Categorie archief: astronomie

Nederland vanuit de ruimte

Op de site van de NASA staan regelmatig allerlei prachtige foto’s van de kosmos. Neem deze, het is de ‘Astronomy Picture of the Day’ van 11 maart 2019 (van vandaag dus; tenzij u dit blog niet vandaag maar morgen leest; dan is hij van gisteren; enzovoorts, enzovoorts).

000 masa ruimteImage Credit: NASA, SOFIA, E. Lopez-Rodriguez; NASA, Spitzer, J. Moustakas et al.

We zien hier ‘The Central Magnetic Field of the Cigar Galaxy’, aldus de NASA.  “Far, far away” zouden ze er in films bij zeggen.

Op de site van de NASA staan niet alleen foto’s van verre sterrenstelsels maar ook regelmatig foto’s van de aarde genomen vanuit de ruimte.  Af en toe zien we daarbij ook satellietfoto’s van Nederland voorbij komen. In mei 2018 plaatste de NASA een foto van delen van Noord- en Zuid Holland, genomen door de ‘The Operational Land Imager (OLI)’ satelliet.

000 nasa 2Het noordelijk gedeelte met de haven van Amsterdam

000 nasa 0Het zuidelijk gedeelte met de haven van Rotterdam

Bij een vergelijking met een foto van twee weken eerder viel de NASA iets op: de bollenvelden. Ze plaatsten daarom, iets verder ingezoomd, twee foto’s van hetzelfde gebied, gefotografeerd met een tussenperiode van veertien dagen.

000 nasa 21 april21 april 2018

000 nasa 7 mei 2018 27 mei 2018

Je ziet opeens veel meer veldjes kleur krijgen.

Hierbij nog wat van die satellietfoto’s gemaakt op 7 mei 2018.

Amsterdam

000 masa amsterdam

Leiden

000 masa leiden

Rotterdam

000 masa rotterdam

Tweede Maasvlakte en Hoek van Holland

000 masa maasvlekte

Den Haag (en Zoetermeer)

000 masa den haag

Op deze laatste foto kan je, als je weet waar je moet kijken, mij vanuit onze achtertuin zien zwaaien.

 

Superbloedmaan

Mijn allereerste blogpost  die ik in dit blog schreef ging over een superbloedmaan. Op 28 september 2015 schreef ik:

Het is vandaag maandag maar eigenlijk is het Maan-dag, want vannacht was er een zogenaamde ‘superbloedmaan’ of te wel een combinatie van een bloedmaan en een supermaan. [...] Een bloedmaan is een volledige maansverduistering, waarbij de hele maan in de kernschaduw van de aarde valt. In principe zou de maan daardoor tijdelijk donker moeten zijn. Maar doordat het zonlicht, wat pal langs  de aarde straalt, door de dampkring van de aarde wordt afgebogen, valt er toch wat licht op de maan,  waardoor deze een rode gloed – de kleur die het meest afgebogen wordt – krijgt, de zogenaamde bloedmaan. 

[…] Daarnaast is er ook sprake van een supermaan. Dat is een verschijnsel wat ontstaat als de maan extra dicht bij de aarde staat. De maan draait niet precies in een cirkel om de aarde heen, maar in een soort ellips. Daardoor staat de maan soms wat dichter bij de aarde dan anders waardoor hij dan groter lijkt. […] Dit is niet zo’n zeldzaam gebeuren. Sterker nog, het  gebeurt vrijwel elke maand. In Nederland is het zo’n drie keer per jaar goed zichtbaar.

00000 maan 0 supermaan

Ter vergelijking het beeld van een gemiddelde volle maan in vergelijking met het beeld van een supermaan; de afstand van de aarde tot de maan varieert tussen de 357.000 km en 406.000 km, foto  Marcoaliaslama; Wikpedia

[…] De combinatie supermaan en bloedmaan is wel heel zeldzaam.  De vorige keer dat deze combinatie optrad was in 1982 en de volgende superbloedmaan zal pas in 2033 te zien zijn.”

Ik weet niet waar ik dat laatste toen vandaan haalde, maar er klopt dus geen bal van – mijn enige excuus is dat het mijn eerste blogpost was –  want vannacht was het alweer een superbloedmaan. Wel blijft overeind staan dat het verschijnsel niet zo vaak voorkomt. Dus toen ik vannacht om zes uur wakker werd, ben ik er toch maar even uit gegaan om er naar te kijken.

Even later stond ik in mijn pyjama in de vrieskou op ons balkon omhoog te kijken. Ik moet zeggen dat het niet moeilijk was om de superbloedmaan te zien. Hij stond in volle glorie te stralen aan de hemel – ok, een maan straalt geen licht uit maar weerspiegelt slechts licht.

Ik pakte een fototoestel om het verschijnsel vast te leggen. Zie hier het resultaat van dit professionele fotowerk. Op de eerste foto is hij nog niet te zien, maar dan komt hij er met een enorme snelheid aan vliegen. Eigenlijk ongelooflijk knap nog dat ik dit heb weten vast te leggen.

00000 maan 1

00000 maan 2

00000 maan 3b

Ik ben er ook in geslaagd om nog een ander bijzonder verschijnsel vast te leggen, namelijk de ringen rondom de maan. Wat veel mensen niet weten, is dat de maan net zoals Saturnus ook ringen heeft.

