Het afgelopen weekend waren we op bezoek bij onze oudste dochter die tijdelijk in Berlijn woont. Voor 28 euro vlieg je tegenwoordig al naar Berlijn. Je bent er in een uurtje. We bezochten samen met haar onder andere de Rijksdag, waar we – de Engelstalige rondleidingen waren uitverkocht – een Duitstalige rondleiding volgden. Mark Twain zou zeggen “Het valt me elke keer weer op hoe slecht de Duitsers hun eigen taal spreken” maar desondanks konden we de gids redelijk goed volgen. Zo vertelde ze dat de wereldberoemde foto van de Russen die aan het einde van de Tweede Wereldoorlog de Russische vlag hesen boven op de Rijksdag was gefotoshopt. Op de oorspronkelijke foto was te zien dat de soldaat die de vlag plaatste twee polshorloges droeg. Dat kon natuurlijk niet. Russische soldaten plunderen immers niet. Op de vrijgegeven foto werd daarom één horloge weggeretoucheerd.
In de Rijksdag zijn overigens nog steeds sporen te zien van de Russische aanwezigheid, zoals kogelgaten en Russische graffiti op de muren. Bij de eerste verbouwing na de Tweede Wereldoorlog waren deze achter een betimmering verdwenen – het gebouw ligt net in de westelijke sector- maar de Engelse architect Norman Foster, die in 1995 de prijsvraag had gewonnen om het gebouw te verbouwen, liet de graffiti weer tevoorschijn komen omdat het deel uitmaakte van de geschiedenis van de Rijksdag. Er stonden volgens de gids overigens alleen maar nette zaken.
Een ander opmerkelijk verhaal dat de gids vertelde over de oorlogsperiode was dat in de loop van de oorlog de kraamafdeling van een nabijgelegen ziekenhuis naar de kelder van de Rijksdag was verplaatst, waardoor er nog zeventig Berlijners zijn die als geboorteadres de Rijksdag hebben. Ze zijn nu in de zeventig.
Niet alles wat de gids vertelde begrepen we. (Toch jammer dat de gids haar eigen moedertaal zo slecht sprak.) Zo snapten we het verhaal over de adelaar in de zaal van de bondsdag niet helemaal.
Volgens de gids was de richting waar de adelaar naar keek na de oorlog veranderd. Tegenwoordig kijkt hij naar rechts. Links en rechts hadden in dit geval niks met politieke voorkeur te maken maar met oorlog en vrede. Rechts zou de kant van de vrede zijn. De Nazi’s hadden een adelaar die naar links keek, dat was de kant van de oorlog. Alleen ze vertelde dit verhaal toen we aan de achterkant van de adelaar stonden, wat het allemaal een beetje verwarrend maakte. Ook heeft de adelaar nu een oog in zijn achterhoofd, zodat hij je altijd in de gaten heeft. Hij kan daardoor ook de kamer zien van ‘Bundeskanzlerin Dr. Angela Merkel.’
Haar kamer ligt vlak achter de zaal zodat ze niet ver hoeft te lopen. Haar kamerdeur is heel groot, wel bijna drie meter hoog, wat volgens de gids bij een rondleiding met jonge kinderen tot een zekere angst bij één van de peuters leidde: “Is mevrouw Merkel werkelijk zo groot?” had het kind gevraagd, blijkbaar bevreesd dat er elk ogenblik een reuzin uit de kamer kon komen.
We zagen ook één van de meest omstreden delen van de Rijksdag, namelijk het kunstwerk dat door de Fransen was geschonken.
Het bestaat uit een wand met allemaal lege laden met de namen er op van alle parlementsleden die tussen 1919 en 1999 democratisch zijn gekozen. Alleen de namen van de parlementsleden die tussen 1933 en 1945 in het parlement kwamen ontbraken. Hun laden waren zwart gemaakt. Bij sommige laden stond aangegeven dat de leden slachtoffer waren geworden van het Nationaal Socialisme. Het kunstwerk was omstreden omdat er ook laadjes waren voor mensen als Hitler, Goering en Goebbels. Hier was lang over gediscussieerd maar omdat deze personen voor 1933 gewoon in het parlement waren gekozen had men besloten om ze op te nemen. Het zou geschiedvervalsing zijn om dit aspect weg te laten. Wel lokte het laadje van Hitler vaak felle reacties uit. Het was al acht keer ingetrapt. We werden verzocht dat niet te doen.
Tot slot: het mooiste deel van de Rijksdag om te bekijken is de nieuwe glazen koepel boven op de Rijksdag. Deze is ook te bezoeken zonder dat je een rondleiding doet.
Niet alleen heb je van boven een mooi uitzicht over Berlijn maar ook geven de spiegels allerlei mogelijkheden om op een creatieve manier foto’s te maken
Drie voor de prijs van één. (De bovenste drie figuren zouden zo bij de Stasi kunnen werken.)