Dit is een sudoku.

Het is een vrij simpele sudoku met slechts één blokje van 2×2 waarin de cijfers 1 t/m 4 moeten worden ingevuld. Het is echter geen correcte sudoku, want er zijn zes verschillende oplossingen mogelijk en dat mag nu eenmaal niet bij een sudoku.

Dit is een al wat betere poging om een sudoku te maken. Maar hij is nog steeds niet correct, want er zijn nog steeds twee oplossingen mogelijk om de sudoku af te maken. We vullen daarom nog een extra getal in en dan hebben we een correcte sudoku.

Nu moet ik zeggen dat het niet zo’n moeilijke sudoku is, ongeveer mijn niveau dus. Ik ben dan ook niet zo’n sudoku-invuller. Als je bij sudoku net zoals bij judo een band zou dragen, dan droeg ik beslist de  witte band – de laagste rang. Marianne daarentegen zou een zwarte band dragen. Zij is er veel beter in dan ik.

Ze is nu bezig om sudoku’s op te lossen uit ‘Killer Su Doku book 12, 150 challenging puzzels from the Times’.  Ik heb even stiekem een bladzijde uit haar boekje gekopieerd – ziet ze toch niet. Zie hier hoe haar geest werkt. Het betreft een sudoku waarin niet alvast getallen in hokjes zijn ingevuld, maar waar alleen de som van de getallen in de blokken is weergegeven.

In de kantlijn heeft het rekenwonder in ons huis allerlei getallen geschreven, die haar geholpen hebben om de sudoku op te lossen, althans dat neem ik aan. Je moet inderdaad wel logisch nadenken. Met alleen gokken kom je er niet. De 9×9 blokken met vakjes van een sudoku zijn namelijk op zo’n 5,5 miljard verschillende manieren in te vullen. Dat heb ik overigens niet zelf uitgerekend maar lees ik in het boek ‘Eh…eh, waarom zeggen we eh….?” , een uitgave van nrc.next uit 2012. Deze krant had een rubriek waar lezers vragen over alledaagse dingen in konden sturen. In dit boek staan de honderd ‘allerbeste vragen’ (en de antwoorden) verzameld. (101^e vraag: hoe bepaal je het criterium ‘allerbeste vraag’?)

Eén van de vragen was ‘Hoe maak je een Sudoku?’ Die vraag werd voorgelegd aan Peter Ritmeester, die de sudoku’s voor de NRC en de nrc.next maakte. Het gaat van achteren naar voren, legt hij uit. Begonnen wordt met de oplossing en dan wordt terug gewerkt naar de opgave. Ik citeer even uit het boek.

“Een computerprogramma vult een hele oplossing in en haalt dan elke keer een vakje leeg. Bij elke stap berekent het programma of er nog maar steeds één manier is, waarop de sudoku ingevuld kan worden. Als dat niet meer zo is, dan wordt het laatste vakje weer terug ingevuld. Dan heb je het begin.”

 Het aantal getallen dat bij een 9×9 blokken sudoku minimaal ingevuld moet zijn om tot een uniek oplossing te komen staat niet vast. Vermoedelijk zijn het er minimaal 17, maar een gemiddelde sudoku begint met 26 getallen, aldus Ritmeester. Sudoku’s kennen een verschillende moeilijkheidsgraad. Ik citeer het boekje weer even:

“De moeilijkheidsgraad wordt door de ‘oplosser’ berekend, software waarin Ritmeester een aantal menselijke oplostactieken heeft geprogrammeerd. Een simpele tactiek is het aanvullen van een bijna volle rij. Ingewikkelder is bijvoorbeeld rekening te houden met een rij én een blok. De oplosser probeert eerst met makkelijke tactieken de puzzel op te lossen. Als dat niet lukt, gebruikt hij moeilijkere. Aan de hand van de gebruikte methodes is de moeilijkheidsgraad vast te stellen. Ritmeester:  Maar wat de computer vanzelfsprekend vindt, zien wij soms over het hoofd. Daarom lossen we alle puzzels voor nrc.next ook nog eens met de hand op. De helft valt dan alsnog af. ”

De lezers van de nrc.next krijgen overigens een makkelijker puzzel voorgeschoteld dan die van de NRC, dit ‘omdat ze minder tijd hebben’.