00000 maan 4

(Het zou ook kunnen zijn dat dit geen ringen zijn maar de takjes van de boom in onze tuin.)

Nadat ik de boel had vastgelegd, ging ik even de jongste dochter wekken, die dit weekend thuis was. ‘Kijk, een superbloedmaan, die wou je toch zien.” riep ik enthousiast. Ze had voordat ze naar bed ging gezegd dat ik haar wakker moest maken, want ze wilde beslist ook de superbloedmaan zien. Met veel moeite ging ze even rechtop in bed zitten, keek door het raam naar buiten, mompelde “mooi” en na vijf seconden kijken, viel ze weer als een blok omlaag. Vijf seconden, dat viel niet tegen.

Volgens de Amerikanen was het deze keer helemaal een bijzonder verschijnsel. Die noemen de eerste volle maan van het jaar namelijk een wolfmaan. Daardoor betitelden ze deze maan als een superbloedwolfmaan, een maan waarbij drie fenomenen samenkomen: de supermaan, de bloedmaan en de wolfmaan. Pas op 31 januari 2037 zal zo’n combinatie weer een keer voorkomen.

De eerst komende superbloedmaan zal volgens de site van de NOS in mei 2025 te zien zijn. Maar dat zal wel niet kloppen. Je zult zien dat er volgende maand vast weer een superbloedmaan is.

Overigens is het vandaag ook Blue Monday, de  zogenaamd meest deprimerende dag van het jaar.

Tot slot, nog  even een nutteloos feitje . Dankzij  maans-verduisteringen wisten de oude Grieken dat de aarde rond was. Immers een voorwerp dat een ronde schaduw gaf, moest zelf ook rond zijn. Of de aarde een cirkel was of een bol konden ze echter niet zien.

 

Actie <-> Reactie

Vorige week ben ik met de jongste dochter naar de Kunsthal in Rotterdam geweest voor de tentoonstelling ‘Actie <-> Reactie’. Ik citeer even een stukje van de site van de Kunsthal.

Dit indrukwekkende overzicht biedt het publiek een ervaring met kunst die appelleert aan verschillende zintuigen. Voel, kijk, ruik, hoor en onderga de ritmes, flikkering, trillingen, instabiliteit en krachtvelden tot aan de kosmos toe!

Zo, zo, dat is niet mis “krachtvelden tot aan de kosmos toe“. Even tussendoor, kent u de Kosmos 2251? Dat is een Russische satelliet. Hij is beroemd geworden doordat hij op 10 februari 2009 in de ruimte in botsing kwam met Iridium 33,  een Amerikaanse satelliet  Deze botsing  was de eerste botsing van twee ruimtevaartuigen. Het gevolg: een hoop ruimteafval in een baan om de aarde. Dit puin vormt nog steeds een gevaar voor toekomstige ruimtemissies. (Denk maar eens aan de film ‘Gravity’  met George Clooney uit 2013.)

0 kosmos  0 irisium

Links de Kosmos; rechts de Iridium in betere staat

Maar goed, dit is allemaal nutteloze kennis, terug naar de tentoonstelling. Ik citeer nog even een stukje van de de site van de Kunsthal.

De tentoonstelling ‘Actie <-> Reactie. 100 jaar kinetische kunst’ in de Kunsthal Rotterdam presenteert een indrukwekkend historisch overzicht van kinetische kunst, de abstracte kunststroming uit de twintigste eeuw waarin licht en beweging centraal staan.

Kijk, dat is tenminste een stuk duidelijker dan die ‘krachtvelden tot aan de kosmos toe’. Zie hieronder een impressie van de tentoonstelling.

Uit de categorie Spiegels:

0 kunsthal 2

0 kunsthal 3b

Uit de categorie Streepjes:

0 kunsthal 6

0 kunsthal 4

Uit de categorie Kleurtjes

0 kunsthal 8b

Uit de categorie: Wat is hier te zien?

0 kunst bb

Uit de categorie: Toeschouwers voor een kunstwerk

0 kunsthal 7 0 kunst 00

Uit de categorie blaaskunst:

0 kunst 000

0 kunst 0-

Voor wat betreft die laatste foto genomen pal buiten het museum: ik twijfel een beetje of de mannen wel  bij de tentoonstelling horen – een “buitenblaasperformance voor twee mannen”  – of dat ze gewoon aan het werk zijn, dat zou ook kunnen.

Al met al was het wel een interessante tentoonstelling. Hij is nog tot 20 januari te zien.

 

 

 

 

Forrest Trump

Als je zoveel tweet als Donald Trump is het logisch dat je af en toe een spelfout maakt. Het beroemdste voorbeeld hiervan is zijn ‘Covfefe’ tweet uit 2017.

0 Covfefe

Hoewel, waarschijnlijk betreft het hier geen spelfout maar viel hij in slaap bovenop zijn mobiel.

Een maandje geleden verkondigde hij dat er ‘NO COLLUSION’ was. (Trump houdt er wel van om af en toe wat HOOFDLETTERS te gebruiken.) Er was geen enkel bewijs voor de collusion twitterde Trump. No ‘Smocking Gun’. In eerste instantie denk je nog aan een typefout, maar gezien het feit dat hij het woord twee keer fout spelde, kan het ook heel goed zijn dat hij niet wist hoe je Smoking Gun moest schrijven.

