In 2012 schreef ik een boek over de Titanic. Voor dit boek checkte ik een hoop verhalen en mythes over het schip en vermeldde ik in het boek of de verhalen waar waren of niet. Maar bij één verhaal heb ik deze controle bewust niet gedaan en het ongecontroleerd in mijn boek opgenomen. Dat was het verhaal van de hond die de ramp met het schip overleefde (hij kreeg een plekje in een reddingsboot), maar die na aankomst in New York de kade op rende om daar direct door een auto overreden te worden. Overleef je als hond het zinken van de Titanic overkomt je daarna dat. Ik heb sterk het vermoeden dat dit verhaal wel eens niet waar zou kunnen zijn, maar heb het desondanks gewoon (ongecontroleerd) in mijn boek opgenomen. Sommige verhalen moet je namelijk niet stuk checken. Die zijn te mooi om niet waar te zijn.
Hier moest ik aan denken toen ik gisteren even wat op internet opzocht over de vete tussen Bernini en Borromini. Dit zijn twee Italiaanse beeldhouwers en architecten uit het begin van de zeventiende eeuw. Ze waren grote concurrenten, die elkaar niet konden uitstaan. Zo vond Bernini Borromini eigenlijk maar een prutser. Nu is er een mooi verhaal over deze ruzie. In Rome heb je een plein, de Piazza Navona. Daar staat één van de beroemdste beeldhouwenwerken van Bernini: een fontein met een kleine kopie van een Egyptische obelisk met daarom heen vier beelden die de vier bekende grote rivieren uit die tijd representeren, één voor elk continent: de Donau (voor Europa), de Nijl (voor Afrika), de Ganges (voor Azië) en de Rio de la Plata (voor het Amerikaanse continent). Het beeld staat pal voor de St Agnes kerk die is ontworpen door Borromini.
Het beeld van Bernini met op de achtergrond de kerk van Borromini
Nu wil het verhaal dat Bernini twee van zijn fonteinbeelden een afkeurend gebaar richting deze kerk laat maken om aan te geven dat hij het ontwerp van deze kerk maar niks vond. Zo heft het beeld van de Rio de la Plata afwerend een hand op en bij de Nijl gaat hij zelfs nog een stapje verder. Die heeft een doek over zijn hoofd opdat hij maar niet de kerk van Borromini hoeft te zien. Op zijn beurt heeft Borromini op de kerk een beeld geplaats dat bewust de andere kant opkijkt zodat dit beeld niet naar de fontein hoeft te kijken. Heerlijk zo’n kinderachtige ruzie en een mooi verhaal.
De Nijl met een doek over zijn hoofd. Op de achtergrond kijkt het beeld van Borromini bewust niet naar de fontein.
Twee weken geleden waren Marianne en ik voor een korte vakantie in Rome en zijn we ook even op de Piazza Navona geweest om de fontein van Bernini te bekijken. En inderdaad de Nijl heeft een doek over zijn hoofd opdat hij de kerk niet hoeft te zien en het beeld van Borromini kijkt de andere kant op.
Waarschuwing; wie dit net zoals ik ook een mooi verhaal vindt, wordt aangeraden de rest van deze blogpost niet te lezen.
Maar wat lees ik nu opeens op internet? De fontein van Bernini stond al drie jaar op het plein voordat de St Agnes kerk werd gebouwd! En de reden dat de Nijl een doek over zijn hoofd heeft, is niet dat hij de kerk niet hoeft te zien, maar om te symboliseren dat de bron van de Nijl onbekend was (die was in die tijd nog niet gevonden.)
Het verhaal is dus helemaal niet waar. Maar dat wou ik helemaal niet weten! Dit is typisch een verhaal uit de categorie ‘Dat moet je niet stuk checken”. Gelukkig kan het bewust wegkijken van de fontein door het beeld van Borromini nog steeds waar zijn, maar daar ga ik nu ook al aan twijfelen. Ach, had ik maar niet gelezen dat de fontein er al stond voordat de kerk werd gebouwd.