Terug naar de puzzel van Marianne uit de Times. Het is er eentje uit de categorie ‘Deadly’. De Times geeft aan hoeveel tijd er voor staat, 1 uur en 12 minuten in dit geval. Ons rekenwonder heeft hem in 28 minuten opgelost zie ik. Linksboven op de pagina – zie onder – heeft ze de kloktijden genoteerd van de puzzelmomenten.

Ze is er om 11.20 uur mee begonnen zie ik en heeft de puzzel om 11,25 uur weggelegd. Om 12.10 uur is ze er verder meegegaan om hem om 12.30 uur weer weg te leggen. Blijkbaar had ze hem toen bijna af, want om 7.25 uur had ze nog maar drie minuten nodig om hem af te maken. Bij elkaar 28 minuten noteert ze, ik gok met enige trots.

Tja, en nu moet ik helaas even streng doch rechtvaardig zijn. Je kan  de puzzel natuurlijk wel even weg leggen, maar de tijd wordt niet stil gezet. Hij blijft gewoon doorlopen, ‘it’s not cricket’ zoals wij Engelstaligen zeggen. Ze heeft dus gewoon ruim acht uur over deze puzzel gedaan en geen 28 minuten. Dat moet beter kunnen.

p.s. De oplossing van de door mij zonder hulp van een computerprogramma gemaakte sudoku is dat in het vakje linksonder het getal 2 moet worden ingevuld. Dat had u binnen 18 minuten moeten vinden.

Zaterdag eventjes op tv naar het koninklijk huwelijk van prins Harry en Meghan Markle gekeken. Op NPO 1 werden de toespraken ondertiteld. Soms verscheen de vertaling al in beeld voordat de woorden werden uitgesproken. Dat kan alleen als de tekst al bekend was voor de vertalers of als er enige vertraging was in het doorgeven van de beelden opdat de vertalers tijd hadden om de boel te vertalen.

Om te kijken hoe dat zat, schakelde ik daarom even naar de BBC om te zien – we hebben een split screen mogelijkheid op onze tv waardoor je twee zenders tegelijk kan kijken –  of er inderdaad sprake was van vertraging, maar wat bleek: de BBC zond heel andere beelden uit. Wel van het zelfde huwelijk uiteraard maar met een andere regievorm. Terwijl wij bijvoorbeeld George Clooney in beeld kregen, keken de Engelsen naar prins Charles. Ook CNN zond een eigen versie van het verhaal uit. Blijkbaar waren er meerdere regisseurs met allemaal hun eigen doelgroep aan het werk.

Een paar dingen vielen me op. Allereerst zagen wij (op de NPO) koningin Elizabeth tijdens de dienst nauwelijks in beeld. Alleen tijdens het binnenlopen. De beroemdheden daarentegen, zoals bijvoorbeeld David Beckham, Elton John, George Clooney, Serena Williams en James Cordon kwamen veel vaker in beeld. Over die laatste, de Engelse presentator van ‘The Late Late Show’ op CBS in Amerika, twitterde de BBC tijdens de dienst:

De BBC was sowieso wel grappig op twitter. Blijkbaar was de ex-vriendin van prins Harry ook aanwezig tijdens de dienst. De BBC betitelde dat als een ‘bold move’.  Was inderdaad wel link, maar toen de aartsbisschop vroeg of iemand bezwaar had tegen het huwelijk riep ze niet “Ja, ik”.  Buiten de kerk stond overigens nog een vrouw die wel met prins Harry had willen trouwen. Ze droeg een spandoek met de tekst “Harry, marry me!” “Te laat” zei de presentator van de BBC droogjes.

Ook opvallend was dat de aartsbisschop tijdens zijn toespraak zei: “Laat geen mens scheiden wat God verenigd heeft”. Nu zijn Harry’s vrouw, zijn vader en moeder, zijn stiefmoeder, zijn oom Andrew en zijn tante Ann allemaal al een keer gescheiden geweest, dus er zijn toch wel eens mensen die zich hier niet aan houden. Maar goed, er is ook hoop voor hem, want zijn grootouders zijn al zeventig jaar getrouwd.