0 forrest trump2

Trump verbeterde deze fout niet en liet de tweet zo staan.

Dat deed hij niet met een tweet die hij eergisteren plaatste. Daarin had hij het over ‘forrest’ in plaats van ‘forest’. Al snel werd de tweet weggehaald en vervangen door een tweet met de juiste spelling van het woord ‘forest’. Maar het was al te laat. Afbeeldingen van de tweet met het fout gespelde woord zwierven al over het internet, waarbij zo’n beetje iedereen dezelfde grap bedacht: Forrest Trump.

0 forrest trump3

0 firrest

Nu was dit een spelfoutje zonder veel grote gevolgen (behalve wellicht voor het ego van de president).

Veel kostbaarder (18,5 miljoen dollar) was een typefout die een programmeur van de NASA in 1962 maakte. Het was de bedoeling dat de sonde Mariner-1 naar Venus zou vliegen. In een reeks van software-instructies vergat de programmeur ergens een ‘-‘ te typen (andere bronnen spreken van een vergeten komma), waardoor de raket die de sonde de ruimte in moest schieten, een instructie verkeerd uitvoerde. De raket raakte hierdoor onbestuurbaar en moest vijf minuten na de lancering tot ontploffing worden gebracht.

0 spelfoutje

1962: de Mariner-1 gaat met een typefoutje aan boord omhoog.

 

Waar is de zon?

Op de site van de NASA kwam ik deze opvallende foto tegen.

00000 maan

De foto is op 16 december 1992 genomen door Galileo. Dat is een ruimtevaartuig dat naar Jupiter werd gezonden en daar duizenden foto’s heeft gemaakt voordat het in 2003 uiteindelijk op de planeet te pletter sloeg. Uit de Wikipedia:

In 2003 kwam er een einde aan Galileo: door jarenlange blootstelling aan de enorme ioniserende straling raakten de diodes in de bandrecorder van de sonde beschadigd. Bovendien raakte de brandstof op, waardoor op termijn de baan van Galileo niet meer gecontroleerd kon worden. Om zelfs de zeer kleine kans uit te sluiten dat de ruimtesonde bij een botsing met een van de manen van Jupiter het daar mogelijk aanwezige leven zou besmetten, werd besloten Galileo te pletter te laten storten op de planeet. Op 21 september om 21.49 uur Nederlandse tijd daalde Galileo als laatste onderdeel van zijn missie de dampkring van de gasplaneet Jupiter in. Daar werd het toestel door de enorme druk verpletterd.”

Maar goed, de vraag van de dag is: waar bevindt de zon zich op de foto? Links, rechts, boven of onder?

Antwoord: grote kans dat u zegt, ‘rechts natuurlijk’, maar het is een strikvraag. Het juiste antwoord is namelijk ‘nergens’. De zon is helemaal niet op de foto te zien.

De reden dat ik op de site van de NASA zocht naar een foto waarop tegelijkertijd de aarde en de maan te zien waren, is dat ik van de week op tv een item zag over de beroemde ‘Earthrise’ foto die astronaut William Anders bijna 50 jaar geleden (op 24 december 1968) maakte toen hij aan boord van de Apollo 8 een rondje om de maan vloog.

00000 maan 2

Als je op de maan staat, dan kan je de aarde zien opkomen.

 

Eerste kievitsei gevonden op Mars

Er is weer een machientje op Mars geland: de ‘InSight Lander’.  “We hit the Martian atmosphere at 12,300 mph (19,800 kilometers per hour), and the whole sequence to touching down on the surface took only six-and-a-half minutes,” aldus de NASA-project manager Tom Hoffman gisteren.

De reden dat de machine ‘InSight Lander’ heet, is dat hij er gaat boren. “Landing was thrilling, but I’m looking forward to the drilling”.  Hij zal ongeveer twee jaar lang actief blijven. “InSight will operate on the surface for one Martian year, plus 40 Martian days, or sols, until Nov. 24, 2020.” (Een jaar op Mars duurt langer dan op de aarde.)

Het eerste succes is al binnen. De Marslander stuurde direct een foto en wat zagen we daar: een kievitsei!

0 eifoto: NASA/JPL-CalTech

Even was er onzekerheid of het wel het eerste kievitsei was dat dit jaar op Mars is gevonden, maar toen dat inderdaad het geval bleek te zijn, was de vreugde bij de NASA groot.

0 Nasafoto: NASA/Bill Ingalls

De NASA is vol hoop dat het niet bij dit eerste kievitsei blijft: “The best of NASA is yet to come, and it is coming soon.” aldus NASA baas Jim Bridenstine. We wachten het af.

Wie meer over het project wil weten, kan op deze pagina van de NASA terecht.

 

Hij doet het weer (Hubble)

Drie weken geleden schreef ik dat de NASA een mannetje zocht om de gyroscopen aan boord van de Hubble ruimtetelescoop te maken. Het goede nieuws is dat hij het weer doet. Daardoor kan de ruimtetelescoop weer foto’s maken zoals deze van een sterrenstelsel dat op ‘slechts’ 40 miljoen lichtjaren van ons af staat.

