tijdelijk op te hangen.

De reden dat ik de tentoonstelling bezocht was dat het schilderij ‘Dame aan het virginaal met een heer’ (‘De muziekles’) van Johannes Vermeer er ook te zien was en als zelfbenoemd Vermeer-kenner moest ik dat schilderij natuurlijk in levende lijve zien.

Nu moet ik heel eerlijk zeggen dat ik een ander schilderij op de tentoonstelling mooier vond en wel  ‘Een binnenplaats in Delft bij avond: Vrouw aan het spinnewiel’, een schilderij uit 1657 van Pieter de Hoogh.

Met het afgebeelde tafereel is iets bijzonders aan de hand. Er klopt iets niet. Kijkt u maar even goed. Ik verklap het straks. Eerst wil ik nog even dit schilderij laten zien van Gerrit Dou uit 1646. Het is getiteld “Meisje dat uien hakt’ en inderdaad je ziet een meisje dat uien hakt.

Maar wat u vast niet weet  – en ik dankzij het informatiebordje naast het schilderij wel –  dat het schilderij vol symboliek zit. Ik citeer even het informatiebordje: “Dou presenteert hier een meisje dat uien snijdt in een grote bak. Uien werden gezien als lustopwekkend voedsel. Een parmantig jongetje houdt voor de duidelijkheid nog een ui op. En ook andere details lijken dubbelzinnig bedoelde, zoals de dode patrijs: vogelen was een synoniem voor geslachtsgemeenschap. Toch lijkt het meisje zich van geen kwaad bewust, wat haar misschien nog wel begeerlijker maakt.” Zo, deze symboliek had u er vast niet in herkend en ook ik, als zelfbenoemd uienexpert, kijk nu heel anders tegen uien aan.

Maar goed, nog even terug naar het schilderij van Pieter de Hoogh. Als u kijkt naar de voeten van het staande meisje, dan ziet u daar links van een schaduw van een schoorsteen. Als u echter kijkt naar het huis rechts dan ontbreekt daar een schoorsteen. Vermoedelijk heeft de Hoogh er eerst wel een schoorsteen geschilderd maar hem later weer verwijderd. De schaduw liet hij echter staan.

Albert Heijn verkoopt scheurbrood.

Ik heb eerlijk gezegd geen flauw idee wat het is en ik kan het ook niet zien, want het schap is leeg – wat me doet vermoeden dat het iets Russisch is, want daar had je vroeger ook vaak lege schappen (totdat Poetin met zijn ‘Make Russia Great Again’ begon).

Ik weet niet hoe het bij u zit, maar als ik iets als ‘scheurbrood’ lees dan moet ik onweerstaanbaar denken aan Kees van Kooten en Wim de Bie, die in hun rol als Jacobse en Van Es bij een bejaarde dame een tuin winterklaar kwamen maken. Ze waren er nog maar net op tijd bij want er was sprake van scheurgras. Voor wie dat nog een keertje terug wilt zien, die kan hier terecht.

p.s. de oudere vrouw wiens tuin “winterklaar” wordt gemaakt, werd gespeeld door Van Kooten’s eigen moeder.

Geheel onverwachts is het Tweede Straatje van Vermeer terug gevonden! Bij een verbouwing van een  huis aan de Vlamingstraat in Delft kwam het tevoorschijn achter een schot op de vliering van het huis. De eigenaar van het pand die anoniem wenst te blijven verklaarde geen idee te hebben hoe het schilderij daar terecht is gekomen. Opmerkelijk detail: het schilderij is terug gevonden op ongeveer 500 meter van de plaats waar het ooit door Vermeer is geschilderd.

In eerste instantie werd het schilderij door de eigenaar niet herkend als een Vermeer, maar toen hij het voorlegde aan Harm Buitenbeen, de eigenaar van kunsthandel ‘De Gouden Eeuw’ uit Delft, nam het verhaal een onverwachte wending. Buitenbeen meende de penseeltrekken van Vermeer te herkennen en nam daarop contact op met de kunsthistorica Bregje Frysia-Vermegeren, de grote Vermeerkenner uit Leeuwarden, die onlangs nog voor de Bibliotheek van Leeuwarden een grote tentoonstelling organiseerde met boeken die over Vermeer zijn verschenen.