Meghan Markle had gelukkig ook voor een Amerikaanse inbreng in de dienst gezorgd, waardoor er toch nog wat leven in de zaak kwam. Zo zong een Amerikaans gospelkoor ‘Stand by me’ en een Amerikaanse bisschop hield een vurige en vooral lange toespraak. Op een gegeven moment vroeg hij aan de kerkgangers wie er met de auto was gekomen. Ze hoefden niet te antwoorden maar mochten knikken. Dat deed me denken aan John Lennon die ooit eens tijdens een liefdadigheidsconcert waar de Beatles optraden en waar ook leden van het Britse koningshuis aanwezig waren, zei dat er bij het volgende nummer mee geklapt mocht worden en dat de mensen op de duurdere rangen met hun juwelen mochten rinkelen.

Enfin, de Amerikaanse bisschop bleef maar doorpraten. Zo te zien vond alleen Meghan het leuk. De Engelsen zaten veelal te kijken met een gezicht van wanneer is hij nou eens klaar. Ik zag twee mislukte pogingen om de man met een stok met een haak er aan van het podium te trekken. Uiteindelijk hield hij er mee op en kon de dienst verder gaan.

Verder viel het me op dat de moeder van Meghan moederziel alleen zat. Hadden ze die nou niet kunnen laten vergezellen door een familielid? Enfin, ze zeiden allebei ja en het huwelijk is voltrokken.

Tot zover uw royalty verslaggever.

Voor en Na -1

Voor en Na -2

Nog 12 tegels te gaan.

Onze Albert Heijn heeft sinds een maand wat nieuws: een mistmachine. “Zoals ochtenddauw boven een akker, hangt er een dekentje van droge mist boven onze groente en fruit.” aldus de jubelende supermarktmanager van onze Albert Heijn in een mailtje (“Beste Martin”) aan zijn plaatselijke klanten.

“De mist koelt de producten op een natuurlijke wijze en zorgt ervoor dat deze niet uitdrogen. Onze groente en fruit producten blijven zo lekker lang vers, en behouden de top kwaliteit!” zo gaat hij enthousiast verder. Ik ken de techniek uit Las Vegas. Daar worden de machines in de winkelstraten en op de terrassen ingezet om de toeristen tijdens de zomerse hitte lekker fris te houden.

Nu dacht ik altijd dat mist uit kleine waterdruppeltjes bestaat en dus per definitie vochtig is, maar dat zit anders. Ene Rogier van een bedrijf dat de machines produceert legt het op de site van de branchevereniging AGF als volgt uit:

“Mist is niet moeilijk te maken. Door gebruik van ultrasone trillingen wordt het water verneveld, de druppeltjes zijn zo klein dat ze meteen verdampen. […] Mist zorgt voor hydratatie van de producten terwijl deze niet nat worden, vandaar dat het dry-mist technologie genoemd wordt. Een teveel aan vocht zou immers rotting en schimmelgroei stimuleren. Doordat de mist snel verdampt, onttrekt het warmte aan de omgeving zodat deze op een natuurlijke wijze wordt gekoeld.”

Van de week was ik weer eens in Albert Heijn. Iemand had de machines wat te hard aangezet, want het was geen droge mist meer maar dikke mist. Lampen op de boodschappenkarretjes –groot licht voor, achter mistlampen aan –  waren handig geweest. Je moest zo ongeveer op de tast de groente en fruit zien te vinden. Het voelde vochtig aan, die droge mist.

Nu zijn de begrippen droog en nat vandaag de dag niet meer wat ze geweest zijn. Kijk maar eens naar dit wagentje op de markt op het Plein in Den Haag.

Je kan er koffie en natte thee krijgen. Natte thee? Die is toch altijd nat? Ja dat is zo, maar in dit geval slaat dat Natte niet op de thee maar op het merk. Natte blijkt de merknaam te zijn van de thee van de Rotterdamse firma Ketelbinkie. Verwarrend allemaal hoor. Maar ach, ieder zijn natje en droogje.