000 nasa 2

Het sterrenstelsel is ongeveer even groot als onze Melkweg. “It has a bright and energetic core called an active galactic nucleus, which is powered by a supermassive black hole. ” Foto NASA: 27 oktober 2018

Voor het geval u zich afvraagt hoe ze het ding hebben gemaakt, luidt het antwoord: net zoals ik het meestal doe als iets het niet doet, namelijk door het uit te zetten en dan weer aan te zetten. Toen deed hij het weer. Zie hier een stukje uit een persbericht van de NASA van vorige week.

Last week the operations team commanded Hubble to perform numerous maneuvers, or turns, and switched the gyro between different operational modes, which successfully cleared what was believed to be blockage between components inside the gyro that produced the excessively high rate values

Niet alleen hebben ze het ding uit en aangezet (“and switched the gyro between different operational modes”), ook hebben ze er mee staan schudden (“the operations team commanded Hubble to perform numerous maneuvers, or turns”). 

Eigenlijk hebben ze dus een Control-Alt-Delete signaal naar de ruimtetelescoop gestuurd.  Control-Alt-Delete is een Microsoft- toetsencombinatie die oorspronkelijk was bedoeld om een vastgelopen IBM-PC  te resetten. De toetsen moeten tegelijkertijd worden ingedrukt. Toevallig kwam deze combinatie deze maand weer eens in het nieuws omdat David Bradley, de man die deze combinatie bedacht, met pensioen ging.

In 1980 liep de pc van IBM nog al eens vast. Hij moest dan helemaal uitgezet worden. Dat was niet handig. Bradley kreeg de opdracht om een instructie te schrijven zodat het vastgelopen programma werd gesloten zonder dat de pc opnieuw opgestart hoefde te worden. Bradley schreef het programma in vijf minuten. Hij koos voor de toetscombinatie Control, Alt en Delete. Dit omdat deze toetsen op een QWERTY-toetsenbord zo ver uit elkaar lagen, dat je ze niet per ongeluk tegelijkertijd met één hand zou kunnen in drukken.

000 control alt delte

Heel wat computergebruikers hebben de woorden Control-Alt-Delelte zien opduiken op het gevreesde zogenaamde “Blue Screen of Death”. Voor de jeugdige lezertjes van dit blog, dit zag er in Windows 3  als volgt uit:

000 blue screen 1

Tot degene die dit scherm wel eens zagen verschijnen, behoorde ook Bill Gates. Alleen overkwam hem het op een ongelukkig moment, namelijk toen hij een nieuwe versie van Windows wilde presenteren. In plaats van het programma verscheen er dit op het scherm, wat David Bradley later tijdens een conferentie deed opmerken – Bill Gates zat op het podium naast hem – dat hij weliswaar de combinatie Control-Alt- Delete had bedacht, maar dat het Bill Gates was die hem beroemd had gemaakt. Bill Gates was “not amused’.

Overigens over dit blauwe scherm gesproken, nog even deze anekdote. Tijdens een forumdiscussie met een hoop autofabrikanten riep iemand van de Microsoft dat hij vond dat autofabrikanten maar heel traag met het ontwikkelen van nieuwe producten waren. Bij Microsoft deden ze het veel sneller. Daarop antwoordde één van de autofabrikanten dat ze dit deden, omdat ze liever niet hadden dat tijdens het rijden de voorruit van de auto opeens op blauw zou springen met het verzoek om control-alt-delete in te drukken.

Maar goed, nu dwaal ik wel heel ver af. Daarom tot slot nog een recent door de NASA geplaatste foto gemaakt door de Hubble.

000 nasa 4Image Credits: NASA, ESA and STScI; Acknowledgment: H. Arab (University of Strasbourg)

(De NASA plaatste vorige week deze foto uit 2016 van ‘the Ghost of Cassiopeia’ omdat het 31 oktober Haloween is.)

 

 

 

 

 

 

 

Een mannetje voor de Hubble ruimtelescoop gezocht

In 1990 werd de ruimtetelescoop Hubble  gelanceerd. Zie hier op deze foto van de NASA het ding in een baan om de aarde vliegen.

Hubble 00

Het lijkt meer op een blik schroot dat door een handig neefje in elkaar is gezet dan op een hightech-telescoop, maar het kan prachtige foto’s van  het universum maken. Op de site van de NASA kan je een hoop van deze foto’s bekijken.

Ik heb hieronder vijf van deze foto’s gezet (met onder de foto’s telkens het originele commentaar van de NASA bij de foto, zodat u wat meer wetenschappelijk kunt lezen wat er te zien is.) Wat dacht u bijvoorbeeld van deze sterrenhemel.

hubble 6(NASA’s Hubble Space Telescope snapped this panoramic view of a colorful assortment of 100,000 stars residing in the crowded core of a giant star cluster. This is one of the first images taken by the new Wide Field Camera 3 that was installed aboard Hubble in May 2009 during Servicing Mission 4, which can snap sharp images over a broad range of wavelengths. Image Credit: NASA)

Of deze vliegende kwal in de ruimte:

hubble 1(Who thought space could be so festive? The title of the image for 2010 is “Hubble Supernova Bubble Resembles Holiday Ornament.” Aptly named, right? Well, the ring is from gas that is being shocked by the expanding blast wave from a supernova. Doesn’t the ring look small from where we stand? It’s actually 23 light-years across and expands at more than 11 million miles per hour.)