 “Wauw!” was de reactie van de 75-jarige emeritus-professor toen zij het schilderij voor het eerst zag. “Ik herkende het direct als een Vermeer. Dezelfde opbouw als het andere straatje. Dezelfde penseelvoering. En er zijn zelfs dezelfde figuren te zien die staan afgebeeld op het eerste Straatje van Vermeer. Ik vermoed dan ook dat dit schilderij een voorstudie van dat werk is. Ongelooflijk dat het schilderij na al die eeuwen op zolder nog in zo’n goede staat verkeert.” aldus de opgetogen Bregje Frysia-Vermegeren.

Het terug gevonden Tweede Straatje van Vermeer.

Het eerste Straatje van Vermeer dat in het Rijksmuseum in Amsterdam hangt.

Gevraagd naar een reactie op de vondst verklaarde het Rijksmuseum dat het geen schilderij van Vermeer kan zijn. Een van de argumenten van het museum is dat er in het schilderij geen ontwikkeling zit ten opzichte van het andere schilderij. Gevraagd naar een reactie hierop verklaarde mevrouw Bregje Frysia-Vermegeren dat het museum geen monopolie op expertise heeft en dat haar mening ook een feit is.

Wat er verder met het schilderij gaat gebeuren is onbekend. Vooralsnog wordt het schilderij niet te koop aangeboden. Wel worden er posters van het schilderij gemaakt zodat het publiek wereldwijd van dit herontdekte schilderij kan genieten.

p.s. voor wie denkt waarom heb ik hier niks eerder over gelezen – primeur voor mij! – misschien komt dat doordat de vondst van het Tweede Straatje van Vermeer is ondergesneeuwd in de nieuwsberichten over de vondst van een teruggevonden schetsboek dat van Van Gogh zou zijn. De echtheid daarvan wordt echter bestreden door de experts van het Van Gogh Museum (en ik moet zeggen die zouden wel eens helemaal gelijk kunnen hebben.)

Vorige week zijn we naar het Teylersmuseum in Haarlem geweest. Godfried Bomans schreef ooit eens over dit museum. “Hier komt geen sterveling. De laatste bezoeker dateert van 4 september 1928 en de huidige directeur weet zich de gebeurtenis nog zeer wel te herinneren” – dit citaat heeft het museum overigens met de nodige zelfspot op hun eigen site staan. Godfried Bomans kwam er overigens graag en ook ik vind het een mooi museum.

Het is een museum voor de kunst en de wetenschap, opgericht in 1784 uit de nalatenschap van Pieter Teyler van der Hulst , een Haarlemse laken- en zijdekoopman, tevens bankier. Het museum is eigenlijk een museum an sich. Het lijkt er wel op of er sinds 1784 niet veel meer aan de inrichting is gedaan. Je hebt er vitrinekasten vol met oude fossielen – dat oud is wellicht dubbelop, een fossiel is natuurlijk sowieso oud.

Bij deze vitrinekast moesten we even voorover op het glas leunen om te kunnen lezen wat er op het papiertje stond dat bovenaan op het glas was geplakt.

Dit dus.

Ook hebben ze een unieke verzameling oude wetenschappelijke apparaten uit de achttiende en negentiende eeuw.

Een  batterij Leidse flessen uit 1789.

De bank van Ampère uit 1892

Het museum heeft ook een moderne zaal waar regelmatig wisseltentoonstellingen zijn. Deze keer betrof het een tentoonstelling van schilderijen van Jan Weissenbruch (1822-1880). Hij wordt wel de Vermeer van de negentiende eeuw genoemd. Onder andere dit schilderij was er te zien.

Het is een gezicht op de Vliet in Leidsendam. Links is nog net de Peperbus te zien. Nu had Jan Weisenbruch de gewoonte om weliswaar realistisch te schilderen maar als het hem wat beter uitkwam om de voorstelling wat aan te passen. Zo maakte hij straten breder dan dat ze werkelijk waren, liet kerken opeens tevoorschijn komen of verdwijnen en voegde soms voorwerpen zoals standbeelden toe op plaatsen waar ze niet stonden. Nu ken ik deze plek en tot op de dag van vandaag is de Vliet een grotendeels recht kanaal, ooit gegraven door de Romeinen. Dus of er in de negentiende eeuw bij Leidschendam een bocht in de Vliet heeft gezeten? Het kan maar ik waag het te betwijfelen. Maar het is wel een mooi schilderij.

Al met al is een bezoek aan het museum aan te raden. Het laat je de geschiedenis van vroeger – dat is geloof ik ook dubbelop – van een andere kant zien.