Er gelden ook snelheidslimieten in de ruimte. In dit deel van het universum mag je volgens deze sterrencijfers niet harder dan 10 km per uur.

hubble 2(The two galaxies are oriented so that they appear to mark the number 10. The left-most galaxy, or the “one” in this image, is relatively undisturbed apart from a smooth ring of starlight. It appears nearly on edge to our line of sight. The right-most galaxy, resembling a zero, exhibits a clumpy, blue ring of intense star formation. The blue ring was most probably formed after the galaxy on the left passed through the galaxy on the right. Just as a pebble thrown into a pond creates an outwardly moving circular wave, a propagating density wave was generated at the point of impact and spread outward. As this density wave collided with material in the target galaxy that was moving inward due to the gravitational pull of the two galaxies, shocks and dense gas were produced, stimulating star formation. The galaxy pair was photographed on October 27-28, 2008. Arp 147 lies in the constellation Cetus, more than 400 million light-years from Earth. Image Credit: NASA, ESA, and M. Livio (STScI))

Op deze foto is een enorme gaswolk in de ruimte te zien:

hubble 3(Like brush strokes on a canvas, ridges of color seem to flow across the Lagoon Nebula, a canvas nearly 3 light-years wide. The colors map emission from ionized gas in the nebula were recorded by the Hubble Space Telescope’s Advanced Camera for Surveys. Also known as M8, the nebula is a star-forming region in the constellation Sagittarius. Hubble’s remarkably sharp, close-up view reveals undulating shapes sculpted by the energetic light and winds from the region’s new born stars. Of course, the Lagoon Nebula is a popular target for earthbound skygazers, too. Image Credit: NASA)

De Paardennevel is één van de meest gefotografeerde zaken in de ruimte. Hij werd al in 1888 voor het eerst op de foto vastgelegd.

hubble 4(Astronomers have used NASA’s Hubble Space Telescope to photograph the iconic Horsehead Nebula in a new, infrared light to mark the 23rd anniversary of the famous observatory’s launch aboard the space shuttle Discovery on April 24, 1990. Looking like an apparition rising from whitecaps of interstellar foam, the iconic Horsehead Nebula has graced astronomy books ever since its discovery more than a century ago. The nebula is a favorite target for amateur and professional astronomers. It is shadowy in optical light. It appears transparent and ethereal when seen at infrared wavelengths. The rich tapestry of the Horsehead Nebula pops out against the backdrop of Milky Way stars and distant galaxies that easily are visible in infrared light. Image Credit: NASA/ESA/Hubble Heritage Team)

Hier zien we het lot dat onze zon ooit staat te wachten: een ster in zijn eindfase.

hubble 10(Staring across interstellar space, the alluring Cat’s Eye Nebula lies 3,000 light-years from Earth. The Cat’s Eye (NGC 6543) represents a brief, yet glorious, phase in the life of a sun-like star. This nebula’s dying central star may have produced the simple, outer pattern of dusty concentric shells by shrugging off outer layers in a series of regular convulsions. […] Of course, gazing into the Cat’s Eye, astronomers may well be seeing the fate of our sun, destined to enter its own planetary nebula phase of evolution … in about 5 billion years. Image Credit: NASA, MAST, STScI, AURA and Vicent Peris (OAUV/PTeam)

Waarom schrijf ik nu over de Hubble telescoop? Dat komt omdat ze hem gisteren even in de veilige modus hebben gezet. (Net zoals u Windows op uw pc in de veilige modus kan zetten.) De telescoop heeft zes gyroscopen aan boord. Daarvan waren er al drie kapot maar nu heeft ook een vierde het begeven.  Weliswaar kan de Hubble ook werken met één of twee gyroscopen maar lang niet zo snel en goed als met minstens drie goed werkende gyroscopen. De NASA heeft daarom de Hubble in de veilige modus gezet en onderzoekt momenteel wat de beste oplossing voor dit probleem is.

Nu is het zo dat de Hubble vaker problemen heeft gehad. Tot vier keer toe heeft de NASA er een mannetje naar toegestuurd om deze problemen op te lossen. Zo zijn in 2009 nog alle zes gyroscopen vervangen (waarschijnlijk is de garantietermijn verlopen nu.)

hubble 0Een mannetje aan het werk bij de Hubble

Het probleem voor de NASA is dat de mannetjes geen busje (lees Spaceshuttle) meer hebben om er te komen. Ik hoop in ieder geval dat ze een oplossing vinden (Control Backspace?), want ik vind het altijd reuze interessante foto’s.

Een vliegend varken

Als vervolg op de blogpost van gisteren het volgende. Nadat de Tubantia de foto van de lantaarnpaal (de ISO – Identified Standing Object) had geplaatst, besloten een jongen van mijn studentenflat en ik als vervolg hierop om nog wat foto’s naar de krant te sturen. Dit om te kijken of ze die ook zouden plaatsen.

De jongen – hij was amateurfotograaf en ontwikkelde zijn foto’s zelf – had een tweetal foto’s gemaakt van een plastic spaarvarken. Ik hield het beestje aan een dun draadje (wat niet zichtbaar was op de foto’s) omhoog en hij zoomde zodanig in dat het net leek of er een varken in de lucht zweefde dat daarna  op een flat landde.

0000000000 ufo11

0000000000 ufo12

Samen met de volgende brief stuurden we de foto’s op naar de heer Bos van de rubriek Even Apart van de Tubantia.

Enschede, 11 januari 1979,  

Geachte heer Bos,

Uw artikel ‘even apart’ waarin de overigens zeer belangwekkende bevindingen van de heer Hoekstra stonden beschreven, heeft mij de nodige moed en bezieling gegeven om op mijn beurt een uiterst merkwaardige gewaarwording aan u voor te leggen.

Ongeveer een maand geleden, het sneeuwde nog niet en de poes snorde tevreden, mocht ik getuige zijn van de landing van een soort UFO. Op mijn kamer drong een zacht zoemend geluid door dat ik niet thuis kon brengen. Ik snelde naar buiten met mijn camera.

Buiten gekomen zag ik tot mijn stomme verbazing een varkensachtig luchtschip van zo’n vier meter lang in de lucht zweven, waarna het landde op perceel Campuslaan 33. Enkele minuten later steeg het weer op en vloog met grote snelheid in oostelijke richting. Nadat het “varken” vertrokken was, rook ik nog een lichte ozongeur en heeft mijn poes nog een week met een dikke staart rondgelopen.

Bovenstaand mag u ietwat onwaar voorkomen, maar ik kan u aan de hand van de negatieven aantonen, dat de bijgesloten foto’s geen montagefoto’s zijn. Hopende u hiermee van dienst te zijn geweest besluit ik hoogachtend,

F.H.M. Marsman

Net zoals de foto van de ISO plaatste de Tubantia ook deze foto’s. Helaas beschik ik niet meer over de betreffende krant  en de originele foto’s. U zult het daarom moeten doen met de foto’s zoals ze op een kopietje van de brief aan de Tubantia stonden. Ze zien er daardoor overigens nog authentieker uit, en o ja, ook nu moet ik bekennen dat ook deze brief onder een pseudoniem was in gestuurd. Deze keer onder de naam F.H.M. Marsman. Sorry Tubantia.

Wereld ufo-dag

Op NU.nl las ik dat het vandaag, 2 juli, wereld ufo-dag is. Eerlijk gezegd wist ik dat niet, maar er zijn wel meer dingen die ik niet weet, dus dat zegt niks.

0000000000 ufo0Klik op de afbeelding om naar het betreffend artikel te gaan.

Goed, wereld ufo dag dus. De organisatie van de dag pleit volgens het berichtje op Nu.NL voor meer openheid van regeringen over ongeïdentificeerde vliegende objecten.

0000000000 ufo5

Foto  afkomstig uit een rapport van de CIA. Deze organisatie heeft in 2007 vanwege de vele geruchten zelfs een keer een officieel onderzoek verricht om te kijken of waarnemingen van UFO’s  die waren gemeld in de periode 1947 – 1990 door de CIA voor het grote publiek geheim waren gehouden. Zie hier voor het eindverslag van dit onderzoek.  Hun conclusie was dat de CIA niet geheimzinnigs had gedaan en niets had achter gehouden, maar zoals de laatste opmerking van hun verslag luidt:

Like the JFK assassination conspiracy theories, the UFO issue probably will not go away soon, no matter what the Agency does or says. The belief that we are not alone in the universe is too emotionally appealing and the distrust of our government is too pervasive to make the issue amenable to traditional scientific studies of rational explanation and evidence..”

Veel van de UFO-waarnemingen kunnen goed verklaard worden. Enkele voorbeelden:

0000000000 ufo6

Een  UFO? Nee,  een wolk (en wel een lenticulariswolk.)

0000000000 ufo4

Een UFO in de vorm van een vliegende boot? Nee, een Fata Morgana (luchtspiegeling) op zee. (Foto Timpaananen; Wikipedia)

0000000000 ufo7

Een UFO? Nee, een wolk die op een bepaalde manier door de zon wordt verlicht, terwijl omringende wolken geen zonlicht krijgen. (foto Nationaal Archief UK)

0000000000 ufo8

Een UFO boven Meersburg, Duitsland? Nee, een photoshop van Stefan-Xp op Wikipedia om te laten zien hoe makkelijk je UFO-foto’s kan maken.

In mijn studententijd werden er op een gegeven moment in Twente allerlei UFO’s gezien. Dagblad Tubantia berichtte er uitgebreid over. Helaas beschikten ze  niet over een foto. Ik dacht daar ik kan wel behulpzaam bij zijn. Voor onze studentenflat stond een lantaarnpaal die, als je er op een bepaalde manier naar keek, wel iets van een UFO had, vooral na de nodige alcoholische consumptie. Ik besloot er een foto van te maken.

0000000000 ufo2

Maar helaas, hoe je er ook naar keek, het was en bleef een lantaarnpaal en geen UFO. Nu had je in die tijd, de jaren zeventig, nog geen digitale foto’s, dus even de foto over maken ging niet zo snel. Ik besloot daarom – ik had de foto nu eenmaal toch gemaakt en betaald – om hem toch maar naar de Tubantia op te sturen. Alleen niet als UFO maar als een ISO. Dat stond voor Identified Standing Object, iets wat ik ter plekke verzon. De waarneming van een ISO in Enschede vond de Tubantia belangrijk nieuws en de volgende dag stond er dit berichtje in de krant.

0000000000 ufo

Omdat ik niet zeker wist of het voor mijn latere carrière goed zou zijn dat ik met UFO’s en ISO’s kon worden geassocieerd stuurde ik de foto op onder het pseudoniem P. Hoekstra. Nu bijna veertig jaar later durf ik, met excuses aan Tubantia, wel op te biechten dat ik P. Hoekstra was.

ISO’s heb ik in de loop der jaren nog vaak gezien. UFO’s niet. Maar goed, vandaag is het dus wereld UFO dag.

 

Onze man op Mars

Dat Trump wel eens een tweetje de wereld in stuurt, weten we.  Maar wist u dat er op Mars ook een twitteraar zit? Ja zeker, het is de Curiosity Rover, het karretje dat al drie jaar op Mars rond rijdt. Hij heeft een eigen twitter-account en stuurt regelmatig tweets de wereld in.

000000 marsDe weersverwachting op Mars is slecht. Het stormt er nu.

Je kan hem hier volgen. Hij stuurt ook wel eens selfies.

000000 mars 2

Als je naar het ‘glazen patrijspoortje’ bovenin kijkt, dan lijkt het net of er een Marsmannetje in zit. Het zal toch niet?

 

 

Leven op Mars

Er was deze week ‘Breaking News!“, afkomstig van de NASA. Onze man op Mars – de ‘Curiosity Mars  Rover’ – had op de rode planeet bouwstenen voor leven ontdekt.

Op Mars wemelt het van de aanwijzingen voor leven. Het wemelt er van de resten organisch materiaal en als het zomer wordt, wasemt er uit de grond moerasgas omhoog.”, zo begon een artikel in de Volkskrant van donderdag over de ontdekking.

00000 NasaOnze man op Mars; foto Credits: NASA/JPL-Caltech/MSSS

Aan wat voor soort leven we moeten denken,  stond niet in het artikel vermeld. Ik weet het wel. Mollen! Zie daarvoor deze foto, die ik ook op de site van de NASA aantrof.

00000 mol

Oeps, ik lees nu pas het onderschrift. Het is geen molshoop maar een boorgat dat de ‘Curiosity Mars  Rover’ had gemaakt.

Tot zover de berichtgeving over het leven op Mars. Ik ben Martin van Neck namens MartinvanNeck.nl

 

 

Is er leven op Europa?

Is er leven op Europa?” Als u deze vraag leest, waar denkt u dan aan?

  1. Aan een stel lamlendige teenagers van een rijk Amerikaans gezin die hangende op de bank met hun mobieltjes in de hand van hun ouders te horen te krijgen dat ze dit jaar naar Europa op vakantie gaan.
  2. Aan een sciencefictionfilm waar, nadat haast al het leven op aarde verloren is gegaan, een klein groepje overlevenden opeens een zwak radiobericht uit Europa ontvangt.
  3. Aan een wetenschappelijke discussie over de mogelijkheid dat er in de oceanen onder het ijs van de maan Europa van de planeet Jupiter leven mogelijk is.

Het juiste antwoord is C. Op basis van ruim twintig jaar oude NASA-data van de Jupiter-sonde Galileo zijn er nu sterke aanwijzingen voor het bestaan van geisers op de maan Europa die water in de vorm van pluimen de ruimte in blazen.

Europa – de maan; niet ons continent – is bedekt met een dikke laag ijs. Men vermoedt nu dat de (veronderstelde) waterpluimen afkomstig zijn van een grote zoutwateroceaan die zich onder de ijslaag bevindt. Er zou ook koolstof op de maan zijn en daarmee zouden de basis-ingrediënten aanwezig zijn voor mogelijke (primitieve) levensvormen. Je moet hierbij denken aan organismen die je ook wel in heetwaterbronnen aantreft.

De NASA is al een aantal jaar bezig met de voorbereidingen van een missie naar Europa om dit te onderzoeken. Zie hier.

00000000 europa

00000000 europa 2

Afbeeldingen zoals deze weergegeven staan op de site van de NASA. De onderste afbeelding is een ‘artist impression’ van de “Europa-lander” op de maan met op de achtergrond een geiser in werking.

Honderd procent zekerheid dat er inderdaad geisers zijn op Europa is er nog niet. Het is gebaseerd op berekeningen en interpretaties van meetresultaten. Dat er geisers op aarde zijn, is echter wel zeker. Die hebben wij vorig jaar nog gefotografeerd tijdens onze vakantie in  Amerika.

00000000 geisers

Geisers in werking in Yellowstone National Park. Is er leven in Amerika?

 

Op weg naar Mars

Gisteren lanceerde SpaceX, het bedrijf van Elon Musk, rijk geworden met PayPal en onder andere de eigenaar van Tesla, de Falcon Heavy raket. Het was een test. Aan boord bevond zich Musk’s eigen rode Roadster Tesla auto. Dit om te kijken of de raket in staat was voorwerpen van een bepaald gewicht de ruimte in te schieten. Musk vond het wel een aardig idee om daar zijn eigen auto voor te gebruiken. Het is de bedoeling dat die in een baan om de zon wordt gebracht.

De test slaagde grotendeels. De raketlancering ging goed en wat vooral spectaculair was om te zien, was de terugkeer van twee hulpraketten op een lanceerplatform. Die landen keurig naast elkaar. Het is de bedoeling dat die dure dingen hergebruikt gaan worden. Alleen de geplande terugkeer van een derde hulpraket op een platform op zee ging mis. Die crashte. Wie de spectaculaire beelden van dit alles wil zien, kan dit bekijken op dit CNN-filmpje.

Musk wil naar Mars, niet zelf overigens, om daar een kolonie te stichten waar in 2040 40.000 mensen zouden moeten wonen. Zijn eerste bemande vlucht naar Mars staat voor 2024 gepland. We zullen het zien. Ik moest toen ik de beelden zag terugdenken aan de eerste maanlanding. Die was op 20 juli 1969. Ik was toen bijna dertien jaar oud en vond het machtig interessant om te zien. De Nederlandse televisie zond het rechtstreeks uit. De onlangs overleden Chriet Titulaer presenteerde het samen met de in 1994 overleden Henk Terlingen.

Op deze foto van Beeld-en-Geluid  van de NOS kan je Henk Terlingen zien zitten achter zijn presentatiedesk. Het ziet er allemaal heel geordend uit.

00000 henk terlingen

Maar aardiger om te zien is een andere foto die ik op de site van het Nationaal Archief aantrof. Deze foto van Eric Koch van Anefo laat een kijkje achter de schermen zien.

00000 henk terlingen 2

Linksboven op de foto is nog net de tafel met deskundigen te zien. Chriet Titulair is de middelste man aldaar. Henk Terlingen is  duidelijk even niet in beeld. Hij neemt een draaiboek door. Let u even op de details. Hij heeft niet alleen zijn jasje uitgedaan maar ook zijn schoenen. Op de grond liggen allerlei papieren en er staat – buiten beeld – ook een fles wijn. Het was dan ook een lange uitzending.

Maar goed, op weg naar Mars dus.

00000 1 Mars 2

“A view from the “Kimberley” formation on Mars taken by NASA’s Curiosity rover. The strata in the foreground dip towards the base of Mount Sharp, indicating flow of water toward a basin  that existed before the larger bulk of the mountain formed.” Image credit: NASA/JPL-Caltech/MSSS (foto is iets bewerkt)

 

Het verleden, het heden en de toekomst

De laatste blogpost van dit jaar. Daarom ga ik vandaag filosofisch doen. Gisteren was het donderdag, vandaag is het vrijdag, morgen is het zaterdag. Ho, ho, voordat u roept: “Zo, zo, ik ben onder de indruk”, dit was het nog niet. Dit is alleen nog maar het uitgangspunt voor mijn gedachtenexperiment. Het gaat mij namelijk om  de duur van het verleden, het heden en toekomst.

Het heden duurt het kortst. Dat is nu, dat is niet zo moeilijk. Als we rekenen in dagen, dan duurt het heden één dag en dat geldt ook voor het heden van morgen, als u snapt wat ik bedoel – ik heb niet gezegd dat dit een makkelijke blogpost wordt.

Nu het verleden. Er was ooit een oerknal – over illegaal vuurwerk gesproken – dus ik neem aan dat het verleden een beginpunt kent. Volgens de huidige inzichten vond de oerknal 13,77 miljard jaar geleden plaats. Laten we de tijdsduur van het verleden even V noemen.  V = 13,77 miljard jaar en morgen dus 13,77 miljard jaar + 1 dag.

000000 nasa

Zo maakt de NASA de groei van het heelal zichtbaar in een grafiek

Dan de toekomst, die korten we even af tot T. De toekomst is morgen een dagje kleiner dan de toekomst van vandaag. Dat is logisch maar als de toekomst elke dag een dagje kleiner wordt, betekent dat dan dat op een gegeven moment de toekomst op is? Niet depressief worden, want dat zou alleen gelden als V + T = C, waarbij C dan de constante van Van Neck is. Maar misschien is C geen eindig (constant) getal maar een oneindig getal, of te wel V + T = ∞ (dit ∞ symbool staat voor ‘oneindig’) en groeit de toekomst elke dag gewoon weer een dag aan, of te wel V + T = ∞ = ∞ + 1.

Als we nu in bovenstaande formule invullen V = 13,77 miljard jaar, dan krijgen we:  T  = ∞ – 13,77 miljard jaar + 1 dag. Vooral die ene dag vind ik wel bijzonder.

Kunt u het nog volgen? Nou ik zelf niet meer, dus ik ga er nog maar eens een dagje over nadenken. (En dan zal je zien dat morgen de uitgangspunten weer veranderd zijn.)

Tot zover deze filosofische blogpost. Om u nog even voor dit jaar een wijs woord mee te geven, eindig ik met een citaat Albert Einstein: “Meer dan het verleden interesseert mij de toekomst, want daarin ben ik van plan te leven.”